जीएसटी पोर्टलवर निल जीएसटीआर-1 रिटर्न कसे फाईल करायचे?

जीएसटीआर-1 हे प्रत्येक करदात्याला भरावा लागणारा तपशिलवार मासिक रिटर्न आहे. या रिटर्नमध्ये व्यावसायिक उपक्रमांकाचे इनव्हाॅईस अपलोड करून विक्री किंवा जावक सप्लायची माहिती दिलेली असते. म्हणून, प्रत्येक सप्लायर किंवा क्लायंट, मग तो बिजनेस-टू-बिजनेस (B2B) असो किंवा बिजनेस-टू-क्लायंट (B2C), या जीएसटी रिटर्नमध्ये त्यांच्या वस्तू आणि सेवा कर ओळख क्रमांका (GSTIN) सह वर्णन केले आहे. तुमच्याकडे सप्लायर किंवा ग्राहक नसल्यास, तुम्ही जीएसटीआर-1 निल रिटर्न दाखल करणे आवश्यक आहे. महिनाभरात कोणतेही आर्थिक उपक्रम नसले तरीही, जीएसटी नोंदणी असलेल्या सर्व नियमित करदात्यांनी निल जीएसटीआर-1 रिटर्न भरणे आवश्यक आहे.

निल जीएसटीआर-1 रिटर्न म्हणजे काय?

बिजनेसद्वारे जावक सप्लाय जीएसटीआर 1 मासिक रिटर्नवर नोंदवला जातो. जर वस्तूंच्या सप्लायचा व्यवहार केलेला असल्यास वस्तूंचा सप्लाय प्राप्तकर्ता हजर असणे आवश्यक आहे. थोडक्यात, हे एक रिटर्न आहे जे कंपनीचे सर्व विक्री व्यवहार दर्शवते. जीएसटी नोंदणी असलेल्या सर्व नियमित करदात्यांना महिन्यात कोणतेही व्यावसायिक उपक्रम नसले तरीही जीएसटीमध्ये निल रिटर्न भरणे आवश्यक आहे. तुम्ही पटकन जीएसटीआर-1 निल रिटर्न ऑनलाईन फाईल करू शकता आणि याला काहीच मिनिटे लागतात.

निल रिटर्न भरण्याचे उद्दिष्ट म्हणजे तुम्ही वर्षभरात कोणताही कर भरला नाही हे आयकर रिटर्न विभागाला दाखवून देणे आहे. कारण तुम्ही करपात्र उत्पन्नाचे निकष पूर्ण केले नाहीत. जेव्हा करदात्याला महिन्यात वस्तू/सेवांचा जावक सप्लाय किंवा विक्री होत नाही तेव्हा जीएसटीआर-1 निल रिटर्न आवश्यक असतो.

जर करदात्याने खालील अटी पूर्ण केल्या असल्यास त्यांना जीएसटीआर-1 निल रिटर्न भरणे आवश्यक आहे:

• करदात्याने सामान्य करदाता, प्रासंगिक करदाता, विशेष आर्थिक क्षेत्र विकासक/युनिट (सेझ युनिट), किंवा सेझ विकासक म्हणून नोंदणीकृत असणे आवश्यक आहे. तसेच त्यांच्याकडे वैध जीएसटीआयन असणे आवश्यक आहे.
• जीएसटी पोर्टलवर, करदात्याने मासिक किंवा त्रैमासिक फाईलिंग वारंवारता निवडलेली असावी.

जीएसटीआर-1 निल रिटर्न भरणे महत्त्वाचे का आहे?

वर्षाला 2,50,000 पेक्षा जास्त कमावणार्‍या बिजनेस मालकांनी जीएसटीआर-1 आयकर रिटर्न भरणे आवश्यक आहे. तुमची कमाई  2,50,000 रुपयांपेक्षा कमी असली, तरीही कर रिटर्न भरण्याची शिफारस केली जाते. परिणामी, तुमच्या मासिक किंवा त्रैमासिक उत्पन्नावर कर विभाग अधिक जागरुक असेल.

फर्ममध्ये कोणतेही व्यावसायिक उपक्रम नसले तरीही, जीएसटी नोंदणी असलेल्या करदात्यांना जीएसटीआर 1 अंतर्गत निल रिटर्न भरणे बंधनकारक आहे. जीएसटी रिटर्न न भरल्यास प्रतिदिन 100 रुपये दंड आकारला जातो.

• उत्पन्नाचा पुरावा म्हणून आयटीआर सादर करण्यासाठी निल रिटर्न प्रामुख्याने भरले जातात.
• जीएसटीआर-1 निल रिटर्नसह, रिफंड मिळणे शक्य आहे.

हेही वाचा: भारतात जीएसटीचे प्रकार - सीजीएसटी, एसजीएसटी आणि आयजीएसटी म्हणजे काय?

जीएसटीआर-1 निल रिटर्न कसे फाईल करावे?

जीएसटीआर-1 कोणत्याही जीएसटी नोंदणीकृत व्यक्तीद्वारे दाखल केला जातो, ज्यांनी दिलेल्या महिन्यात कोणतेही विक्री व्यवहार किंवा उपक्रम केले नाहीत. याशिवाय, जीएसटीआर-1 रिपोर्टमध्ये जारी केलेल्या क्रेडिट नोट्स, अ‍ॅडव्हान्स प्राप्त झालेल्या, जारी केलेल्या डेबिट नोट्स, सुधारित केलेल्या अ‍ॅडव्हान्स रक्कम आणि सारांशित दस्तऐवजांची माहिती असते. जीएसटीआर-1 अंतर्गत निल रिटर्न भरण्याची प्रक्रिया खाली रेखांकित केली आहे.

• स्टेप 1: जीएसटी खात्यात लॉग इन करा

जीएसटी नोंदणी पोर्टलवर जा, वैध क्रेडेन्शियल्स टाकून तुमच्या खात्यात लॉग इन करा. डॅशबोर्ड पेजवरील “रिटर्न डॅशबोर्ड” वर क्लिक करा.

• स्टेप 2: जीएसटीआर-1 रिटर्न तयार करा

तुम्ही "रिटर्न डॅशबोर्ड" वर क्लिक केल्यानंतर एक स्क्रीन पॉप अप होईल. फाईलिंग कालावधी नमूद करा आणि "ऑनलाईन तयारी करा" पर्याय निवडा.

• स्टेप 3: ऑटो-पॉप्युलेट जीएसटीआर-1 रिटर्न व्हेरिफाय करा

जेव्हा करदात्याने "ऑनलाईन तयारी करा" वर क्लिक केले, तेव्हा त्यांना जीएसटीआर-1 रिटर्नचा सारांश सादर केला जाईल. जीएसटीआर-1 रिटर्नचे सर्व भाग निल किंवा शून्य असल्याची खात्री करा.

• स्टेप 4: जीएसटीआर-1 रिटर्न सबमिट करा

एकदा सर्व तथ्यांची पडताळणी झाल्यानंतर, फाईलिंगमधील माहिती बरोबर असल्याची तुम्ही पुष्टी करणार असल्याचे दर्शवणाऱ्या बॉक्सवर खूण करा आणि सबमिट करा क्लिक करा. 

• स्टेप 5: जीएसटीआर-1 फाईलिंग स्वीकारा

जीएसटीआर-1 फाईलिंग स्वीकारण्यासाठी, पुष्टीकरण विंडोमध्ये "पुढे जा" बटणावर क्लिक करा. सुरू ठेवा ऑप्शन दाबल्यानंतर, करदात्याला एंटर केलेल्या कोणत्याही माहितीमध्ये सुधारणा करता येणार नाही. म्हणून, जीएसटीआर-1 रिटर्न योग्य आणि अंतिम असल्याची खात्री करा.

• स्टेप 6: जीएसटीआर-1 फाईलिंगवर डिजिटल स्वाक्षरी

निल जीएसटीआर-1 रिटर्न फाईलिंग पूर्ण करण्यासाठी, करदात्याने EVC पडताळणी किंवा अंतिम जीएसटीआर-1 रिटर्न सबमिट केल्यानंतर वर्ग 2 च्या डिजिटल स्वाक्षरीचा वापर करून जीएसटीआर-1 रिटर्नवर डिजिटल स्वाक्षरी करणे आवश्यक आहे.

हेही वाचा: टीडीएस - जाणून घेऊया काही महत्त्वाच्या गोष्टी

निष्कर्ष

विक्री किंवा जावक सप्लाय नसताना प्रत्येक करदात्याने जीएसटीआर-1 निल रिटर्न भरणे खूप महत्वाचे आहे. हा रिटर्न फॉर्म करदात्याला कोणताही दंड टाळण्यास मदत करतो. आम्हाला आशा आहे की या लेखाद्वारे, तुम्हाला जीएसटी निल रिटर्न भरण्याची आवश्यकता आणि जीएसटीआर-1 मध्ये निल रिटर्न कसे भरायचे हे समजले असेल. तुम्ही जीएसटी अनुपालनासंबंधी अधिक माहितीसाठी Khatabook अ‍ॅपचा संदर्भ घेऊ शकता, जिथे तुम्ही रिटर्न भरू शकता आणि अन्य गोष्टींसह जीएसटी विकसित करू शकता.

सतत विचारले जाणारे प्रश्न

1. जीएसटीआरमध्ये निल रिटर्न म्हणजे काय?

तुमचे उत्पन्न करपात्र उत्पन्नापेक्षा कमी आहे आणि तुम्ही वर्षभर कर भरला नाही हे आयकर रिटर्न विभागाला दाखवण्यासाठी निल रिटर्न दाखल केले जाते.

2. जीएसटी निल रिटर्न भरणे अनिवार्य आहे का?

तुम्ही सामान्य करदाते (सेझ युनिट आणि विकासकासह) किंवा अनौपचारिक करदाते असल्यास, तुम्ही कर कालावधीदरम्यान कोणताही व्यवसाय केला नसला तरीही तुम्ही फॉर्म जीएसटीआर-1 भरला पाहिजे. अशा कालावधीत निल टॅक्स रिटर्न भरणे शक्य आहे (जर निल रिटर्न भरण्याच्या सर्व अटी पूर्ण झाल्या असल्यास).

3. जीएसटी अंतर्गत निल दाखल करणे महत्त्वाचे का आहे?

निल रिटर्न हा पुरावा म्हणून काम करतो आणि आयटीआर विभागाला बिजनेसचे कर-संबंधित तपशिल समजून द्यायला मदत करते.

4. जीएसटीआर-1 निल रिटर्न कधी भरायचे?

जीएसटीआर-1 निल रिटर्न भरला जातो जेव्हा महिना किंवा तिमाही दरम्यान कोणतेही जावक सप्लाय (रिव्हर्स चार्ज बेस सप्लाय, शून्य-रेट केलेला सप्लाय आणि अनुमानित निर्यात यासह) केले जात नाही.