written by Khatabook | May 2, 2022

ই ৱালেট আৰু UPI ব্যৱহাৰ কৰোতে কেনেকৈ প্ৰৱঞ্চনাৰ পৰা হাত সাৰিব?

×

Table of Content


অনলাইন পৰিশোধ বৃদ্ধি হোৱাৰ লগতে আমাৰ দেশত অনলাইন প্ৰৱঞ্চনাৰ ঘটনাও বৃদ্ধি পাইছে। নগৰৰ ওপৰিও আনকি গ্ৰাম্য অঞ্চলসমূহতো অনলাইন লেনদেনৰ ঘটন বৃদ্ধি হৈছে। আজিকালি লোকসকলে প্ৰায়ে লেনদেনৰ বাবে আৰু ব্যৱহাৰ কৰাত বেছি গুৰুত্ব দিব ধৰিছে।বহুতো বেংক, বাণ্যিজ্যিক প্ৰতিষ্ঠানেও অনলাইন প্ৰবঞ্চনাৰ বিষয়ে গ্ৰাহকক সজাগ কৰা পৰিলক্ষিত হৈছে।ভাৰতীয় ৰাষ্ট্ৰীয় পৰিশোধ নিগম (এনচিপিআই)ৰ দ্বাৰা বিশ্লেষণ কৰা তথ্য অনুসৰি ফেব্ৰুৱাৰী 2022-ত UPI লেনদেনৰ মুঠ সংখ্যা 4.53 বিলিয়ন অতিক্ৰম কৰিছে। দেশত লেনদেন কৰিবলৈ অধিক লোকে অনলাইন পেমেণ্ট এপ আৰু ই-ৱালেট ব্যৱহাৰ কৰি আছে, আৰু আনকি গ্ৰাম্য অঞ্চলৰ লোকসকল এতিয়া UPI কেলেংকাৰীৰ দ্বাৰা প্ৰভাৱিত হৈছে। অপৰাধীসকলে সামাজিক অভিযান্ত্ৰিক কৌশল ব্যৱহাৰ কৰাত আৰু ব্যৱহাৰকাৰীসকলক তেওঁলোকৰ UPI ৱালেটত পৰিশোধৰ অনুৰোধ প্ৰেৰণ কৰি প্ৰৱঞ্চনা কৰে। বেছিভাগ বাণিজ্যিক বেঙ্ক, ঋণ দাতা অংশীদাৰ, আৰু UPI এপ ৰ জৰিয়তে ব্যৱহাৰকাৰীসকলক এই কেলেংকাৰীবোৰৰ বিষয়ে সতৰ্ক কৰে আৰু ব্যৱহাৰকাৰীসকলক শিক্ষিত কৰিবলৈ চাইবাৰ সজাগতা অভিযান চলায়।

আপুনি জানিছিল নে ভাৰতত প্ৰতি মাহে ৮০০০০ অনলাইন প্ৰবঞ্চনাৰ ঘটনা সংঘটিত হয়

UPI এপ প্ৰৱঞ্চনা কি?

কোভিড-19 মহামাৰীয়ে বহুতো ব্যৱসায়ক ডিজিটেল পথলৈ সলনি কৰিবলৈ অনুপ্ৰাণিত কৰিছে, যাৰ অৰ্থ হৈছে অধিকসংখ্যক গ্ৰাহকে অনলাইন লেনদেন কৰি আছে। ম'বাইল ফোনৰ জৰিয়তে নগদবিহীন পৰিশোধ কৰাৰ এটা সহজ উপায় হৈছে ইউপিআই এপ ব্যৱহাৰ কৰা। ই-UPI  এপবোৰ বেঙ্ক একাউণ্টৰ সৈতে সংযোজিত হয় আৰু ছেকেণ্ডত বাস্তৱ-সময়ৰ লেনদেনৰ সুবিধা প্ৰদান কৰে। আৰু ই-ইউ.পি.আই. প্ৰৱঞ্চনা হৈছে এই এপবোৰৰ সৈতে সম্পৰ্কিত যিকোনো কেলেংকাৰী। এই এপবোৰ ব্যৱহাৰ কৰাৰ বিষয়ে ভাল খবৰটো হ'ল যে সেইবোৰ বিল্ট-ইন সুৰক্ষা আৰু সুৰক্ষা সুবিধাৰে ডিজাইন কৰা হৈছে। অৱশ্যে, কোনো প্ৰযুক্তি নিখুঁত নহয় আৰু শেষত, এই এপবোৰৰ সৈতে জড়িত হোৱা ব্যৱহাৰকাৰীসকলৰ একমাত্ৰ দায়িত্ব হৈ পৰে। 

 ভাৰতত অনলাইন পৰিশোধ প্ৰৱঞ্চনা কেনেদৰে পৰিহাৰ কৰিব লাগে?

ভাৰতত ডিজিটেল পৰিশোধ প্ৰৱঞ্চনা প্ৰতিৰোধ কৰাৰ সৰ্বশ্ৰেষ্ঠ উপায় হ'ল অনলাইনত শেহতীয়া কেলেংকাৰীৰ বিষয়ে সজাগ থকা। ইউ.পি.আই.এপৰ জৰিয়তে অনলাইন পৰিশোধ প্ৰৱঞ্চনা অধিক অত্যাধুনিক হৈ পৰিছে, যাৰ ফলত সেইবোৰ চিনাক্ত কৰা কঠিন হৈ পৰিছে। প্ৰথম দৃষ্টিত, পৰিশোধৰ অনুৰোধ স্বাভাৱিক যেন লাগিব পাৰে, আৰু স্কেমাৰসকলে চৰকাৰী প্ৰতিষ্ঠান আৰু ব্যক্তিসকলক ইমান ভালদৰে ছদ্মবেশ দিয়ে যে ব্যৱহাৰকাৰীসকলে তেওঁলোকৰ কৌশলৰ বাবে পৰে। স্কেমাৰসকলে সংবেদনশীল তথ্য প্ৰাপ্ত কৰাৰ কিছুমান সচৰাচৰ উপায় তলত দিয়া হৈছে, লগতে আপুনি সেইবোৰৰ পৰা সুৰক্ষিত থাকিবলৈ ল'ব পৰা পদক্ষেপবোৰ:

ফিছিং কেলেংকাৰী

ফিছিং কেলেংকাৰী হৈছে য'ত আক্ৰমণকাৰীসকলে ভুৱা ৱেবছাইট সৃষ্টি কৰে আৰু তেওঁলোকক অফিচিয়েল যেন লাগে। স্ক্যামাৰসকলে পেজ বা এছ.এম.এছ.-ৰ জৰিয়তে এই ছাইটবোৰলৈ পৰিশোধ লিংক প্ৰেৰণ কৰে, আৰু ক্লিক কৰাৰ পিছত লোকসকল তেওঁলোকৰ ফান্দত পৰে। এই পৰিশোধ লিংকবোৰে তেওঁলোকৰ ইউ.পি.আই. এপলৈ অনুৰোধ প্ৰেৰণ কৰে আৰু তেওঁলোকৰ ই-ৱালেটৰ পৰা ডেবিট ধন প্ৰেৰণ কৰে যেতিয়া তেওঁলোকে সেইবোৰ অনুমোদন কৰে। 

ইউ.পি.আই. পিন বা অ'টিপি ভাগ বতৰা কৰা কেলেংকাৰী

বহুতো প্ৰৱঞ্চকে গ্ৰাহকসকলক ফোন কৰে আৰু এপ সমৰ্থন প্ৰাপ্ত কৰিবলৈ তেওঁলোকৰ ফোনত প্ৰেৰণ কৰা ইউপিআই অ'টিপি এটা শ্বেয়াৰ কৰিবলৈ কয়। কিছুমান ক্ষেত্ৰত, স্কেমাৰে বেঙ্কৰ প্ৰতিনিধি হিচাপে ভংগীমা দিব পাৰে আৰু গ্ৰাহকক তেওঁলোকৰ লেনদেনৰ ইতিহাস পুনৰীক্ষণ কৰিবলৈ অনুৰোধ কৰিব পাৰে। প্ৰক্ৰিয়াটোৰ সময়ত, তেওঁলোকে ইউ.পি.আই. পিন ৰিছেট কৰিবলৈ আৰু তেওঁলোকৰ বৰ্তমানৰ পিনটো কি হ'বলৈ ছেট কৰা হৈছে সুধিব পাৰে আৰু ব্যৱহাৰকাৰীসকলক এনেদৰে প্ৰতাৰিত কৰিব পাৰে। মনত ৰাখিব যে স্কেমাৰসকল অতি স্মাৰ্ট হয় আৰু ব্যৱহাৰকাৰীসকলক ফোনত সংবেদনশীল তথ্য দিবলৈ প্ৰেৰিত কৰাৰ দক্ষতা আছে। বেংক বা ইউপিআই এপ সমৰ্থন কৰ্মচাৰীসকলে কেতিয়াও গ্ৰাহকসকলক এনে বিৱৰণ সোধাৰ বাবে ফোন কল নকৰে।   

আৰু জানো আহক:মূল্য মুদ্ৰাস্ফীতি সূচক গাইড 

বিভ্ৰান্তিকৰ ইউ.পি.আই.

বহুতো স্কেমাৰে তেওঁলোকৰ হেণ্ডেলৰ শেষত 'ইউপিআই' বা 'ভীম' শব্দব্যৱহাৰ কৰে যাতে তেওঁলোকৰ ইউ.পি.আই. আই.ডি. বিশ্বাসযোগ্য দেখায়। @disputesNCPI বা @paymentsBHIM_service সৈতে সমাপ্ত হোৱা ঠিকনা বোৰ ব্যৱহাৰকাৰীসকলে প্ৰায়ে এইবোৰ প্ৰামাণিক বুলি বিশ্বাস কৰে। স্ক্যামাৰসকলে ভুৱা ইউপিআই আইডি সৃষ্টি কৰে আৰু ব্যৱহাৰকাৰীসকলক এই একাউণ্টবোৰ পৰিশোধ কৰি  তথ্য প্ৰকাশ কৰিবলৈ দিয়ে।

সামাজিক মাধ্যম ইউ.পি.আই. প্ৰৱঞ্চনা

ইউপিআই ৱালেটৰ মাজত প্ৰচলিত আন এটা প্ৰৱঞ্চনা হ'ল সামাজিক মাধ্যম ইউপিআই কেলেংকাৰী। ব্যৱহাৰকাৰীসকলক তেওঁলোকৰ ফোনত স্ক্ৰীণ-শ্বেয়াৰিং এপ এটা ইনষ্টল কৰিবলৈ আৰু প্ৰমাণীকৰণৰ বাবে ৱেবকেমৰ সন্মুখত তেওঁলোকৰ ক্ৰেডিট/ডেবিট কাৰ্ড ধৰি ৰাখিবলৈ কোৱা হয়। তাৰ পিছত, স্কেমাৰে তেওঁলোকক প্ৰমাণীকৰণ প্ৰক্ৰিয়া টো সম্পূৰ্ণ কৰিবলৈ তেওঁলোকৰ ইউ.পি.আই. অ'টিপি ভাগ বতৰা কৰিবলৈ কয়, যিটো তেওঁলোকে এছ.এম.এছ.-ৰ জৰিয়তে প্ৰাপ্ত কৰে। ব্যৱহাৰকাৰীসকলে বিৱৰণ ভাগ-বতৰা কৰাৰ পিছত, তেওঁলোকৰ একাউণ্টৰ পৰা ধন উলিওৱা হয়। 

এছ.এম.এছ. কেলেংকাৰী

আপুনি আপোনাৰ ফোনত আপোনাৰ ইউ.পি.আই. লগইন প্ৰমাণপত্ৰ আপডেট কৰিবলৈ বা এপ্পটো আপডেট কৰিবলৈ কোৱা এটা পেজ এটা প্ৰাপ্ত কৰিব পাৰে এটা লিংকৰ সৈতে।। সেই পেজত থকা ক্ষতিকাৰক লিংকত ক্লিক কৰিলে আপোনাৰ ফোনত মালৱেৰ বা ডাউনলোড ভাইৰাছ সংক্ৰমিত হ'ব পাৰে। আক্ৰমণকাৰীসকলে আপোনাৰ একাউণ্টত অননুমোদিত বিত্তীয় প্ৰৱেশাধিকাৰ প্ৰাপ্ত কৰে । সৰ্বশ্ৰেষ্ঠ সমাধানটো হ'ল এই লিংক বোৰ  উপেক্ষা কৰা আৰু সেইবোৰ আৰু সেইবোৰ কেতিয়াও নুখুলিব।। সদায়ে আপোনাৰ ইউপিআই এপ আপডেট কৰক । অফিচিয়েল ৱেবছাইটটো চাওক আৰু সন্দেহ হ'লে শেহতীয়া বাতৰিটো চাওক। 

কি কৰিব আৰু কি কৰিব নালাগে?

  • ব্যক্তিগত বিৱৰণ কাৰো সৈতে ভাগ-বতৰা নকৰিব, যেনে আপোনাৰ ক্ৰেডিট/ডেবিট কাৰ্ড নম্বৰ, ইউ.পি.আই. ও.টি.পি, পিন ইত্যাদি।
  • ইমেইলযোগে আপোনালৈ প্ৰেৰণ কৰা সন্দেহজনক ইউ.পি.আই. পৰিশোধ লিংকবোৰ নখুলিব। যদি চাবজেক্ট লাইন বা প্ৰেৰক হৈছে আপুনি চিনাক্ত নকৰা ব্যক্তি, ইয়াৰ সৈতে বাৰ্তালাপ নকৰিব। কেৱল এপ আৰু বেংকৰ পৰা পোনপটীয়াকৈ অহা অফিচিয়েল ইমেইলৰ প্ৰতি সঁহাৰি দিয়ক।
  • মন কৰিবলগীয়া যে যেতিয়া কোনোবাই আপোনাক টকা প্ৰেৰণ কৰিব বিচাৰে তেতিয়া আপুনি কেতিয়াও আপোনাৰ ইউ.পি.আই. পিন ভাগ-বতৰা নকৰে, আৰু আপোনাৰ ইউ.পি.আই. আই.ডি.-ত ডিজিটেল পৰিশোধ প্ৰাপ্ত কৰাৰ বাবে কোনো পিনৰ প্ৰয়োজন নহয়।
  • আপোনাৰ ইউপিআইৰ বাবে ছ'চিয়েল মিডিয়া ৱেবছাইট আৰু ইণ্টাৰনেট ফ'ৰামত তালিকাভুক্ত গ্ৰাহক সমৰ্থন নম্বৰ ব্যৱহাৰ নকৰিব। সদায়ে অফিচিয়েল ৱেবছাইট থকা ফোন নম্বৰ ব্যৱহাৰ কৰিব।অপ্ৰমাণিত কলাৰ বা স্থানৰ পৰা অহা ফোন কলৰ সঁহাৰি নিদিব।

উপসংহাৰ

এতিয়া যিহেতু আপুনি ইউ.পি.আই.বোৰ কেনেদৰে ব্যৱহাৰ কৰা হয় আৰু আক্ৰমণকাৰীয়ে সাধাৰণতে ধন চুৰি কৰিবলৈ লোৱা পথবোৰৰ বিষয়ে অৱগত, আপুনি সেইবোৰ প্ৰতিৰোধ কৰিবলৈ ব্যৱস্থা ল'ব পাৰে। অচিনাকি লোকৰ সৈতে বাৰ্তালাপ কৰোঁতে সদায়ে সাৱধানতা অৱলম্বন কৰিব, আৰু আপুনি সেইবোৰ ব্যক্তিগতভাৱে নজনালৈকে আপোনাৰ বিত্তীয় বিৱৰণ অনলাইনত নিদিব।শেহতীয়া আপডেট, বাতৰি ব্লগ, আৰু মাইক্ৰ', ক্ষুদ্ৰ আৰু মজলীয়া ব্যৱসায় (এমএছএমই), ব্যৱসায়িক পৰামৰ্শ, আয়কৰ, জিএছটি, দৰমহা আৰু একাউণ্টিং সম্পৰ্কীয় প্ৰবন্ধৰ বাবে Khatabook অনুসৰণ কৰক।

অনুগ্ৰহ কৰি আপোনাৰ কাৰ্ড জাৰী কৰা বেঙ্কক ঘটনাৰ বিষয়ে অৱগত কৰক বা নিকটতম চাইবাৰ ক্ৰাইমৰ ওচৰলৈ যাওঁক। গোচৰটোৰ প্ৰতিবেদন দিবলৈ cybercell@khatabook.com ইমেইল এটা প্ৰেৰণ কৰক।

 

সঘনাই সোধা প্ৰশ্ন

প্ৰশ্ন: ভাৰতত প্ৰতি মাহে কিমানটা ইউ.পি.আই. প্ৰৱঞ্চনা সংঘটিত হয়?

উত্তৰ:

 

ইউ.পি.আই.-ৰ জৰিয়তে প্ৰতি মাহে 80,000 ৰো অধিক অনলাইন পৰিশোধ জালিয়াতিৰ ঘটনা প্ৰতিবেদিত হয়

প্ৰশ্ন: ভাৰতৰ শীৰ্ষ অনলাইন পৰিশোধ বাবে ইউ.পি.আই. টোল-ফ্ৰী হেল্পলাইন নম্বৰবোৰ কি?

উত্তৰ:

ভীমৰ টোল-ফ্ৰী হেল্পলাইন নম্বৰ টোল-ফ্ৰী হেল্পলাইন নম্বৰ টো 18001201740। পেটিএমৰ এটা 24x7 হেল্পলাইন আছে যাক 0120-4456-456 নম্বৰত ডায়েল কৰিব পাৰি। ফোনপেৰ গ্ৰাহক সমৰ্থন দল 080-68727374-ত উপলব্ধ, আৰু গুগল পেৰ গ্ৰাহক সেৱা সমৰ্থন 1-800-419-0157-ত উপলব্ধ হ'ব পাৰে। ভাৰতপেৰ বাবে গ্ৰাহক সেৱা ফোন নম্বৰ টো ৫৫৪৪৪ 088825।

প্ৰশ্ন: যেতিয়া আপুনি এজন প্ৰৱঞ্চকৰ পৰা ফোন কল পায় তেতিয়া আপুনি কি কৰা উচিত?

উত্তৰ:

বহুতো এপত প্ৰৱঞ্চক বা অননুমোদিত ইউ.পি.আই. ধন স্থানান্তৰ অনুৰোধৰ প্ৰতিবেদন দিয়াৰ বাবে বিল্ট-ইন সমৰ্থন আছে। আপুনি এইবোৰৰ সুবিধা ল'ব পাৰে। পৰৱৰ্তী পদক্ষেপটো হ'ব তেওঁলোকৰ ফোন কল ৰেকৰ্ড কৰা আৰু বাৰ্তালাপটো সকলো প্ৰয়োজনীয় বিৱৰণ ৰ সৈতে বেঙ্ক আৰু আইনী কৰ্তৃপক্ষক জনাওক, বাৰ্তালাপৰ সময়ত আপোনাৰ নাম, নিযুক্তিৰ বিৱৰণ, ইউ.পি.আই. পিন, বেঙ্ক একাউণ্ট নম্বৰ আদিৰ দৰে সংবেদনশীল তথ্য প্ৰদান নকৰিব।

প্ৰশ্ন: মই এটা ইউপিআই এপ কেনেদৰে ডাউনলোড কৰিম?

উত্তৰ:

আপুনি কেতিয়াও অনানুষ্ঠানিক ৱেবছাইট বা ইণ্টাৰনেট ফ'ৰামৰ পৰা ইউপিআই এপ ডাউনলোড কৰা উচিত নহয় কিয়নো স্কেমাৰসকলে তেওঁলোকৰ নিজা এপ সৃষ্টি কৰিব পাৰে আৰু তথ্য চুৰি কৰিবলৈ সেইবোৰ প্ৰয়োগ কৰিব পাৰে। সদায়ে গুগল প্লে ষ্টোৰ বা আই.ও.এছ. ষ্টোৰলৈ যাওঁক আৰু প্ৰমাণীকৃত উৎসৰ পৰা এপ ডাউনলোড কৰক। ইউ.পি.আই. এপবোৰে সাধাৰণতে ব্যৱহাৰকাৰীসকলক অজ্ঞাত ব্যক্তিৰ পৰা অহা পৰিশোধ অনুৰোধৰ বিষয়ে অৱগত কৰে, সেয়েহে নিশ্চিত কৰিব যে আপুনি সঁহাৰি নিদিয়ে আৰু সতৰ্ক কৰিলে সেইবোৰ অনুমোদন কৰে।

 

দাবী পৰিত্যাগ (ডিচক্লেইমাৰ) :
এই ৱেবছাইটত প্ৰদান কৰা তথ্য, সামগ্ৰী আৰু সেৱাবোৰ কোনো ৱাৰেণ্টি বা প্ৰতিনিধিত্ব, প্ৰকাশ বা অন্তৰ্নিহিত অবিহনে "যেনে আছে" আৰু "উপলব্ধ" আধাৰত প্ৰদান কৰা হয়। Khatabook ব্লগবোৰ সম্পূৰ্ণৰূপে বিত্তীয় সামগ্ৰী আৰু সেৱাৰ শৈক্ষিক আলোচনাৰ বাবে। Khatabook -এ নিশ্চিতি নিদিয়ে যে সেৱাটোৱে আপোনাৰ প্ৰয়োজনীয়তা পূৰণ কৰিব, বা ই নিৰৱচ্ছিন্ন, সময়মতে আৰু সুৰক্ষিত হ'ব, আৰু ত্ৰুটিবোৰ, যদি থাকে, সংশোধন কৰা হ'ব।ইয়াত সন্নিবিষ্ট সামগ্ৰী আৰু তথ্য কেৱল সাধাৰণ তথ্যৰ উদ্দেশ্যৰ বাবে। যিকোনো আইনী, বিত্তীয় বা ব্যৱসায়িক সিদ্ধান্ত ল'বলৈ তথ্যৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰাৰ আগতে পেছাদাৰী লোকৰ পৰামৰ্শ লওঁক। ৱেবছাইটত উপস্থিত থকা যিকোনো মিছা, অশুদ্ধ বা অসম্পূৰ্ণ তথ্যৰ বাবে Khatabook দায়বদ্ধ নহ'ব। যদিও এই ৱেবছাইটত সন্নিবিষ্ট তথ্যআপডেট, প্ৰাসঙ্গিক আৰু সঠিক হোৱাটো নিশ্চিত কৰাৰ বাবে সকলো প্ৰচেষ্টা কৰা হয়, Khatabook -এ ৱেবছাইট বা ৱেবছাইটত যিকোনো উদ্দেশ্যৰ বাবে সন্নিবিষ্ট তথ্য, সামগ্ৰী, সেৱা বা সম্পৰ্কিত গ্ৰাফিক্সৰ সন্দৰ্ভত সম্পূৰ্ণতা, নিৰ্ভৰযোগ্যতা, শুদ্ধতা, উপযুক্ততা বা উপলব্ধতাৰ বিষয়ে কোনো নিশ্চয়তা প্ৰদান নকৰে। যিকোনো কাৰিকৰী সমস্যাৰ বাবে বা অন্য থাকোতে, ইয়াৰ নিয়ন্ত্ৰণৰ বাহিৰত আৰু এই ৱেবছাইটত ব্যৱহাৰ বা প্ৰৱেশাধিকাৰ ব্যৱহাৰ বা প্ৰৱেশাধিকাৰ ৰ খাতিৰত হোৱা যিকোনো ক্ষতি বা ক্ষতিৰ বাবে Khatabookদায়ী নহ'ব।
দাবী পৰিত্যাগ (ডিচক্লেইমাৰ) :
এই ৱেবছাইটত প্ৰদান কৰা তথ্য, সামগ্ৰী আৰু সেৱাবোৰ কোনো ৱাৰেণ্টি বা প্ৰতিনিধিত্ব, প্ৰকাশ বা অন্তৰ্নিহিত অবিহনে "যেনে আছে" আৰু "উপলব্ধ" আধাৰত প্ৰদান কৰা হয়। Khatabook ব্লগবোৰ সম্পূৰ্ণৰূপে বিত্তীয় সামগ্ৰী আৰু সেৱাৰ শৈক্ষিক আলোচনাৰ বাবে। Khatabook -এ নিশ্চিতি নিদিয়ে যে সেৱাটোৱে আপোনাৰ প্ৰয়োজনীয়তা পূৰণ কৰিব, বা ই নিৰৱচ্ছিন্ন, সময়মতে আৰু সুৰক্ষিত হ'ব, আৰু ত্ৰুটিবোৰ, যদি থাকে, সংশোধন কৰা হ'ব।ইয়াত সন্নিবিষ্ট সামগ্ৰী আৰু তথ্য কেৱল সাধাৰণ তথ্যৰ উদ্দেশ্যৰ বাবে। যিকোনো আইনী, বিত্তীয় বা ব্যৱসায়িক সিদ্ধান্ত ল'বলৈ তথ্যৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰাৰ আগতে পেছাদাৰী লোকৰ পৰামৰ্শ লওঁক। ৱেবছাইটত উপস্থিত থকা যিকোনো মিছা, অশুদ্ধ বা অসম্পূৰ্ণ তথ্যৰ বাবে Khatabook দায়বদ্ধ নহ'ব। যদিও এই ৱেবছাইটত সন্নিবিষ্ট তথ্যআপডেট, প্ৰাসঙ্গিক আৰু সঠিক হোৱাটো নিশ্চিত কৰাৰ বাবে সকলো প্ৰচেষ্টা কৰা হয়, Khatabook -এ ৱেবছাইট বা ৱেবছাইটত যিকোনো উদ্দেশ্যৰ বাবে সন্নিবিষ্ট তথ্য, সামগ্ৰী, সেৱা বা সম্পৰ্কিত গ্ৰাফিক্সৰ সন্দৰ্ভত সম্পূৰ্ণতা, নিৰ্ভৰযোগ্যতা, শুদ্ধতা, উপযুক্ততা বা উপলব্ধতাৰ বিষয়ে কোনো নিশ্চয়তা প্ৰদান নকৰে। যিকোনো কাৰিকৰী সমস্যাৰ বাবে বা অন্য থাকোতে, ইয়াৰ নিয়ন্ত্ৰণৰ বাহিৰত আৰু এই ৱেবছাইটত ব্যৱহাৰ বা প্ৰৱেশাধিকাৰ ব্যৱহাৰ বা প্ৰৱেশাধিকাৰ ৰ খাতিৰত হোৱা যিকোনো ক্ষতি বা ক্ষতিৰ বাবে Khatabookদায়ী নহ'ব।