फूड प्रोसेसिंग व्यवसाय कसा सुरू कराल
फूड प्रोसेसिंग युनिट म्हणजे काय, फूड प्रोसेसिंग युनिट सेटअप कॉस्ट भारतात काय आहे, फूड प्रोसेसिंग व्यवसाय कसे सुरू करावे, भारतात फूड प्रोसेसिंग उद्योग कसे सुरू करावे याबद्दल आपल्याला माहिती देण्याचे काम ह्या लेखात केले आहे
भारत हा असा एक देश आहे जो आपल्या शेती च्या उत्पन्नाद्वारे सर्वाधिक उत्पन्न मिळवतो आणि आपली अर्थव्यवस्था कृषीप्रधान असल्याचे मानले जाते.
भारताकडे शेती व सेंद्रिय उत्पादनांचा समृद्ध वारसा आहे जिथे बरीच कुटुंबे शेतीचा वारसा सांभाळतात आणि त्याद्वारे अन्न व किराणा बाजारातील 6 व्या क्रमांकाचा देश आणि जागतिक स्तरावर पाचवा सर्वात मोठा किरकोळ बाजार बनला आहे.
सर्वसाधारणपणे, अन्न प्रक्रिया उद्योग स्वतः एक उदयोन्मुख जागा आहे आणि नजीकच्या भविष्यात संभाव्य अग्रगण्य उद्योग म्हणून पाहिले जाते.
आपले स्वतःचे फूड प्रोसेसिंग युनिट सुरू करताना आपल्याला काही टिपा आणि इतर गोष्टी विचारात घ्याव्या लागतील.
फूड प्रोसेसिंग युनिट म्हणजे काय?
मनुष्याच्या उपभोगासाठी कच्चा माल किंवा कच्च्या मालाचे मिश्रण एखाद्या उपभोग्य उत्पादनामध्ये रूपांतरित करण्यामध्ये गुंतलेल्या सर्व पद्धती आणि तंत्रांचा समावेश फूड प्रोसेसिंगमध्ये होतो.
फूड प्रोसेसिंग युनिट्समध्ये शेती, फलोत्पादन, वृक्षारोपण, पशुसंवर्धन आणि मत्स्यपालनासारख्या पद्धतींचा समावेश आहे.
यात इतर कोणत्याही उद्योगांचा समावेश आहे जे खाद्य उत्पादनांच्या उत्पादनासाठी शेतीसाठी वापरतात.
हा उत्पादन उद्योग गुंतवणूकीचे आणि नफ्याचे ठिकाण बनले आहे.
प्रक्रिया केलेल्या अन्न उद्योगाची एकूण संपत्ती अंदाजे १११ अब्ज रुपये आहे आणि ती दरवर्षी 10 ते 15 टक्के दराने वेगाने वाढवित आहे.
फूड प्रोसेसिंग युनिट्समध्ये वापरल्या जाणारा मूलभूत कच्च्या मालावर आधारित 9 प्रवर्गांचा समावेश आहे, जसे की कांदा प्रक्रिया आणि कांदा उत्पादने, बटाटा प्रक्रिया आणि बटाटा-आधारित उत्पादने, फळे आणि भाज्या उत्पादन इ.
भारतात गुंतवणूकीचे फायदे
1.बहुतांश शहरी मध्यमवर्गीय लोकांमधील वाढत्या मागणीमुळे हा एक संभाव्य उद्योग आहे
2.कच्च्या मालाची उपलब्धता मुबलक आहे
3.वापराच्या पद्धतींमध्ये बदल
4.उत्पादनाची तुलनात्मकदृष्ट्या कमी किंमत
5.आकर्षक वित्तीय प्रोत्साहन जे भारताला सर्वोत्तम पर्याय बनवतात
भारतात फूड प्रोसेसिंग युनिट कसे सुरू करावे?
भारत सरकारने अन्न प्रक्रिया उद्योगांची स्थापना करण्यासाठी आणि त्यांना उद्योगाच्या आधुनिकीकरणासाठी आर्थिक सहाय्य देण्यासाठी अनेक धोरणे व योजना तयार केल्या आहेत.
कोणत्याही खाद्य-संबंधित व्यवसाय सुरू करण्यासाठी एफ.एस.एस.ए.आयचा परवाना अनिवार्य आहे. एफ.एस.एस.ए.आय परवान्यांचे विविध प्रकार उपलब्ध आहेत आणि ते व्यवसायाच्या प्रकारानुसार बदलू शकतात. तथापि, कंपनीच्या कायदेशीररित्या संरक्षणासाठी काही प्रक्रिया पाळल्या पाहिजेत, जसेः
व्यवसाय संशोधन आणि बाजार विश्लेषण:
बाजारपेठ समजून घेणे आणि उत्पादनाची निर्मिती निवडणे हा कोणताही व्यवसाय सुरू करण्याचा सर्वात महत्वाचा भाग आहे. उत्पादन निवडताना, गुंतवणूकदाराने बाजारात उत्पादनाची व्यवहार्यता लक्षात ठेवली पाहिजे. सध्याच्या अन्न प्रक्रिया उद्योगांच्या आर्थिक आणि औद्योगिक परिणामांवर संशोधन करणे देखील महत्वाचे आहे, जे बाजारपेठेचे आकार, प्रतिस्पर्धी आणि त्यांचे ट्रेंड निश्चित करण्यात उपयुक्त ठरेल. एकदा मूलभूत बाजाराचे संशोधन झाल्यावर व्यवसायाला कायदेशीररित्या स्थिर करण्यासाठी आवश्यक त्यानुसार रचना करणे आवश्यक आहे. त्यांच्या स्वत: च्या साधक आणि बाधकांसह प्रायव्हेट लिमिटेड कंपनी, पब्लिक लिमिटेड कंपनी, पार्टनरशिप फर्म, लिमिटेड देयता भागीदारी (एलएलपी) इत्यादी पर्याय आहेत. मॅन्युफॅक्चरिंग इंडस्ट्रीचा आकार आणि वार्षिक उलाढाल आणि इतर अनिवार्य निकष यांच्या आधारे ही निवड करता येऊ शकते. अशा प्रकारच्या कायदेशीर व्यावसायिकांना शोधण्याची शिफारस केली जाते जे कंपन्यांच्या प्रकारांवर सल्ला देऊ शकतात.
कारखान्याचे स्थानः
कारखान्यास योग्य स्थान शोधण्यासाठी बाजारपेठेचा आकार ठरविणे आवश्यक आहे. मनुष्यबळ, कच्चा माल, वीज स्रोत, वाहतुकीची सुविधा इत्यादी सुलभ व सहज संसाधने असणारी जागा निश्चित करणे बरोबर ठरेल . भारतातील काही राज्यांमध्ये सरकारने अनुदान आणि करात सूट दिली आहे. विशिष्ट ठिकाणी कच्च्या मालाच्या उपलब्धतेसह या घटकांचे विश्लेषण करून एक आदर्श स्थान मिळवले जाऊ शकते. वर्षभर चांगले उत्पादन टिकवण्यासाठी अन्न व कालावधीचा नाशवंत प्रकार विचारात घेणे आवश्यक आहे.
व्यवसाय योजना आणि कार्यनीती:
प्रारंभी केलेले सर्व संशोधन आणि विश्लेषण नंतर प्रक्रिया युनिट्सच्या आवश्यकतानुसार सुव्यवस्थित करणे आवश्यक आहे. कंपनीने कसे कार्य करावे आणि भविष्यातील योजनेच्या अंदाजे निर्णय घ्यावा लागेल, याचा भाग तयार करण्यासाठी कंपनीसाठी नवीन धोरणे आणि योजना तयार करणे आवश्यक आहे.
फूड प्रोसेसिंग युनिट्सच्या बाबतीत, एखाद्यास उद्योगाचे भविष्यातील निकाल आणि वाढत्या ट्रेन्ड लक्षात ठेवणे आवश्यक आहे.
निधी:
एकदा उद्योग वाढला की प्रत्येक व्यवसायाला साहित्य आणण्यासाठी आणि मूल्य शृंखला राखण्यासाठी वित्तपुरवठा करणे आवश्यक आहे. उद्योगाच्या आकार आणि स्वरुपाच्या अनुषंगानेही हा निधी वेगवेगळा असतो. म्हणून भागधारक असणे आणि कंपनीसाठी सतत निधी मिळवणे आवश्यक आहे.
कायदेशीर परिणामः
एकदा कंपनी तयार झाली की हा व्यवसाय सुरू होण्यापूर्वी त्यास संबंधित अधिकाऱ्याकडे नोंदणी करावी लागेल. कंपनी अॅक्ट 2013 मध्ये असे नमूद केले आहे की कंपन्यांनी स्वतःला कंपनी म्हणून नोंदणी करण्यासाठी काही कागदपत्रे आणि आवश्यक फॉर्म सादर करून नोंदणी केली पाहिजे. पॅन, टी. ए. एन., विक्री कर, उत्पादन शुल्क व कस्टम नोंदणी, सेवा कर इत्यादी विविध करांसाठीही कंपनीने नोंदणी केलेली असणे आवश्यक आहे. ट्रेडमार्क देखील इतरांद्वारे दावा करण्यापासून संरक्षित केला जाणे आवश्यक आहे, म्हणून आयपीआर नोंदणी ज्यात पेटंट्स, कॉपीराइट समाविष्ट आहेत. , इ. अनिवार्य आहे.
अन्न सुरक्षा आणि मानके अधिनियम, 2006 आणि मानक व वजन मापन कायद्यान्वये इतर कायद्यांचे पालन केले पाहिजे आणि व्यापार परवाना, खाद्य परवाना, औद्योगिक परवाना इ. म्हणून भारतात काम करण्यासाठी विविध परवाने आवश्यक आहेत.
अंमलबजावणी:
तयार केलेल्या अन्न प्रक्रिया युनिटची सुरूवात करण्यासाठी आवश्यक असलेल्या सर्व चरणांसह सर्व अनिवार्य गरजा रणनीतिकदृष्ट्या अंमलात आणणे महत्वाचे आहे. सर्वकाही ठिकाणी ठेवणे आवश्यक आहे. मानवी संसाधने आणि पायाभूत सुविधा नियमित केल्या पाहिजेत आणि कामगारांची स्वतंत्र विभागणी उत्पादनाची विक्री व गुणवत्ता सुधारण्यासाठी वापरली जाणे आवश्यक आहे
