वस्तू आणि सेवा कर x (जीएसटी) परिचयाविषयी भारतातील व्यवस्थेत जितका गोंधळ घातला गेला आहे तितकाच भ्रम ही उत्पन्न केला आहे. जीएसटी, जीएसटी क्रमांक आणि त्यामध्ये समाविष्ट असलेल्या सर्व गोष्टींची रचनात्मक कल्पना बहुतेक लोकांना माहिती नसते यात नवल नाही. या लेखात आम्ही जीएसटी क्रमांक आणि तिची उपशास्त्रीय संकल्पना सोपी आणि सविस्तर करून सांगणार आहोत.
जीएसटीएन काय आहे?
जीएसटीआयएन म्हणजे वस्तू व सेवा कर ओळख क्रमांक आहे. हा एक विशिष्ट ओळख क्रमांक आहे जो विविध विक्रेत्यांना आणि सेवा प्रदात्यांना दिला गेला आहे. जीएसटीच्या आगमनाने सर्व करदात्यांच्या नोंदी व्यवस्थापित करण्यासाठी आणि पाहण्यासाठी हे एकच व्यासपीठ आहे.
जीएसटीआयएन स्वरूप
जीएसटी क्रमांक हा 15-अंकी क्रमांक आहे, जो प्रत्येक करदात्यासाठी अद्वितीय आहे.
- पहिले दोन अंक राज्य कोडचे प्रतिनिधित्व करतात. भारतातील प्रत्येक राज्याला एक विशेष राज्य कोड देण्यात आला आहे.
- जीएसटी क्रमांकाच्या पुढील दहा अंकांमध्ये करदात्याचा पॅन असतो.
- जीएसटी क्रमांकाचे पुढील दोन अंक अस्तित्व कोडचे प्रतिनिधित्व करतात. हे एका राज्यामधील व्यवसाय घटकाद्वारे केलेल्या नोंदणीच्या संख्येचे प्रतिनिधित्व करते.
- शेवटचा अंक चेक कोड म्हणून काम करतो. याचा उपयोग त्रुटी शोधण्यासाठी केला जातो.
तुम्हाला जीएसटी क्रमांकासाठी नोंदणी करायला पाहिजे का?
जर तुमच्या व्यवसायाची आर्थिक वर्षांला उलाढाल 40 लाखांपेक्षा जास्त असेल तर तुम्हाला जीएसटी क्रमांकासाठी नोंदणी केली पाहिजे. तथापि, तुमच्या व्यवसायाच्या उलाढालीची मर्यांदा हिमाचल प्रदेश आणि ईशान्येकडील राज्यांमध्ये 20 लाख रुपये असल्यास. GST number खालील प्रकरणांमध्ये तुम्हाला जीएसटी क्रमांकासाठी नोंदणी करण्याची आवश्यकता नाही हे लक्षात घ्या:
- जर तुम्ही वस्तू आणि सेवांच्या आंतरराज्यीय पुरवठ्यात सामिल असल्यास
- जर तुम्ही ई-कॉमर्स ऑपरेटर म्हणून ऑपरेट केल्यास
- जर तुमचा व्यवसाय त्याच्या शाखांद्वारे वापरल्या जाणार्‍या सेवांसाठी इनव्हाॅईस प्राप्त करत असल्यास
- तुम्ही पुरवठादारासाठी एजंट म्हणून काम करत असल्यास
जीएसटी क्रमांक महत्वपूर्ण का आहे?
- जीएसटी क्रमांकामुळे तुम्हाला वस्तू किंवा सेवांचा पुरवठादार म्हणून ओळख मिळते. व्यवसायाचा परतावा देणारे आणि सातत्याने कर भरणारे पारदर्शक व्यवसाय वारंवार लक्षात येतील आणि बाजारपेठ व सरकारच्या दृष्टीने अधिक विश्वासार्ह बनतील.
- एक जीएसटी क्रमांक इनपुट टॅक्स क्रेडिट करण्याची प्रक्रिया सोपी करते. जीएसटी राजवटीत सातत्याने कर भरणाऱ्या व्यवसायांना खरेदीवर भरलेल्या करावरील आयकर विवरण मिळू शकतो.
- तुम्हाला व्यवसायामध्ये आंतरराज्यीय व्यवहार करण्यासाठी तुमच्याकडे नोंदणीकृत जीएसटी क्रमांक असणे आवश्यक आहे. याने तुम्ही कोणत्याही अडचणीशिवाय तुमचे मार्केट विस्तृत करू शकता. एक जीएसटी क्रमांक तुम्हाला ई-कॉमर्सद्वारे ऑनलाईन उत्पादने विक्री करण्याची परवानगी देखील देतो.
- तुमचा जीएसटी क्रमांक अचूकपणे निर्दिष्ट करणे व योग्य इनपुट टॅक्स क्रेडिट नेमून दिला असल्याचे सुनिश्चित करायला बराच पल्ला गाठावा लागतो. तुमच्या इनव्हॉईसमध्ये त्यांचा समावेश करण्यासाठी तुम्हाला विक्रेत्यांच्या आणि इतर ग्राहकांच्या जीएसटी क्रमांकाचा उल्लेख करणे देखील आवश्यक आहे.
तुमच्या व्यवसायाची जीएसटी क्रमांकासाठी नोंदणी करणं
पायरी 1
जीएसटी पोर्टल'वर जा आणि 'करदाता (सामान्य)' अंतर्गत आता नोंदणी करा'वर क्लिक करा.
पायरी 2
जीएसटी नोंदणी प्रक्रियेच्या पहिल्या सहामाहीची ही रचना आहे. ‘नवीन नोंदणी’ वर क्लिक करा खाली दिसणाऱ्या ड्रॉप-डाउन मेनूमध्ये ‘करदाता’ निवडा जो ‘मी एक आहे’ अंतर्गत दाखवतो. त्यानंतर, आवश्यक राज्य आणि जिल्हा निवडण्यासाठी पुढे जा. तुमचा मोबाईल नंबर आणि ई-मेल आयडीसह व्यवसायाचे नाव आणि संबंधित पॅन दाखल करा. तुम्हाला तुमच्या नोंदणीकृत मोबाईल नंबरवर एक ओटीपी मिळेल.
पायरी 3
एकदा तुम्हाला ओटीपी मिळाल्यानंतर पासवर्ड टाईप करा आणि 'सुरू ठेवा' वर क्लिक करा.
पायरी 4
तुम्ही तात्पुरता संदर्भ क्रमांक (टीआरएन), मिळण्याची अपेक्षा करू शकता. जो तुम्हाला नोंदणीकृत फोन नंबर आणि ई-मेल पत्त्यावर पाठवला जाईल.
पायरी 5
जीएसटी पोर्टलकडे परत जा आणि 'आता नोंदणी करा' बटणावर क्लिक करा.
पायरी 6
टीआरएन पर्याय निवडा, तुमचा टीआरएन आणि दिलेला कॅप्चा कोड दाखल करा. यानंतर, ‘पुढे जा’ वर क्लिक करा. तुम्हाला तुमच्या नोंदणीकृत मोबाईल क्रमांकावर एक ओटीपी मिळेल. दिलेला ओटीपी दाखल करा आणि ‘पुढे जा’वर क्लिक करा.
पायरी 7
तुमचा अर्ज ड्राफ्टच्या रूपात प्रदर्शित केला जाईल. तुम्ही संपादन चिन्हावर क्लिक केले असल्याचे सुनिश्चित करा.
पायरी 8
जीएसटी क्रमांक नोंदणी प्रक्रियेचा हा दुसरा भाग आहे. आवश्यक तपशिल दाखल करा आणि खाली यादीत दिलेले तुमचे कागदपत्र सबमिट करा.
- घटनेचा पुरावा
- तुमच्या व्यवसायाचे स्थान दर्शवणारे कागदपत्र
- ओळखीच्या पुराव्यासाठी छायाचित्र.
- तुमच्या बॅंक खात्याचे तपशिल
- तुमचा अधिकृतता फाॅर्म
पायरी 9
व्हेरिफिकेशन पेजवर जा, घोषणा (डिक्लेरेशन) चेक करा आणि क्लिक करा त्यानंतर पुढीलपैकी एक मार्ग वापरून तुमचा अर्ज पाठवा:
- इलेक्ट्रॉनिक स्वाक्षरीद्वारे (ई-साइन): ई-साइन ही एक भारतीय इलेक्ट्रॉनिक स्वाक्षरी सेवा आहे जी आधार कार्डधारकांना कागदपत्रांवर डिजिटल स्वाक्षरी करण्यास परवानगी देते. तुमच्या नोंदणीकृत मोबाईल नंबरवर एक ओटीपी प्राप्त होईल
- इलेक्ट्रॉनिक व्हेरिफिकेशन कोडद्वारे: तुमच्या नोंदणीकृत मोबाईल नंबरवर एक ओटीपी पाठवला जाईल.
- डिजिटल स्वाक्षरी सर्टिफिकेट (डीएससी) च्या माध्यमातून: डीएससी कंपन्यांसाठी अनिवार्य असते.
पायरी 10
तुम्हाला एक संदेश प्राप्त होईल जो तुम्हाला व्हेरिफिकेशन यशस्वी झाल्याचे सांगेल. तुमचा अर्ज संदर्भ क्रमांक (एआरएन) तुमच्या नोंदणीकृत ई-मेल आयडी आणि मोबाईल नंबरवर पाठवला जाईल.
जीएसटी क्रमांक शोधणं
नावाद्वारे जीएसटी नंबर शोधा
KnowYourGST आणि Masters India सारख्या असंख्य साइट्स आहेत ज्या जीएसटी क्रमांकाचे नाव शोधणे सोपे करतात. तथापि,तुमचा शोध लक्षणीय कमी करण्यासाठी आणि तुम्हाला पाहिजे असलेले निकाल मिळविण्यासाठी, कंपनीच्या नावाची किंवा त्याच्या पॅनची काही अक्षरे टाईप केल्यास तुम्ही बरेच पुढे जावू शकता.
पॅनद्वारे जीएसटी नंबर कसा शोधायचा?
जीएसटी क्रमांकाचा शोध घेण्यासाठी तुमच्याकडे पॅनची माहिती असल्यास </ span> जीएसटी तपशिल शोधणे सरळ आहे. तुम्ही असे केल्यास, या पायऱ्याचे अनुसरण करा: पायरी 1: जीएसटी पोर्टलवर जा पायरी 2: मेनू बार'वर 'करदाता शोध' बटणा'वर क्लिक करा पायरी 3:‘सर्च बाय पॅन’ पर्यायावर क्लिक करा
निष्कर्ष
हे तुमच्याजवळच आहे. हा लेख तुम्हाला या दिवसाची आणि या युगातील जीएसटी क्रमांकाच्या महत्त्वाविषयी चांगली कल्पना देईल. जीएसटीची अंमलबजावणी कशी केली गेली हे लक्षात घेता, या विषयाचे तुमचे ज्ञान निर्णायक ठरू शकते.
