भारतात वस्तू व सेवा कर (जीएसटी) लागू केल्याने मागील कर संरचनेवर त्याचा अचूक परिणाम झाला असून त्यात काही सुधारणा केल्या आहेत. 2017 मध्ये त्याची अंमलबजावणी झाल्यापासून व्यवसायांना विविध मार्गांनी फायदा झाल्याचे दिसतं आहे. स्पष्टपणे परिभाषित कर आकारणी कायद्याने विशेषत: ई-कॉमर्स आणि लॉजिस्टिक्स क्षेत्रातील व्यवसायाच्या कार्यक्षमतेत लक्षणीय वाढ केली आहे. मागील कर राज्यकारभाराच्या पद्धतीत असे नव्हते, त्यात करविषयक कायदे भ्रमित करणारे होते ज्यामुळे कर आकारणे देखील अवजड होते. जर तुम्ही तुमचा व्यवसाय जीएसटी राजवटी अंतर्गत नोंदणीकृत केला असेल तर तुम्ही ऑनलाईन पोर्टलचा वापर करून जीएसटी पेमेंट ऑनलाईनकरू शकता. जर तुम्ही महाराष्ट्रात करदाता असाल तर त्यासाठी महाजीएसटीला नक्की भेट द्या. राज्यासाठी स्वतंत्र ऑनलाईन पोर्टलची गरज विचारात घेण्याऐवजी, महाराष्ट्र वस्तू व सेवा कर विभागाच्या वतीने राबविण्यात येणाऱ्या विविध कायद्यांतर्गत थकीत थकबाकी निकाली काढण्यासाठी महाराष्ट्र सरकारने सेटलमेंट योजना जाहीर केली आहे हे लक्षात घ्या.
महाजीएसटी काय आहे?
महाराष्ट्रातील जीएसटी नोंदणी करणे आणि महाराष्ट्रातील रहिवाशांना जीएसटी ऑनलाईन पेमेंट करणे सोपे व्हावे यासाठी महाजीएसटी कर प्रशासन आणि ऑनलाईन पोर्टलची निर्मिती केली आहे.
महाजीएसटीत सेवा आणि फिचरच्या बेसुमार सुविधा आहेत. यापैकी जीएसटी नोंदणी, जीएसटीआयएनवर ट्रॅक ठेवणे, जीएसटी नियम व अधिसूचना आणि अपडेट परिपत्रके आणि बातम्या हे काही उल्लेखनीय आहेत. यात व्हॅट आणि इतर कायदे आणि सामान्य प्रश्न विभागातील फॉर्म देखील आहेत.
महाजीएसटीच्या कार्याचा घेतलेला आढावा
महाजीएसटी प्रशासकीय कायद्यात जसे, महाराष्ट्र मूल्यवर्धित कर, 2002, केंद्रिय विक्री कर कायदा, 1956, व्यवसाय कर कायदा, 1975, महाराष्ट्र ऊस कर खरेदी कायदा, 1962, तसेच स्थानिक क्षेत्रातील वस्तूंच्या प्रवेशावरील महाराष्ट्र कर कायदा, 2002, यासारख्या कायद्यांची अंमलबजावणी करते.
महाराष्ट्र मूल्यवर्धित कर, 2002
व्हॅट-राज्य करपूर्व रचनेत वस्तूंमध्ये दुप्पट कर आकारणी आणि अनेक करांचा समावेश होता, ज्याचा व्यापक परिणाम घडला. उदाहरणार्थ, वस्तू तयार होण्यापूर्वी आणि उत्पादनानंतर पुन्हा इनपुटवर कर आकारला जाई. यामुळे अयोग्य दुहेरी कर आकारणी व्हायची. व्हॅट सुरू झाल्याने टर्नओव्हर टॅक्स, विक्री करात अधिभार, कर यासारख्या इतर करांचा नायनाट झाला आहे. अधिक सरळ आणि अधिक पारदर्शक प्रणालीसाठी बनवलेली व्हॅट रचना. तिचे फायदे:
- सर्व ओझ्याचं सुसूत्रीकरण
- किंमतींमध्ये घसरण
- पारदर्शकतेमध्ये वाढ
- महसूलात वाढ
व्यवसाय कर कायदा, 1975
समाजातील दुर्बल घटकांची पूर्तता करण्यासाठी सरकारने एक योजना आणली जिला रोजगार हमी योजना या नावाने ओळखल्या जाते. या योजनेत कुशल नसलेल्या ग्रामीण मजुरांच्या कामाची गुणवत्ता व प्रमाणानुसार मोबदला देण्याची हमी दिली गेली आहे.
महाराष्ट्र स्थानिक क्षेत्रामध्ये मोटार वाहनावरील कर कायदा, 1962
हा कायदा 18/12/1987 रोजी लागू करण्यात आला होता. यापूर्वी, अनेक वाहन उत्पादक आणि वितरकांनी केंद्रशासित प्रदेश आणि राज्यात विक्रीवरील कर कमी असलेल्या राज्यांत त्यांचे आगार उघडले होते. परिणामी, महाराष्ट्रीयन राज्याच्या महसूलात सातत्याने घट होत गेली. हा कर विक्री कर महसूलाचा तोटा भरूण काढण्यासाठी आणला गेला. हा प्रवेश कर अन्य राज्ये किंवा केंद्रशासित प्रदेशांमधून महाराष्ट्रात आणलेल्या मोटार वाहनांच्या खरेदीवर किंवा महाराष्ट्र राज्यात विक्रीसाठी आकारला जाऊ शकतो. या शर्तीनुसार राज्यात आणली जाणारी मोटार वाहन मोटार वाहन कायद्यांतर्गत महाराष्ट्रात नोंदणी करण्यास पात्र आहे.
महाजीएसटी सेवा
जीएसटी नोंदणी
जर तुम्ही तुमचा व्यवसाय जीएसटी क्रमांकावर (जीएसटीआयएन) नोंदणीकृत केला नसेल तर महाजीएसटी तुम्हाला ते करण्याची परवानगी देते. जीएसटी नोंदणी करण्याचे अनेक फायदे आहेत.
- तुमच्या व्यवसायाची जीएसटी नोंदणी तुम्हाला वस्तू किंवा सेवांचा पुरवठादार म्हणून कायदेशीर मान्यता प्राप्त करण्याची अनुमती देते.
- जर तुमच्या व्यवसायाच्या फाईल्स परत येत असतील आणि तुम्ही सातत्याने जीएसटी पेमेंट ऑनलाईन करत असाल, तर सरकार आणि भागधारकांच्या दृष्टीने तुमची विश्वासहर्ता वाढेल आणि सर्वांची नजर तुमच्याकडे राहील.
- तुमचा जीएसटी नंबर (जीएसटीआयएन) इनपुट टॅक्स क्रेडिटची प्रक्रिया सुलभ करते. तुम्ही सातत्याने जीएसटी देयके देत असाल तर तुम्ही खरेदीवर भरलेल्या करावरील इनपुट टॅक्स क्रेडिट घेऊ शकता.
- तुम्हाला व्यवसायासाठी आंतरराज्यीय व्यवहार करण्यासाठी तुमच्याकडे जीएसटीआयएन असणे आवश्यक आहे आणि अनावश्यक बंधन न ठेवता तुमचा बाजार विस्तृत करा.
जीएसटीआयएन व्हेरिफिकेशन
जीएसटी नोंदणी आता विक्रेते आणि पुरवठादारांसाठी अनिवार्य आहे या गोष्टी लक्षात घेता, ही आश्चर्यकारक गोष्ट नाही कारण त्यापैकी एक मोठा भाग नकली जीएसटी नंबर वापरत आहे. हे व्यवसाय सरकारी तपासणीपासून बचाव करण्यासाठी बनावट जीएसटी नंबर वापरतात. ते बनावट जीएसटी क्रमांकासोबत चलान जारी करून ते यातून सुटले असल्याने करात झालेला खरा ब्रेक अप दिसत आहे. विशेषत: हे लक्षात ठेवा की ग्राहकांकडून वसूल केलेला कर सरकारकडे जात नाही. म्हणूनच, तुम्ही स्वतःस जोडू इच्छित असलेल्या व्यवसायाची विश्वासार्हता सुनिश्चित करण्यासाठी तुम्हाला जीएसटीआयएन ऑनलाईन व्हेरिफाय करणे आवश्यक आहे. पूर्वी नमूद केल्याप्रमाणे, जीएसटीआयएन व्हेरिफिकेशनमुळे तुम्हाला प्रश्नांमध्ये विक्रेते आणि पुरवठादारांची तपासणी करण्याची परवानगी मिळते आणि त्याद्वारे तुम्हाला फसवणूकीपासून प्रतिबंधित केले जाते. जीएसटी क्रमांक व्हेरिफिकेशनमुळे कर फेरफार आणि कर चुकवण्याच्या घटनांमध्ये लक्षणीय घट झाली आहे आणि म्हणूनच त्याची पारदर्शकता सुनिश्चित होते. तुम्हाला पाहिजे असलेला जीएसटी नंबर व्हेरिफाय करण्याची परवानगी महाजीएसटी देते. फक्त अधिकृत महाजीएसटी वेबसाइटवर जा, ‘डीलर सर्व्हीस’ टॅबवर जा आणि ‘तुमच्या जीएसटी करदात्यास जाणून घ्या’ वर क्लिक करा आणि जीएसटीआयएन दाखल करा. तुमच्याकडे जीएसटीआयएन नाही आहे परंतु तात्पुरता ओळख क्रमांक (टीआयएन) असल्यास, ‘तुमच्या करदात्यास जाणून घ्या’ वर क्लिक करा, टीआयएन पर्याय निवडा आणि टीआयएन दाखल करा.
निष्कर्ष
महाजीएसटी ऑफर करत असलेल्या काही महत्वाच्या सेवा या आहेत. जीएसटी अपडेट आणि अधिसूचना, कर कॅलेंडर, ट्रॅकींग अर्ज संदर्भ नंबर (एआरएन) आणि इतर बर्‍याच गोष्टींचा यात समावेश आहे. अशा इतर सेवा आणि फिचरद्वारे त्यांची खात्री करुन घ्या.
