written by | October 11, 2021

जीएसटीआर 9 कशी दाखल करावी

×

Table of Content


जीएसटीआर -9 कशी दाखल करावी?

जीएसटीआर -9 म्हणजे काय?

जीएसटीआर -9 हे वार्षिक रिटर्न आहे जे सर्व नोंदणीकृत, करपात्र लोकांनी भरले पाहिजे.  व्यवसायांना पुढील आर्थिक वर्षाच्या (डिसेंबर) 31 डिसेंबरपर्यंत हे परतावा दाखल करणे आवश्यक आहे.  नुकत्याच झालेल्या घोषणेत, सीबीआयसीने जीएसटीआर -9, जीएसटीआर -9 ए आणि जीएसटीआर -9 सी दाखल करण्यासाठी देय तारखा 31 ऑगस्ट 2019 पर्यंत वाढविली.

जीएसटीआर -9 रिटर्न हा व्यवसायाच्या मासिक किंवा तिमाही रिटर्नचा सारांश आहे, म्हणजे, विशिष्ट आर्थिक वर्षातील एकूण व्यवहारांची संख्या.  यात वर्षभरात भरलेल्या करांची रक्कम (सीजीएसटी, एसजीएसटी, आयजीएसटी) तसेच निर्यातीचा किंवा आयातीचा तपशील समाविष्ट आहे.  डिसेंबरच्या बैठकीत जीएसटी कौन्सिलने असेही स्पष्टीकरण दिले की बाह्य किंवा आवक पुरवठा वार्षिक परताव्यामध्ये “आर्थिक वर्षात केलेला पुरवठा” म्हणून घोषित करावा आणि “जीएसटी रिटर्नमध्ये दाखल केलेला पुरवठा” म्हणून जाहीर केला जाऊ नये.

सोप्या भाषेत सांगायचे तर जीएसटीआर -9 चा उद्देश मासिक किंवा तिमाही परताव्यामध्ये पूर्वी सादर केलेली माहिती एकत्रित करणे आहे.  याचा अर्थ असा होतो की वार्षिक मासिक रिटर्न भरण्यापूर्वी सर्व मासिक आणि तिमाही रिटर्न भरणे आवश्यक आहे.  शिवाय, जीएसटीआर -9 हा सुधाराचा परतावा नसून एकत्रीकरण परतावा आहे, ज्यास आवश्यक आहे की मासिक आणि तिमाही रिटर्नमध्ये प्रदान केलेला डेटा जीएसटीआर -9 मधील डेटाशी अचूक जुळला पाहिजे.

फॉर्मचे प्रकार

जीएसटीआर -9 रिटर्न भरण्यात खालील फॉर्म आहेत:

जीएसटीआर -9 ए: हा फॉर्म जीएसटीच्या रचना योजनेंतर्गत नोंदणीकृत करदात्यांनी भरला पाहिजे.  हे कंपोजिशन करदात्याने भरलेल्या सर्व तिमाही रिटर्न्सचा सारांश आहे.

जीएसटीआर-B बी: हा फॉर्म मागील आर्थिक वर्षात जीएसटीआर-8 दाखल केलेल्या ईकॉमर्स ऑपरेटरकडून भरायचा आहे.  हे मुळात एक ऑडिट केलेले, वार्षिक खाते असते जे सक्षम प्राधिकरणाद्वारे विधिवत प्रमाणपत्र दिले जाते.  

(नियम 80 चे पोटनियम 2)

जीएसटीआर-C सीः करदात्यांकडून दाखल करण्यात येणारे सामंजस्य विधान आहे ज्यांची वार्षिक उलाढाल आर्थिक वर्षात आयएनआरपेक्षा २ कोटीपेक्षा जास्त आहे (सर्व राज्यांसाठी).  अशा सर्व करदात्यांनी चार्टर्ड अकाउंटंट किंवा कॉस्ट अकाउंटंटद्वारे त्यांच्या खात्यांचे ऑडिट करणे आवश्यक आहे आणि त्यांच्या ऑडिट केलेल्या वार्षिक खात्यांची एक प्रत दाखल करणे आवश्यक आहे.  या रिटर्नसह त्यांनी आधीपासून भरलेल्या करांचे समेट स्टेटमेंट आणि ऑडिट केलेल्या खात्यांनुसार देय करांचा तपशील देखील भरणे आवश्यक आहे.

पात्रता

खाली सूचीबद्ध असलेल्या वगळता सर्व नोंदणीकृत, करपात्र व्यक्ती जीएसटीआर -9 रिटर्न भरण्यास जबाबदार आहेत, वर्षभरात काही व्यवसाय चालू आहेत का याची पर्वा न करता (म्हणजेच, त्या काळात सर्व परतावा एनआयएल असले तरी, निल वार्षिक रिटर्न आवश्यकच आहे)  दाखल करा).  एखाद्या वर्षात करदात्याने त्यांची नोंदणी रद्द केली असेल तरही या वार्षिक परताव्याची आवश्यकता असते.

तथापि, सीजीएसटी अधिनियम, 2017 च्या कलम 44 (1) नुसार खालील व्यक्तींनी जीएसटीआर -9 दाखल करणे आवश्यक नाही:

इनपुट सेवा वितरक

अनिवासी करपात्र व्यक्ती

सहजगत्या करपात्र व्यक्ती

कलम १ (म्हणजेच टीडीएस भरणार्‍या व्यक्ती) अंतर्गत कर भरणारे लोक.याव्यतिरिक्त, कंपोजीशन स्कीमसाठी निवड करणारे करदाता जीएसटीआर -9 एच्या बदल्यात जीएसटीआर -9 ए दाखल करतील.

नोंदणीकृत व्यक्तीने, ज्यांनी नियमित ते रचना, किंवा रचना नियमितपणे स्विच केले आहे, त्यांना संबंधित कालावधीसाठी जीएसटीआर -9 आणि जीएसटीआर -9 ए दोन्ही दाखल करणे आवश्यक आहे.

जीएसटीआर -9 चे विस्तृत विहंगावलोकन

जीएसटीआर -9 6 भाग आणि 19 सारण्यांमध्ये विभागले गेले आहे

  •  भाग एक – हा भाग आर्थिक वर्ष, जीएसटीआयएन, कायदेशीर आणि व्यापार नावे यासारख्या मूलभूत तपशीलांसाठी विचारतो.  हे तपशील फॉर्ममध्ये स्वयंचलितरित्या असतील.
  •  भाग दोन – हा भाग करदात्यांना वित्तीय वर्षात जाहीर केलेल्या बाह्य आणि आवक पुरवठ्यांचा तपशील प्रदान करण्यास सांगत आहे.
  •  भाग तीन – येथेच करदात्यांनी आर्थिक वर्षात भरलेल्या रिटर्नमध्ये जाहीर केल्यानुसार इनपुट टॅक्स क्रेडिट (आयटीसी) ची माहिती दिली जाईल.  भाग तिसरा स्वतंत्र रिटर्न्सनुसार जाहीर केलेल्या आयटीसीच्या उलट आणि अपात्र आयटीसीचा तपशील देखील विचारतो.

भाग चतुर्थ: येथे, करदाता वित्तीय वर्षात पूर्वी भरलेल्या रिटर्न्समध्ये घोषित केल्यानुसार भरलेल्या कराचा तपशील इनपुट करतील.

भाग पाच: हा भाग मागील आर्थिक वर्षातील एप्रिल ते सप्टेंबर या कालावधीत जाहीर केलेल्या मागील आर्थिक वर्षातील किंवा मागील आर्थिक वर्षातील वार्षिक परतावा भरलेल्या तारखेपर्यंतच्या पैशाच्या व्यवहाराचा तपशील विचारेल, जे यापूर्वी असेल.  मागील वित्तीय वर्षातील अतिरिक्त किंवा वगळल्या गेलेल्या नोंदी, परंतु चालू आर्थिक वर्षात नोंदवलेल्या, येथेही घोषित केल्या जातील.

भाग सहावा: करदाता इतर माहिती नोंदवतील.  यात मागणी आणि परतावा तपशील समाविष्ट असू शकतो;  रचना कर दातांकडून मिळालेला पुरवठा, मानल्या जाणार्‍या पुरवठा वस्तू मान्यता तत्त्वावर पाठविला;  बाह्य आणि आवक पुरवठ्यांचा एचएसएन-निहाय सारांश;  किंवा देय फी तसेच देय फी.

जीएसटीआर -9 कशी दाखल करावी?

केंद्रीय अप्रत्यक्ष कर आणि सीमा शुल्क मंडळाने (सीबीआयसी) जीएसटीआर -9 आणि जीएसटीआर 9 ए या दोन्ही रिटर्न भरण्यासाठी सूचना जारी केल्या आहेत तसेच जीएसटीआर -9 सी, वार्षिक सलोखा विधान सप्टेंबर 2019 मध्ये दाखल केले होते. जीएसटी रिटर्न फॉर्मप्रमाणेच करदाता देखील दाखल करू शकतात  जीएसटी -9 थेट जीएसटी कॉमन पोर्टलवर थेट ऑनलाइन.  करदाता देखील एक्सेल टेम्पलेट डाउनलोड करून आणि नंतर जीएसटी पोर्टलवर अपलोड करून ऑफलाइन फाइल करू शकतात.

ऑनलाईन

करदाता पीडीएफ स्वरूपात सिस्टम-कम्प्युटेड जीएसटीआर -9 रिटर्न डाउनलोड करू शकतात.  जीएसटीआर -9 च्या प्रत्येक सारणीतील मूल्ये मागील वर्षात दाखल केलेल्या जीएसटीआर -1 आणि जीएसटीआर -3 बी रिटर्नच्या आकडेवारीच्या आधारे शक्य तितक्या प्रमाणात स्वयं-निर्मित होतील.

कर भरणारे पीडीएफ म्हणून यापूर्वी दाखल केलेल्या जीएसटीआर -१ आणि जीएसटीआर- बी रिटर्न्सच्या एकत्रित सारांशांवर प्रवेश करू शकतात.

एक करदाता यापूर्वी रिटर्न केलेल्या रिटर्न्समधील काही अपवादांसह, टेबल 6 ए, 8 ए मधील मूल्यांसह तसेच टेबल 9 मधील कर भरणा प्रविष्ट्यांसह मूल्ये संपादित करण्यास सक्षम असेल.

‘नील’ रिटर्न एका क्लिकवर दाखल केला जाऊ शकतो.

ऑफलाइन

करदाता पोर्टल वरून एक ऑफलाइन साधन डाउनलोड करू शकतात.

उर्वरित मूल्ये भरण्यापूर्वी पोर्टल वरून एक ऑटो-पॉप्युलेटेड जीएसटीआर -9 डाउनलोड केले जावे.

सारणी 6 ए मधील मूल्ये, टेबल 8 ए, तसेच टेबल 9 मधील कर भरणा प्रविष्ट्या, संपादन न करण्यायोग्य असतील.

उर्वरित मूल्ये भरल्यानंतर, करदाता जेएसओएन फाइल तयार आणि जतन करतील.

पोर्टलवर लॉग इन केल्यानंतर, करदाता जेएसओएन फाइल अपलोड करतील. जेसोन फाईलवर प्रक्रिया केली जाईल आणि कोणतीही त्रुटी दर्शविली जातील.

ऑनलाइन जेएसओएन फायली सुधारित करण्याची सुविधा नसल्यामुळे करदात्यांनी पोर्टलवरून त्रुटी असलेल्या कोणत्याही फाइल्स डाउनलोड करुन त्या एक्सेल टूलमध्ये उघडाव्या.

रिटर्नमध्ये आणि पुस्तकांमध्ये दुरुस्त्या करुन आणि सलोख्याची माहिती केल्यानंतर, करदात्यांनी पोर्टलद्वारे रिटर्न अपलोड आणि रीफाईल करावे.

प्रत्येक टेबलमधील रेकॉर्डची संख्या 500 पेक्षा जास्त असल्यास टेबल 17 आणि 18 वगळता बीजकांच्या ऑनलाइन डेटा एन्ट्रीच्या बाबतीत दुरुस्त्या केल्या जाऊ शकतात.

फाईल केल्यानंतर रिटर्न पीडीएफ किंवा एक्सेल फाईल म्हणून डाऊनलोड करता येतात.

तथापि, अद्याप पोर्टलवर हा फॉर्म दाखल करण्याची सुविधा सक्षम केलेली नाही.

वार्षिक परतावा देण्यास विलंब झाल्याबद्दल दंड

जीएसटी कायद्याच्या कलम 47 मध्ये वार्षिक परतावा देण्यास विलंब झाल्याबद्दल दंड आकारण्यात आला आहे.  वेळेवर वार्षिक परतावा भरण्यात अयशस्वी झाल्यास दररोज 200 रुपये (सीजीएसटीसाठी आयएनआर 100 आणि एसजीएसटीसाठी आयएनआर 100; आयजीएसटीसाठी उशीरा शुल्क नाही) कमीतकमी 0.25% च्या अधीन असेल.  लागू आर्थिक वर्षाची उलाढाल

आढावा

एक महत्त्वाची बाब लक्षात ठेवणे म्हणजे जीएसटीआर -9 रिटर्न करदात्यांना केवळ मागील मासिक किंवा तिमाही परताव्यामध्ये आधीच सादर केलेली माहिती प्रदान करण्यास अनुमती देते.  कोणतीही नवीन माहिती जोडली जाऊ शकत नाही आणि कोणत्याही त्रुटी दुरुस्त केल्या जाऊ शकत नाहीत.  सामान्य माणसाच्या भाषेत, जीएसटीआर -9 एक एकत्रित उत्पन्न आहे.  जीएसटीआर -9 वार्षिक परतावा तयार करण्याच्या प्रक्रियेदरम्यान अनेक करदात्यांनी मागील जीएसटीआर 3 बी आणि जीएसटीआर 1 रिटर्नमध्ये केलेल्या चुका सुधारण्यास सक्षम होण्याची अपेक्षा असल्याने उद्योगात काही मतभेद आहेत.

जीएसटी कौन्सिलने जीएसटीआर -9 च्या वार्षिक परताव्याची सामग्री साधेपणा आणि व्यापकता प्राप्त करण्याच्या दुहेरी उद्दीष्टांसह अंतिम केली, परंतु बर्‍याच लोकांचे मत आहे की ते अद्यापही प्राप्त झाले नाही.  अनेक करदाता बहुतेक आवश्यकतांच्या फॉर्मबद्दल संभ्रमित आहेत.  उद्योगांची प्राथमिक मागणी ही होती की परिषदेने इनपुट, इनपुट सर्व्हिसेस आणि भांडवली वस्तू वेगळ्या करण्याची गरज भागविली परंतु आतापर्यंत परिषदेने ही मागणी फेटाळून लावली आहे.

करदात्यांना असे दिसते की नवीन जीएसटीआर -9 रिटर्न भरण्याच्या प्रक्रियेमध्ये स्वतःच्या आव्हानांचा वाटा आहे.  जीएसटीआर -9 च्या अतिरिक्त अनुपालन शुल्कासह उद्योग कसा कॉपी करतो हे वेळ सांगेल, तथापि, जीएसटी अनुपालन सॉफ्टवेअर वापरुन बरेच व्यवसाय त्यांना सहज आणि अचूकपणे जीएसटी वार्षिक परतावा दाखल करण्यात मदत करू शकतात.

जीएसटीआर -9 आणि जीएसटीआर -9 सी मधील वार्षिक परतावा भरण्यासाठी सरकारने 30 सप्टेंबर ते 31 ऑक्टोबर 2020 पर्यंत मुदतवाढ दिली. आचारसंहितेच्या आचारसंहितेच्या अनुषंगाने निवडणूक आयोगाकडून योग्य मंजुरी मिळाल्यानंतर सरकारने  केंद्रीय अप्रत्यक्ष कर मंडळाने (सीबीआयसी) एका ट्वीटमध्ये म्हटले आहे की, जीएसटीआर -9 आणि जीएसटीआर -9 सीमध्ये वार्षिक परतावा देण्यासाठी देय तारीख वाढविली आहे.  1 ऑक्टोबर 2020 पासून ई-इनव्हॉईसिंगच्या अंमलबजावणीदरम्यान या करातून मोठ्या करदात्यांना थोडा दिलासा मिळण्याची अपेक्षा आहे.

कोविड (साथीचा रोग) (साथीचा रोग) सर्व साथीच्या आजाराच्या पार्श्वभूमीवर, सरकारने कर फाईल करणार्‍यांच्या आकडेवारीनुसार वित्तीय वर्ष 2019 साठी वार्षिक परतावा एका महिन्यापर्यंत वाढविण्याच्या विनंतीस मान्यता दिली आहे, असे एएमआरजी अँड असोसिएट्सचे वरिष्ठ भागीदार रजत मोहन यांनी फायनान्शियल एक्सप्रेस ऑनलाइनला सांगितले.  .  या विस्तारामुळे 1 ऑक्टोबर 2020 पासून ई-इनव्हॉईसिंगच्या अंमलबजावणीशी झुंज देणार्‍या मोठ्या करदात्यांसह लाखो करदात्यांना दिलासा मिळेल, अशी अपेक्षा रजत मोहन यांनी केली.

जीएसटीआर -9 हा वार्षिक परतावा फॉर्म आहे जी जीएसटी नोंदणीकृत करदात्यांद्वारे भरावा लागेल, खरेदी, विक्री, इनपुट टॅक्स क्रेडिट, रिफंड क्लेम किंवा तयार केलेली मागणी इत्यादींचा तपशील द्यावा लागेल, तर जीएसटीआर -सी हा एक ऑडिट फॉर्म आहे जो भरावा लागेल.  दरवर्षी करदात्यांकडून 2 कोटीपेक्षा जास्त उलाढाल होते आणि ते सीए द्वारे प्रमाणित केले जाणे आवश्यक आहे.  जीएसटीआर-सी जीएसटीआर मध्ये भरलेल्या वार्षिक परतावा आणि करदात्याच्या लेखापरीक्षित वार्षिक आर्थिक विधानांमधील एक सलोखा विधान आहे. कोरोना या साथीच्या रोगाने सर्व देशांना त्यांचे विद्यमान व्यवसाय मॉडेल तसेच उद्योगात सतत राहण्याचे धोरण बदलण्यास भाग पाडले.  त्याऐवजी एसएमई क्षेत्र अद्याप लॉकडाऊन तसेच कमी उत्पन्न उत्पन्नाच्या दबावाखाली काम करीत आहे.  “जीएसटीआर -9 आणि 9 सी दाखल करणे ही खूप वेळ घेणारी प्रक्रिया आहे आणि या महत्त्वपूर्ण क्षणी जीएसटीआर -9 मध्ये वेळ घालवणे म्हणजे व्यवसाय पुनर्प्राप्तीवर तडजोड करणे होय.  या निर्णयामुळे ज्या व्यवसायांना आपला महसूल आणि जीएसटी वार्षिक परतावा मिळून संघर्ष करावा लागतो त्यांना मोठा दिलासा मिळाला आहे, त्यामुळे आता ते जीएसटीच्या अनुपालनाला धडपडण्याऐवजी व्यवसाय विकासावर लक्ष केंद्रित करू शकतात  गेल्या महिन्यात वस्तू व सेवा कर नेटवर्कने (जीएसटीएन) करदात्यांना एक्सेल स्वरूपाच्या पोर्टलवरून फॉर्म जीएसटीआर -9 च्या टेबल 8 ए मधील इनपुट टॅक्स क्रेडिट सारखे दस्तऐवजनिहाय तपशील डाउनलोड करण्यास सक्षम केले होते.  याव्यतिरिक्त, एक्सेल फाइलमध्ये पुढील वर्षाच्या 31 ऑक्टोबरपर्यंत दाखल केलेल्या फॉर्म जीएसटीआर -1 / जीएसटीआर -5 मधील तपशीलांचा समावेश आहे.  नवीन वैशिष्ट्याद्वारे कर जीताक्षरांना फॉर्म जीएसटीआर 9 च्या टेबल 8 ए मधील मूल्ये समेट करण्यास मदत होईल, ज्यामुळे फॉर्म जीएसटीआर 9 भरणे सोपे होईल.

अस्वीकरण :
या वेबसाईटवर प्रदान केलेली माहिती, प्रॉडक्ट्स आणि सर्व्हीसेस कोणत्याही वॉरंटी किंवा प्रतिनिधित्व, व्यक्त किंवा अंमलबजावणी न करता "जसे आहे तसे" आणि "जसे उपलब्ध आहे" त्या आधारावर प्रदान केली जाते. Khatabook ब्लॉग्स हे पूर्णपणे फायनान्शिअल, प्रॉडक्ट्स आणि सर्व्हीसेसच्या शैक्षणिक चर्चेसाठी आहेत. Khatabook ही गॅरंटी देत नाही की सर्व्हिस तुमच्या आवश्यकता पूर्ण करेल किंवा विनाव्यत्यय, वेळेवर आणि सुरक्षित असेल आणि जर त्रुटी असल्यास, त्या दुरुस्त केल्या जातील. येथे दिलेले मटेरिअल आणि माहिती केवळ सामान्य माहितीच्या उद्देशाने आहे. कोणतेही कायदेशीर, आर्थिक किंवा व्यावसायिक निर्णय घेण्यासाठी माहितीवर अवलंबून राहण्यापूर्वी एखाद्या व्यावसायिकाचा सल्ला घ्या. ही माहिती तुमच्या स्वतःच्या जोखमीवर काटेकोरपणे वापरा. वेबसाईटवर असलेल्या कोणत्याही खोट्या, चुकीच्या किंवा अपूर्ण माहितीसाठी Khatabook जबाबदार राहणार नाही. या वेबसाईटमध्ये असलेली माहिती अपडेटेड, संबंधित आणि अचूक आहे याची खात्री करण्यासाठी सर्वतोपरी प्रयत्न केले जात असले तरी, Khatabook कोणत्याही हेतूसाठी वेबसाईट किंवा माहिती, प्राॅडक्ट्स, सर्व्हीसेस किंवा संबंधित वेबसाईटवर समाविष्ट असलेल्या ग्राफिक्स संदर्भात पूर्णतः, विश्वासार्हता, अचूकता, उपयुक्तता किंवा उपलब्धता याविषयी कोणतीही गॅरंटी देत ​​नाही. वेबसाईट तात्पुरती अनुपलब्ध असल्यास, Khatabook कोणत्याही तांत्रिक समस्यांसाठी किंवा तिच्या नियंत्रणाबाहेरील नुकसानांसाठी आणि या वेबसाईटवर तुमच्या वापरामुळे किंवा प्रवेशामुळे होणाऱ्या हानी किंवा नुकसान यासाठी जबाबदार राहणार नाही.
अस्वीकरण :
या वेबसाईटवर प्रदान केलेली माहिती, प्रॉडक्ट्स आणि सर्व्हीसेस कोणत्याही वॉरंटी किंवा प्रतिनिधित्व, व्यक्त किंवा अंमलबजावणी न करता "जसे आहे तसे" आणि "जसे उपलब्ध आहे" त्या आधारावर प्रदान केली जाते. Khatabook ब्लॉग्स हे पूर्णपणे फायनान्शिअल, प्रॉडक्ट्स आणि सर्व्हीसेसच्या शैक्षणिक चर्चेसाठी आहेत. Khatabook ही गॅरंटी देत नाही की सर्व्हिस तुमच्या आवश्यकता पूर्ण करेल किंवा विनाव्यत्यय, वेळेवर आणि सुरक्षित असेल आणि जर त्रुटी असल्यास, त्या दुरुस्त केल्या जातील. येथे दिलेले मटेरिअल आणि माहिती केवळ सामान्य माहितीच्या उद्देशाने आहे. कोणतेही कायदेशीर, आर्थिक किंवा व्यावसायिक निर्णय घेण्यासाठी माहितीवर अवलंबून राहण्यापूर्वी एखाद्या व्यावसायिकाचा सल्ला घ्या. ही माहिती तुमच्या स्वतःच्या जोखमीवर काटेकोरपणे वापरा. वेबसाईटवर असलेल्या कोणत्याही खोट्या, चुकीच्या किंवा अपूर्ण माहितीसाठी Khatabook जबाबदार राहणार नाही. या वेबसाईटमध्ये असलेली माहिती अपडेटेड, संबंधित आणि अचूक आहे याची खात्री करण्यासाठी सर्वतोपरी प्रयत्न केले जात असले तरी, Khatabook कोणत्याही हेतूसाठी वेबसाईट किंवा माहिती, प्राॅडक्ट्स, सर्व्हीसेस किंवा संबंधित वेबसाईटवर समाविष्ट असलेल्या ग्राफिक्स संदर्भात पूर्णतः, विश्वासार्हता, अचूकता, उपयुक्तता किंवा उपलब्धता याविषयी कोणतीही गॅरंटी देत ​​नाही. वेबसाईट तात्पुरती अनुपलब्ध असल्यास, Khatabook कोणत्याही तांत्रिक समस्यांसाठी किंवा तिच्या नियंत्रणाबाहेरील नुकसानांसाठी आणि या वेबसाईटवर तुमच्या वापरामुळे किंवा प्रवेशामुळे होणाऱ्या हानी किंवा नुकसान यासाठी जबाबदार राहणार नाही.