दुध वितरण व्यवसाय

कसा कराल दूध वितरण व्यवसाय

दुधाचे दुकान सुरू करण्यास मदत हवी आहे का? जर होय, तर येथे आपण दूध वितरण व्यवसाय योजने बद्दल चर्चा करणार आहोत

दुधाच्या विक्री व्यवसाय जितके  सोपे वाटेल, तितकेच ते योग्य रचना न ठेवल्यास आपल्याला अवघड आणि अडचणीत आणू शकेल.

 प्रथम आपण डेअरीबद्दल बोलूया.

दुग्धशाळा हा शेती व्यवसायाचा किंवा आपण पशुसंवर्धन चा भाग आहे असे म्हणू , हा एक असा उपक्रम आहे जिथे आपल्याला दुधाच्या दीर्घकालीन उत्पादन मिळते व त्यासाठी आपण सामान्यत: तेथील गाय, म्हशी, शेळ्या ह्याच्याकडून मिळते.

एक दुग्धजन्य पदार्थ म्हणजे सस्तन प्राण्यांच्या नैसर्गिक दुधातून प्रक्रिया केलेले अन्न; आणि दूध (उत्पादने) त्यापैकी एक असल्याचे दिसून येते.

इतर दुधाच्या उत्पादनांमध्ये लोणी आणि चीज असते. गायी, घोडे, उंट, पाणी म्हशी, शेळ्या, मेंढ्या, याक, पाळीव म्हशी इत्यादी दुधापासून दररोज माणसाची डेअरी उत्पादनांची आवश्यकता मोठ्या प्रमाणात पूर्ण होते.

दुधाची व्याख्या पांढरी पौष्टिक द्रव म्हणून केली जाते जी सस्तन प्राण्यांच्या प्राण्यांद्वारे स्तब्ध होते आणि मनुष्याने अन्न म्हणून सेवन केले.

कच्च्या दुधाचा वापर करण्यापूर्वी प्रक्रिया केली जाते. या कच्च्या घटकांमध्ये (दुग्धशाळांमध्ये) खालील टक्केवारींचा समावेश आहे: .87.2% पाणी, 3.7% दुध चरबी, 3.5% प्रथिने, 4.9% लैक्टोज आणि 0.9% राख.

 कार्यपद्धती विकसित करणे

दुधात सस्तन प्राण्यांमध्ये कच्च्या उत्पादनांचा वापर केला जातो ज्याचा वापर करण्यापूर्वी निर्जंतुकीकरण करणे आवश्यक आहे.

सूक्ष्मजीव जसे की बॅक्टेरिया, मोडतोड आणि कच्च्या दुधात आढळणारी कोणतीही गाळ पाश्चरायझेशन म्हणून ओळखल्या जाणार्या प्रक्रियेद्वारे काढून टाकला जातो.

दुधाच्या उत्पादनाची सुमारे सात (7) प्रक्रिया ज्ञात आहेत. हे आहेत: गोळा करणे, वेगळे करणे, मजबुतीकरण करणे, पाश्चरिंग, होमोजेनाइझिंग, पॅकेजिंग आणि क्लीनिंग.

दूध ही नाशवंत वस्तू आहे म्हणूनच ती गोळा केल्यावर काही तासांतच स्थानिक पातळीवर प्रक्रिया केली जाते. मेकॅनिकल व्हॅक्यूम दुध देणारी मशीन दुग्धशाळेसाठी वापरली जातात. हे कच्चे दूध रेफ्रिजरेटेड बल्क दुधाच्या टाकीमध्ये ठेवले जाते जिथे ते सुमारे 4.4oC पर्यंत थंड होऊ शकते.

विभक्त करण्यामध्ये हे (कच्चे दूध) स्पष्टीकरणकर्त्याद्वारे किंवा सेपरेटरमधून जाणे समाविष्ट आहे – जे या जीवाणू, मोडतोड आणि वर नमूद केलेले गाळ काढून टाकण्यास मदत करतात. क्रीम आणि स्किम दुधाचे उत्पादन करण्यासाठी फिकट दुधापासून अवजड दुधाची चरबी विभक्त करण्याचे विभाजक यांचे स्वतःचे कार्य आहे.

दुधाच्या मजबुतीकरणात जीवनसत्त्वे अ आणि डी सारखे जीवनसत्त्वे समाविष्ट करणे (पेरिस्टालॅटिक पंपद्वारे केलेले काम) आहे.

दुसरीकडे पाश्चरायझेशन म्हणजे कोणतेही जीवाणू नष्ट करण्यासाठी वेगवेगळ्या दुधाच्या (संपूर्ण, स्किम आणि प्रमाणित) पाश्चरायझरमध्ये पाईप टाकण्यासारखे आहे.

दुधाचे होमोजेनायझिंगमध्ये उर्वरित दुधाच्या चरबीच्या कणांचे आकार कमी करणे समाविष्ट आहे – असे कृत्य जे दुधाची चरबी क्रीम म्हणून पृष्ठभागावर वेगळे आणि फ्लोटिंगपासून प्रतिबंधित करते.

या पद्धतीने दुधाद्वारे चरबी समान प्रमाणात वितरीत केल्याची खात्री होते. त्यानंतर, चव मध्ये छेडछाड टाळण्यासाठी दुध त्वरीत थंड होते (ते 4.4oC पर्यंत).

पॅकिंगमध्ये, दुधाला प्लास्टिकच्या बाटल्या आणि कागदाच्या काड्यांमध्ये (सीलबंद), रेफ्रिजरेटेड (आवश्यक असल्यास) आणि वापर आणि वितरणासाठी तयार केले जाते.

 दुधाचे प्रकार

दुधाचे प्रकार ज्ञात, वर्गीकृत आणि ओळखणे या तीन मानकांच्या आधारे केले जातात:

1. तयार केलेल्या उत्पादनामध्ये दुधातील चरबीची मात्रा.
2. समाविष्ट प्रक्रियेचे प्रकार.

3.दुधाचे उत्पादन करणार्या दुग्धशाळेचे प्रकार.

तर, फूड ड्रग्स ॲडमिनिस्ट्रेशन (एफडीए) नुसार  द्रव दुधात 3.25% पेक्षा कमी दुध चरबी नसावी हा फूड ड्रग्स ॲडमिनिस्ट्रेशनचा मानक आहे (एफडीए)

कमी चरबीयुक्त दुधामध्ये 0.5 – 2.0% दुधाची चरबी आणि स्किम दुधात 0.5% पेक्षा कमी दुध चरबी असणे आवश्यक आहे.

बाजारात विकले जाणारे बहुतेक दूध पास्चराइज्ड, एकसंध आणि व्हिटॅमिन-किल्लेदार आहे.

याशिवाय दुधाच्या इतर प्रकारांमध्ये चरबी रहित दूध, सेंद्रिय दूध, दुग्धशर्कराविना मुक्त दूध, चरबीयुक्त दूध आणि कंडेन्स्ड दुधाचा समावेश आहे.

मोरेसो, दुधाचा वापर इतर पेय पदार्थ आणि दही, आइस्क्रीम, पीठ, कॉर्नफ्लेक्स, इत्यादि सारख्या खाद्यपदार्थांच्या उत्पादनात केला जातो.

दूध वितरण व्यवसाय सुरू करण्यापूर्वी गोष्टींचा विचार करा 

आपण दररोज सकाळी आपल्या दारापाशी दुधाचे पाकिटे घेत असाल किंवा जवळपासच्या दुकानात जाऊन ते स्वत: गोळा करा. परंतु आपण नेहमी विचार केला आहे की ते नेहमी सकाळी लवकर कसे उपलब्ध असतात? आणि, यामुळे फायदेशीर व्यवसायाची संधी मिळू शकते?

भारतीय संस्कृतीत शतकानुशतके डेअरींग मूळतः आहे. प्राचीन काळापासून आपल्या देशात दुग्धशाळेची समृद्ध परंपरा आहे. भारतीय दुग्ध बाजार जगातील सर्वात मोठ्या आणि वेगाने विकसित होणार्‍या बाजारपेठांमध्ये आहे आणि दूध व दुग्ध उत्पादनांचादेखील सर्वात मोठा ग्राहक आहे. आणि चांगल्या कारणास्तव देखील. कारण सोपे आहे: आपण घरातून बाहेर पडण्यापूर्वी दूध फक्त सकाळी ग्लासच पिऊ नये. याचा उपयोग आहार आणि पौष्टिक गोष्टींपेक्षा जास्त आहे; ही एक सवय आहे, ज्याशिवाय आपण जीवनाशिवाय कल्पना करू शकत नाही. दूध हे पाण्यात दुसर्‍या क्रमांकावर आहे आणि बदलत्या जीवनशैलीमुळे, लोकांच्या वेळेत बदल झाला आहे परंतु दुधाची गरज नाही.

दुध क्षेत्रात दरवर्षी सरासरी 2.2 टक्क्यांनी वाढ होत आहे. परंतु गेल्या चार वर्षांत नोंदलेली वाढ बरीच वाढली आहे; गेल्या चार वर्षांत तो दरवर्षी 6.4 टक्क्यांनी वाढला आहे.

दररोज सकाळी आपल्या दारात दुधाचे पाकिट उपलब्ध करुन देण्यासाठी दुग्ध कंपन्या आपल्या विशाल वितरण वाहिनीमार्फत बाजारात खोलवर प्रवेश करतात. वितरण / डीलरशिप हा दुग्ध उद्योगाचा एक महत्त्वाचा भाग आहे आणि सर्वात सक्रिय आहे.

दूध आणि दुधाच्या उत्पादनांची मागणी लवकरच कधीही कमी होत नाही; खरं तर, हे दिवसेंदिवस वाढत आहे, आणि म्हणूनच दुधाचे वितरण व्यवसाय सुरू करणे ही भारतातील एक आकर्षक व्यवसाय संधी आहे.

वितरण चॅनेल समजून घेत आहे

दूध ही कठोर गुणवत्तायुक्त उपायांसह नाशवंत आणि द्रव वस्तू आहे. वितरण व्यवसायामध्ये प्रवेश करण्यापूर्वी, आपल्याला त्या मूलभूत गोष्टी समजल्या पाहिजेत ज्यामध्ये चॅनेलद्वारे ते वितरित केले जात आहे. दुधाचे वितरण चॅनेल इतर उत्पादनांमध्ये मोठ्या प्रमाणात बदलते. चला लोकप्रिय ब्रँडच्या दुध वितरण चॅनेलवर एक नजर टाकूयाः

 दूध वितरण व्यवसाय कसा सुरू करावा

संशोधन हा कोणत्याही व्यवसायाचा अविभाज्य भाग असतो. दुधाचे वितरण व्यवसाय सुरू करण्यापूर्वी तो कसा कार्य करतो याची सखोल माहिती विकसित करा. अभ्यास करा आणि त्याबद्दल अधिक जाणून घ्या

– दुधाचे सोर्सिंग

– दुधाचा साठा

– ग्राहकांचा आधार (बी 2 बी किंवा बी 2 सी)

– गुणवत्ता नियंत्रण

– वाहतूक (थंडगार व्हॅन इ.)

उपरोक्त विषयांबद्दल अधिक माहिती एकत्रित केल्यावर, दूध संकलन, प्रक्रिया आणि अंत ग्राहकांना वितरणासाठी व्यवसायाची योजना तयार करा. डिलिव्हरी व्हेईकल्स, बल्क मिल्क कूलर इत्यादींसाठी तुम्ही वित्तपुरवठा बँकांकडे जाऊ शकता.

नफा मार्जिन

बाजारातील मागणी-पुरवठ्यातील तफावत लक्षात घेऊन दुधाचे वितरण ही फायद्याची व्यवसाय संधी आहे. दुधाचे नफ्याचे प्रमाण स्थान, दुधाचे प्रकार (पूर्ण क्रीम / टोन्ड / दुहेरी टोन्ड / फ्लेवर्ड दूध इत्यादी) आणि ब्रॅण्डसह बदलते. सामान्यत: वितरकास अंदाजे दर क्रेट 20-25 रुपये (12 लिटर) मिळतील

निष्कर्ष – योग्य व्यवस्थापन, आपल्या व्यवसायाची संपूर्ण माहिती आणि मेहनत कोणत्याही व्यवसायात यशस्वी होण्याची गुरू किल्ली आहे..