૨૦૧૭ માં ગુડ્ઝ એન્ડ સર્વિસ ટેક્સ (જીએસટી) ની રજૂઆત અને અમલીકરણ વ્યાપક અનિશ્ચિતતા સાથે મળી હતી. ત્યારથી વ્યવસાયો અને વ્યક્તિઓ કે જે માલ અથવા સેવાઓ પ્રદાન કરે છે તેમણે જીએસટી નોંધણીની પ્રક્રિયા શરૂ કરવાની જરૂર પડી છે. જીએસટી સિસ્ટમ દ્વારા વેટ અને સર્વિસ ટેક્સ શાસનને કેવી રીતે બદલી લેવામાં આવ્યું છે તે જોતાં, જીએસટીના મહત્વના પાસાંઓ જાણવાનું મહત્વપૂર્ણ છે જેમાં કરવેરા સ્લેબ, જીએસટી નોંધણી, જીએસટી નોંધણી માટે જરૂરી દસ્તાવેજો, જીએસટી નિયમો, જીએસટી પ્રમાણપત્ર કેવી રીતે ડાઉનલોડ કરવું, જીએસટીનાં પ્રકારો, જીએસટી રીટર્ન ફાઇલ કરવું , અને ઘણું બધું શામેલ છે.. આ લેખમાં, આપણે આમાંના કેટલાક વિષયો પર ચર્ચા કરીશું.
શું તમારે ઓનલાઇન જીએસટી નોંધણી કરવાની જરૂર છે?
નીચેના વ્યક્તિઓ અને વ્યવસાયિક સંસ્થાઓએ તેમના જીએસટી નોંધણીને ઓનલાઇન પૂર્ણ કરવાની જરૂર છે:
- એવા લોકો અથવા વ્યવસાયો કે જે ટીડીએસ કાપવા અથવા ટીસીએસ એકત્રિત કરવા માટે જવાબદાર છે
- કરદાતાઓ કે જે આંતર-રાજ્ય પુરવઠા નું કામ કરે છે
- જે લોકો આકસ્મિક રીતે કરપાત્ર માલ અથવા સેવાઓ પ્રદાન કરે છે
- અન્ય નોંધાયેલા કરદાતાઓ વતી પુરવઠો પૂરો પાડતાં એજન્ટો
- વ્યવસાયના સ્થાનાંતરણના કિસ્સામાં નવા વ્યવસાયિક માલિકો અથવા જો અગાઉના વ્યવસાયિક માલિકો મૃત્યુ પામ્યા હોય
- જે વ્યક્તિઓ રિવર્સ ચાર્જ મિકેનિઝમ હેઠળ કર ચૂકવે છે
- ઇનપુટ સેવા વિતરક (ISD)
- માલ અથવા સેવાઓના સપ્લાયર્સ કે જેનો વાર્ષિક વ્યવસાયિક ટર્નઓવર ઉલ્લેખિત થ્રેશોલ્ડ કરતા વધી જાતો હોય
- ઉત્પાદનો અથવા સેવાઓના બિન-નિવાસી કરપાત્ર સપ્લાયર્સ
- ઇ કોમર્સ પોર્ટલ ઓપરેટર અથવા સપ્લાયર્સ
- યુએન સંસ્થાઓ, તેમજ દૂતાવાસો
- અન્ય સૂચિત કચેરીઓ કે જેમાં સરકારી સંસ્થાઓ શામેલ છે
જીએસટી નોંધણી માટે જરૂરી દસ્તાવેજો
જીએસટી નોંધણી માટે જરૂરી કેટલાક આવશ્યક દસ્તાવેજોમાં આ લિસ્ટ શામેલ છે:
- પાન કાર્ડ
- વ્યવસાયના બંધારણનો પુરાવો અથવા સંસ્થાપન નું પ્રમાણપત્ર
- વ્યવસાયના પ્રાથમિક સ્થાનનો પુરાવો
- અધિકૃત સહી કરનારની નિમણૂકના પુરાવા
- હિસ્સેદાર અથવા અધિકૃત સહી કરનારનો ફોટોગ્રાફ
ઉપર જણાવેલા દસ્તાવેજો ઉપરાંત, વિવિધ કંપનીઓએ તેમની પરિસ્થિતિને આધારે ચોક્કસ દસ્તાવેજો સબમિટ કરવા જરૂરી છે.
સામાન્ય કરદાતાઓ માટે જીએસટી નોંધણીની પ્રક્રિયા
સ્ટેપ ૧: જીએસટી વેબસાઇટ પર જાઓ. સ્ટેપ ૨: Services પર ક્લિક કરો, Registration પર જાઓ અને New Registration વિકલ્પ પર ક્લિક કરો. સ્ટેપ ૩: જીએસટી નોંધણી માટેનું એપ્લિકેશન ફોર્મ પ્રદર્શિત થશે. Part A માં જરૂરી વિગતો ભરો અને "Proceed" પર ક્લિક કરો સ્ટેપ ૪: તમારા મોબાઈલ અને ઈમેલ પર મળેલો OTP દાખલ કરો સ્ટેપ ૫: તમારા દ્વારા એપ્લિકેશન ને ચકાશી લીધા બાદ, જીએસટી નોંધણી ના ફોર્મ નો Part A સમાપ્ત થયો ત્યારબાદ સિસ્ટમ આપમેળે અસ્થાયી સંદર્ભ નંબર (ટીઆરએન) જનરેટ કરી અને પ્રદર્શિત કરશે. જીએસટી નોંધણી પૂર્ણ કરવા માટે જરૂરી આ ટીઆરએન માત્ર ૧૫ દિવસ માટે માન્ય છે.
સ્ટેપ ૬: આ પગલું ફોર્મનો Part B દર્શાવે છે. તમે “My Saved Applications” પર ક્લિક કરી જીએસટી નોંધણી ફોર્મ નો Part B ખોલી શકો છો. હવે તમે સ્ક્રીન માં દર્શાવ્યા પ્રમાણે, તમને મળેલો TRN (ટીઆરએન) નંબર અને Captcha કોડ દાખલ કરો. સ્ટેપ ૭: એકવાર "Proceed" પર ક્લિક કર્યા બાદ, તમને વેરિફિકેશન પેજ દેખાશે. હવે તમને તમારા મોબાઈલ અને ઈમેલ પર મળેલો OTP દાખલ કરો. સ્ટેપ ૮: ત્યારબાદ My Saved Applications પેજ પ્રદર્શિત થશે. હવે Action કોલમ હેઠળ Edit આઇકોન સિલકેટ કરો. સ્ટેપ ૯: હવે તમને નીચે ની ટૅબ્સ સાથે નું જીએસટી નોંધણી ફોર્મ બતાવવામાં આવશે. તમારે દરેક ટેબ ને પસંદ અને સંબંધિત વિગતો સબમિટ કરવાની રહેશે. જીએસટી નોંધણી માટેના અરજી ફોર્મમાં નીચેની ટૅબ્સ નિર્ણાયક ભૂમિકા રચે છે:
- વ્યવસાયિક વિગતો
- પ્રમોટર અથવા ભાગીદારો
- અધિકૃત સહી કરનાર
- અધિકૃત પ્રતિનિધિ
- વ્યવસાયનું મુખ્ય સ્થાન
- વસ્તુઓ અને સેવાઓ
- બેંક એકાઉન્ટ્સ
- રાજ્ય વિશેષ માહિતી
સ્ટેપ ૧૦: તમે જીએસટી નોંધણી માટેની તમારી અરજીને સફળતાપૂર્વક ચકાસી લો, ત્યારબાદ તમને તમારા નોંધાયેલા ઇમેઇલ આઈડી અને મોબાઇલ નંબર પર ૧૫ મિનિટની અંદર એક સ્વીકૃતિ નો મેસેજ મળશે. આ ઉપરાંત, તમારી એપ્લિકેશન સંદર્ભ નંબર (એઆરએન) ની રસીદ તમારા ઇમેઇલ સરનામાં અને મોબાઇલ ફોન નંબર પર મોકલવામાં આવશે.
જીએસટી નોંધણીની સ્થિતિ કેવી રીતે તપાસવી?
સ્ટેપ ૧: ઓનલાઇન જીએસટી પોર્ટલ ની મુલાકાત લો. સ્ટેપ ૨: હવે Services પર ક્લિક કરો, ત્યારબાદ Registration પર જાઓ અને Track Application Status સિલકેટ કરો. સ્ટેપ ૩: ARN બટન સિલકેટ કરી તમારા ઈમેલ પર નોંધણી ની અરજી જમા કર્યા બાદ મળેલો ARN નંબર દાખલ કરો. અને Captcha કોડ ઉમેરી "Search" પર ક્લિક કરો, હવે તમને જીએસટી એપ્લિકેશન ની સ્થિતિ દેખાશે. તમે નીચેના માંથી કોઈ એક જીએસટી નોંધણી સ્થિતિ ની અપેક્ષા કરી શકો છો:
- Provisional : પ્રોવિઝનલ જીએસટી આઈડી જારી કરવામાં આવી છે, પરંતુ નોંધણી હજી પૂર્ણ થઈ નથી.
- Pending for Verification : જીએસટી હેઠળ નોંધણી માટેની અરજી સબમિટ કરી, પરંતુ હજી સુધી માન્ય થઈ નથી.
- Validation Against Error : પ્રદાન કરેલી પાન વિગતો આઇટી વિભાગના પાન રેકોર્ડ્સ સાથે મેળ ખાતી નથી.
- Migrated : જીએસટી સ્થળાંતર સફળતાપૂર્વક પૂર્ણ થયું.
- Canceled : જીએસટી નોંધણી રદ થઈ.
-
જો તમે જીએસટી નોંધણી પૂર્ણ ન કરો તો શું થાય ?
- જે લોકો જીએસટી પ્રમાણપત્ર માટે નોંધણી કરવામાં નિષ્ફળ જાય છે તેમને ટેક્સની રકમના ૧૦ % અથવા રૂ. ૧૦,૦૦૦, જે કોઈપણ વધારે હોય તેટલો દંડ ભરવો પડશે.
- જો જીએસટી પ્રમાણપત્ર માટે નોંધણી કરવામાં નિષ્ફળતા એ છેતરપિંડીનો ઇરાદાપૂર્વકનો પ્રયાસ હોવાનું જણાય, તો દંડ ભરવાની રકમ ટેક્સ ની રકમ કરતાં ૧૦૦ % ભરવી પડશે.
-
જીએસટી પ્રમાણપત્ર કેવી રીતે ડાઉનલોડ કરવું?
જીએસટી નોંધણી પૂર્ણ કરનાર કરદાતાઓ આ પગલાંને અનુસરીને જીએસટી પ્રમાણપત્ર ડાઉનલોડ કરી શકે છે. સ્ટેપ ૧: ઓનલાઇન જીએસટી પોર્ટલની મુલાકાત લો અને લૉગઇન કરો. સ્ટેપ ૨: હવે Services મેનૂ પર ક્લિક કરો, ત્યારબાદ User Services પર ક્લિક કરો અને View/Download Certificates નો વિકલ્પ પસંદ કરો. સ્ટેપ ૩: તમે જીએસટી પ્રમાણપત્ર માટે REG-06 ફોર્મ દેખાવા ની અપેક્ષા કરી શકો છો. ત્યારબાદ તમે ડાઉનલોડ વિકલ્પ પર ક્લિક કરીને જીએસટી પ્રમાણપત્ર ને ડાઉનલોડ કરી શકો છો. 
જીએસટી પ્રમાણપત્ર કે જેમાં જીએસટી આઇડેન્ટિફિકેશન નંબર ( GSTIN ) નોંધાયેલ વ્યવસાયનું નામ, સરનામું અને નોંધણીની તારીખ જેવી વ્યવસાય ની જટિલ વિગતો દેખાશે.
