ਐੱਚ.ਐੱਸ.ਐੱਨ ਕੋਡ ਅਤੇ ਐੱਨ.ਆਈ.ਸੀ ਕੋਡ ਕੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ?ਉਹ ਆਮ ਸਟੋਰਾਂ ਦੀ ਕਿਵੇਂ ਮਦਦ ਕਰਦੇ ਹਨ?
ਇੱਕ ਐੱਚ.ਐੱਸ.ਐੱਨ ਕੋਡ ਕੀ ਹੈ? ਨਾਮਕਰਨ ਦੀ ਇਕਸੁਰਤਾ ਪ੍ਰਣਾਲੀ
ਐੱਚ.ਐੱਸ.ਐੱਨ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਹਾਰਮੋਨਾਈਜ਼ਡ ਸਿਸਟਮ ਆਫ਼ ਨੋਮਨੇਕਲੇਚਰ ਜਿਸ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰੀ ਸੰਗਠਨ (ਡਬਲਯੂ।ਸੀ.ਓ) ਨੇ ਵਿਧੀਵਤ ਢੰਗ ਨਾਲ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਚੀਜ਼ਾਂ ਦੇ ਵਰਗੀਕਰਣ ਦੇ ਵਿਜ਼ਨ ਨਾਲ ਵਿਕਸਤ ਕੀਤਾ ਹੈ।
ਐੱਚ.ਐੱਸ.ਐੱਨ ਵਿੱਚ ਛੇ ਅੰਕਾਂ ਦਾ ਇਕਸਾਰ ਕੋਡ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜੋ 5,000+ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦਾ ਵਰਗੀਕਰਨ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜੋ ਵਿਸ਼ਵ ਭਰ ਵਿੱਚ ਸਵੀਕਾਰਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਇਸ ਕਿਸਮ ਦਾ ਵਰਗੀਕਰਣ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਕਿਸੇ ਉਤਪਾਦ ‘ਤੇ ਲਾਗੂ ਟੈਕਸ ਦੀ ਦਰ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰਨ ਲਈ ਟੈਕਸ ਲਗਾਉਣ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ਾਂ ਲਈ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਕੋਡ ਦਾ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕਿਸੇ ਦੇਸ਼ ਦੁਆਰਾ ਵਾਪਾਰ ਜਾਂ ਆਯਾਤ ਕੀਤੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਨੂੰ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰਨ ਲਈ ਵੀ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਜੀ.ਐੱਸ.ਟੀ ਲਈ ਐੱਚ.ਐੱਸ.ਐੱਨ ਕੋਡਸ:
ਜੀ.ਐੱਸ.ਟੀ ਲਾਗੂ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਐੱਚ.ਐੱਸ.ਐੱਨ ਲਾਗੂ ਹੋਵੇਗਾ। ਭਾਰਤ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਕੇਂਦਰੀ ਆਬਕਾਰੀ ਅਤੇ ਕਸਟਮ ਸ਼ਾਸਨ ਵਿਚ ਐੱਚ.ਐੱਸ.ਐੱਨ ਸਿਸਟਮ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦਾ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਇਹ ਇਕ ਬਹੁਤ ਵਿਸਤ੍ਰਿਤ ਵਰਗੀਕਰਣ ਹੈ ਜਿਸਨੇ 6-ਅੰਕਾਂ ਦੇ ਢਾਂਚੇ ਵਿਚ ਦੋ ਅੰਕ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤੇ। ਜੀ.ਐੱਸ.ਟੀ ਦੇ ਅਧੀਨ ਟੈਕਸ ਚਲਾਨ ਵਿਚ ਆਈਟਮਾਂ ਦੇ ਐੱਚ.ਐੱਸ.ਐੱਨ ਕੋਡ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕਰਨ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ।
ਜੀ.ਐੱਸ.ਟੀ ਦੇ ਤਹਿਤ ਐੱਚ.ਐੱਸ.ਐੱਨ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਵਿਵਸਥਾਵਾਂ ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ: –
- ਹੁਣ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਛੋਟੇ ਟੈਕਸਦਾਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਕੁਝ ਰਾਹਤ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਵਿੱਤੀ ਵਰ੍ਹੇ ਵਿਚ 1.50 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਤਕ ਦੇ ਸਾਲਾਨਾ ਟਰਨਓਵਰ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਟੈਕਸ ਚਲਾਨ ਵਿਚ ਐੱਚ.ਐੱਸ.ਐੱਨ ਕੋਡ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕਰਨ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਜੇਕਰ ਟਰਨਓਵਰ 1.5 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੈ ਪਰ 5.00 ਕਰੋੜ ਤੋਂ ਘੱਟ ਹੈ ਤਾਂ ਐੱਚ.ਐੱਸ.ਐੱਨ ਕੋਡ ਦੇ ਸਿਰਫ ਦੋ ਅੰਕਾਂ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕਰਨ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੋਏਗੀ।
5.00 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਵੱਧ ਵਾਲੇ ਟੈਕਸਦਾਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਐੱਚ.ਐੱਸ.ਐੱਨ ਕੋਡ ਦੇ ਚਾਰ ਅੰਕਾਂ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕਰਨਾ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੋਵੇਗਾ।
ਐੱਨ.ਆਈ.ਸੀ ਕੋਡ ਕੀ ਹੈ?
ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਉਦਯੋਗਿਕ ਵਰਗੀਕਰਣ ਕੋਡ:
ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਉਦਯੋਗਿਕ ਵਰਗੀਕਰਣ ਕੋਡ (“ਐੱਨ.ਆਈ.ਸੀ ਕੋਡ”) ਵੱਖ ਵੱਖ ਆਰਥਿਕ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਲਈ ਤੁਲਨਾਤਮਕ ਡੇਟਾ ਅਧਾਰ ਨੂੰ ਵਿਕਸਤ ਕਰਨ ਅਤੇ ਕਾਇਮ ਰੱਖਣ ਲਈ ਇੱਕ ਅੰਕੜਾ ਮਿਆਰ ਹੈ। ਇਹ ਨਿਯਮਾਵਲੀ ਇਹ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕਰਨ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਹਰ ਆਰਥਿਕ ਗਤੀਵਿਧੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਦੌਲਤ ਲਈ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾ ਰਹੀ ਹੈ।
ਐੱਨ.ਆਈ.ਸੀ ਕੋਡ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਿੱਥੇ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ?
1) ਉਦਯੋਗਾਧਾਰ:
ਉਦਯੋਗਾਧਾਰ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਮਾਈਕਰੋ, ਛੋਟੇ ਅਤੇ ਦਰਮਿਆਨੇ ਉਦਯੋਗ ਵਿਕਾਸ ਐਕਟ, 2006 (ਐਮਐਸਐਮਈਡੀ ਐਕਟ) ਦੇ ਤਹਿਤ ਛੋਟੇ, ਛੋਟੇ ਅਤੇ ਦਰਮਿਆਨੇ ਆਕਾਰ ਦੇ ਕਾਰੋਬਾਰਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੀ ਗਈ ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਹੈ। ਉਦਯੋਗਾਅਧਾਰ ਲਈ ਅਰਜ਼ੀ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ, ਐੱਨ.ਆਈ.ਸੀ ਕੋਡ ਜਮ੍ਹਾ ਕਰਨ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ।
2) ਕੰਪਨੀ ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ / ਐਲਐਲਪੀ ਰਜਿਸਟਰੀਕਰਣ:
ਕਿਸੇ ਕੰਪਨੀ ਜਾਂ ਐਲਐਲਪੀ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨ ਲਈ, ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਸਬੰਧਤ ਕੰਪਨੀ / ਐਲਐਲਪੀ ਨੂੰ ਐਮਸੀਏ (ਕਾਰਪੋਰੇਟ ਮਾਮਲਿਆਂ ਦੇ ਮੰਤਰਾਲੇ) ਪੋਰਟਲ ਤੇ ਰਜਿਸਟਰ ਕਰਨ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ. ਰਜਿਸਟਰ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ, ਕਾਰੋਬਾਰ ਦਾ ਐਨਆਈਸੀ ਕੋਡ ਲੋੜੀਂਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਐੱਚ.ਐੱਸ.ਐੱਨ ਕੋਡ ਦੇ ਲਾਭ
ਨਾਮਕਰਨ ਦੀ ਇਕਸੁਰਤਾ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਹੇਠਾਂ ਦੱਸੇ ਗਏ ਕਈ ਲਾਭਾਂ ਨਾਲ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ ਹੈ:
ਇਹ ਕਸਟਮਜ਼ ਅਤੇ ਸੈਂਟਰਲ ਆਬਕਾਰੀ ਲਈ ਸਮੁੱਚੀ ਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਚੀਜ਼ਾਂ ਦਾ ਵਰਗੀਕਰਨ ਕਰਨ ਵਿਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਇਹ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿਚ ਇਕਸਾਰ ਟੈਕਸ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਕਾਰੋਬਾਰ ਕਰਨ ਦੀ ਵਧੇਰੇ ਅਸਾਨੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਇਹ ਰਿਟਰਨ, ਇਨਵੌਇਸ ਅਤੇ ਹੋਰਾਂ ਦਾਇਰ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਵੀ ਵਰਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਜਦੋਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਖਾਸ ਐੱਚ.ਐੱਸ.ਐੱਨ ਕੋਡਾਂ ਦੁਆਰਾ ਮਾਨਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਸਵੀਕਾਰਯੋਗ ਹਨ, ਤਾਂ ਮਾਲ ਦੀ ਪਛਾਣ ਅਸਾਨ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਗਲਤ ਵਿਆਖਿਆ ਦੀਆਂ ਸੰਭਾਵਨਾਵਾਂ ਘੱਟ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਜੀ.ਐੱਸ.ਟੀ ਰਿਟਰਨ ਔਨਲਾਈਨ ਦਾਖਲ ਕਰਨ ਵੇਲੇ, ਸੇਵਾਵਾਂ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਦੇ ਸੰਬੰਧ ਵਿੱਚ, ਵਸਤਾਂ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਦੇ ਸੰਬੰਧ ਵਿੱਚ ਐੱਚ.ਐੱਸ.ਐੱਨ ਕੋਡ ਅਤੇ ਸੇਵਾਵਾਂ ਦੇ ਲੇਖਾ ਕੋਡ ਨੂੰ ਅਪਲੋਡ ਕਰਨਾ ਪਏਗਾ ਅਤੇ ਜੀ.ਐੱਸ.ਟੀ ਦਾਇਰ ਕਰਨ ਵੇਲੇ ਚੀਜ਼ਾਂ ਜਾਂ ਸੇਵਾਵਾਂ ਦੇ ਵੇਰਵੇ ਦਾਖਲ ਕਰਨ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਨਹੀਂ ਪਵੇਗੀ।
ਜੀ.ਐੱਸ.ਟੀ ਅਧੀਨ ਕੋਡ
ਜੀ.ਐੱਸ.ਟੀ ਕਾਨੂੰਨ ਦੇ ਤਹਿਤ ਟੈਕਸਦਾਤਾ ਦੁਆਰਾ ਚੀਜ਼ਾਂ ਦੇ ਵਰਗੀਕਰਣ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਣ ਵਾਲਾ ਐੱਚ.ਐੱਸ.ਐੱਨ ਕੋਡ ਟੈਕਸਦਾਤਾ ਦੇ ਟਰਨਓਵਰ ‘ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਹੋਵੇਗਾ। ਟੈਕਸ ਇਨਵੌਇਸ ‘ਤੇ ਐੱਚ.ਐੱਸ.ਐੱਨ ਕੋਡ ਘੋਸ਼ਿਤ ਕਰਨ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ ਅਤੇ ਜੀ.ਐੱਸ.ਟੀ ਰਿਟਰਨ ਭਰਨ ਵੇਲੇ ਇਸ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਵੀ ਦੇਣੀ ਪਵੇਗੀ।
ਮਾਲ ਦੀ ਲਾਜ਼ਮੀ ਮੈਪਿੰਗ / ਵਰਗੀਕਰਣ ਲਈ ਐੱਚ.ਐੱਸ.ਐੱਨ ਕੋਡ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਟੈਕਸਦਾਤਾ ਦੁਆਰਾ ਵਰਤਣ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ;
> ਟੈਕਸਦਾਤਾ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਟਰਨਓਵਰ 5 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਜਾਂ ਇਸਤੋਂ ਵੱਧ ਹੈ, ਉਹ 4 ਅੰਕ ਦਾ ਐੱਚ.ਐੱਸ.ਐੱਨ ਕੋਡ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨਗੇ
> ਟੈਕਸਦਾਤਾ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਟਰਨਓਵਰ 1.5 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਉਪਰ ਪਰ 5 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਘੱਟ ਹੈ, ਉਹ 2 ਅੰਕਾਂ ਦਾ ਐੱਚ.ਐੱਸ.ਐੱਨ ਕੋਡ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕਰੇਗਾ,
> ਟੈਕਸਦਾਤਾ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਟਰਨਓਵਰ 1.5 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਘੱਟ ਹੈ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਚਲਾਨ ਵਿਚ ਐੱਚ.ਐੱਸ.ਐੱਨ ਕੋਡ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕਰਨ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਨਹੀਂ ਹੈ।
> ਜਨਤਕ ਡੋਮੇਨ ਵਿੱਚ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਅਤੇ ਉਪਲੱਬਧ ਐੱਚ.ਐੱਸ.ਐੱਨ ਕੋਡਾਂ ਦੀ ਖਰੜਾ ਸੂਚੀ ਦਾ ਮੁਲਾਂਕਣ ਜੀ.ਐੱਸ.ਟੀ ਵੈਬਸਾਈਟ ਤੇ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
> ਜੀ.ਐੱਸ.ਟੀ ਕਾਨੂੰਨਾਂ ਤਹਿਤ ਸੇਵਾਵਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਕੋਡ (ਸੈਕ) ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਸ਼੍ਰੇਣੀਬੱਧ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।
ਮਾਲ ਲਈ 2-ਅੰਕ ਦਾ ਐੱਚ.ਐੱਸ.ਐੱਨ ਕੋਡ
ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਟਰਨਓਵਰ ਪਿਛਲੇ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ ਦੌਰਾਨ 1.5 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਜਿਆਦਾ ਹੈ ਪਰ 5 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਘੱਟ ਹੈ ਉਹਨਾਂ ਲਈ 2 ਅੰਕਾਂ ਦਾ ਕੋਡ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕਰਨਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਇਹ ਟਰਨਓਵਰ ਟੈਕਸਦਾਤਾ ਵਲੋਂ ਸਵੈ-ਘੋਸ਼ਣਾ ਦੇ ਅਧਾਰ’ ਤੇ ਨਿਰਧਾਰਿਤ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਮਾਲ ਲਈ 4-ਅੰਕ ਦਾ ਐੱਚ.ਐੱਸ.ਐੱਨ ਕੋਡ
ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਟਰਨਓਵਰ ਪਿਛਲੇ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ ਦੌਰਾਨ 5 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਜਿਆਦਾ ਹੈ ਉਹਨਾਂ ਲਈ 4 ਅੰਕਾਂ ਦਾ ਕੋਡ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕਰਨਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਇਹ ਟਰਨਓਵਰ ਟੈਕਸਦਾਤਾ ਵਲੋਂ ਸਵੈ-ਘੋਸ਼ਣਾ ਦੇ ਅਧਾਰ’ ਤੇ ਨਿਰਧਾਰਿਤ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਪਹਿਲੇ ਸਾਲ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਕੇ 4 ਅੰਕਾਂ ਦੇ ਐੱਚ.ਐੱਸ.ਐੱਨ ਕੋਡ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰਨ ਲਈ ਵਿਚਾਰਿਆ ਜਾਵੇਗਾ।
ਮਾਲ ਦੇ ਨਿਰਯਾਤ ਅਤੇ ਆਯਾਤ ਲਈ 8-ਅੰਕ ਦਾ ਐੱਚ.ਐੱਸ.ਐੱਨ ਕੋਡ
ਮਾਲ ਦੇ ਨਿਰਯਾਤ ਅਤੇ ਆਯਾਤ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ 8 ਅੰਕਾਂ ਦੇ ਐੱਚ.ਐੱਸ.ਐੱਨ ਕੋਡ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹਨ।
ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਜਨਰਲ ਸਟੋਰਾਂ ਲਈ ਇਹਨਾਂ ਦਾ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਲਾਭ ਹੈ। ਆਪਣਾ ਟੈਕਸ ਭਰਨ ਵਿੱਚ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਬਹੁਤੀਆਂ ਮੁਸ਼ਕਿਲਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਉਹ ਆਪਣੇ ਸਾਮਾਨ ਨੂੰ ਵੱਡੀ ਮਾਰਕਿਟ ਵਿੱਚ ਵੇਚ ਸਕਦੇ ਹਨ।
