परिचय

वस्तू आणि सेवा कर किंवा जीएसटीने 2017 च्या मध्यभागी पदार्पण केले. संपूर्ण देशासाठी हा एकच कर आहे. यापुढे आयटम 3-7 करांच्या अधीन राहणार नाही जेणेकरुन व्यवसाय फायद्या करणे अशक्य होईल. जीएसटीवरील या निबंधातून हे स्पष्टपणे लक्षात येते की ते किती सोपे आहे. जीएसटीने करांची संख्या अयोग्य आणि अवजड बनलेल्या बर्‍याच कराची जागा घेतली. या करांमध्ये काही समाविष्ट आहे:

विक्री कर
सेवा कर
प्रवेश कर कर
सीमाशुल्क शुल्क
केंद्रीय उत्पादन शुल्क
कर

जुन्या प्रणालीचे तोटे

जुन्या कर व्यवस्थेची समस्या अशी होती की यामुळे करांचा संतापजनक परिणाम झाला. करासह जे काही विकले गेले होते त्यावर पुन्हा विक्री वाहिनीच्या पुढील टप्प्यावर पुन्हा कर आकारला गेला. स्वाभाविकच, यामुळे किंमतीत वाढ आणि असमाधान होते. तसेच, खरेदी आणि विक्री लपविणे अगदी सोपे होते.

जीएसटीचे उदाहरण

प्रत्येक उत्पादन विक्री चॅनेलद्वारे प्रवास करते. यात कमीतकमी निर्माता, घाऊक विक्रेता आणि किरकोळ विक्रेता यांचा समावेश आहे. शेवटी पॉईंटवरील ग्राहक निर्मात्यापासून तीन पावत्या दूर आहे. आम्ही जीएसटीवरील या निबंधात वास्तविक जीवनात जीएसटीचे एक सरलीकृत उदाहरण आणि ते वेगळे कसे आहे हे दर्शविण्याचा प्रयत्न केला आहे. म्हणूनच जीएसटीपूर्वी आणि नंतरच्या परिस्थितीसाठी भिन्न गणना आहेत.

जीएसटी गणना शर्ट उत्पादकासाठी जिथे तयार केली जाते त्याच राज्यात वस्तू विक्री करतात.

असे मानले जाते की तो सूत इत्यादींसाठी कोणत्याही जीएसटी इनपुट टॅक्स क्रेडिटचा दावा करीत नाही
आहे. सर्वांकडून समान प्रमाणात आकारलेला १२% नफा आहे.
अबकारी आणि व्हॅट दर अंदाजे ऐतिहासिक आकडेवारी आहेत.

स्टेज 1

उत्पादकाची अवस्था	जीएसटीजीएसटी	नंतरनंतर
उत्पादन	8000	8000
नफा @ 12%	960	960
उत्पादनाची किंमत	8960	8960
जोडा: उत्पादन शुल्क @ 12.5%	1120	-
एकूण किंमत	10080	8960
जोडा: व्हॅट @ 14.5%	1462	-
जोडा: सीजीएसटी @ 6%	-	538
जोडा: SGST @ 6%	-	538
घाऊकचलन रक्कम	10036	11542

स्टेज 2

घाऊकस्टेज
खरेदी खर्च	10036	11542
नफा @ 12%	इ.स. 1385	इ.स. 1204
एकूण	11240	12927
जोडा: व्हॅट @ 14.5%	1874	-
जोडा: CGST @ 6%	-	674
जोडा: SGST @ 6%	-	674
चलन रक्कमकिरकोळसाठी	12588	14801

स्टेज 3

किरकोळ स्टेज
खरेदी खर्च	12588	14801
नफा@ 12%	1776	इ.स. 1510
एकूण	14098	16577
जोडा: व्हॅट @ 14.5%	2403	-
जोडा: CGST @ 6%	-	846
जोडा: SGST @ 6%	-	846
चलन रक्कम ग्राहक	18980	15790

जुन्या राजवटीत गोळाएकूण कर

उत्पादन शुल्क रुपये 1120
व्हॅट रुपये 2403
एकूण रुपये 3523

एकूण करआहे- 'जीएसटी' सरकार खाली लागू

जीएसटी रुपये 1692
निर्माता रुपये कर देते 1076
घाऊक विक्रेतारुपये इ.स. 1348 एक कर देते
किरकोळ विक्रेता रुपये 1692 कर देते

पण घाऊक विक्रेता 1076 परतावा म्हणून परत हक्क सांगण्यास सक्षम आहे. म्हणून त्याने दिलेला निव्वळ कर 272 रुपये आहे. किरकोळ विक्रेता परतावा INR 1348 म्हणून परत दावा करु शकतो. म्हणून त्याचा निव्वळ कर 344 रुपये भरला जातो.

इनपुट टॅक्स क्रेडिटची गुणधर्म

जीएसटीचा मुख्य फायदा आम्ही दर्शविल्याप्रमाणे आहे. जीएसटीवरील या निबंधात आयटीसी किंवा इनपुट टॅक्स क्रेडिट यंत्रणा आहे. एखादा विक्रेता त्या चलनाचा त्या भागावर पुन्हा कर सांगू शकतो जो त्याने कर म्हणून भरला होता. वरील उदाहरणात घाऊक विक्रेता INR 1076 वर दावा करु शकतो. याचा फायदा दोन पट आहे.

यंत्रणेमुळे वापराच्या वेळी कर देणे शक्य होते. किरकोळ विक्रेता किंवा शेवटी विकणार्‍याला ग्राहकाकडून देय एकूण रक्कम जमा करावी लागेल. तो ते सरकारकडे जमा करतो आणि सरकार ती घाऊक विक्रेता आणि उत्पादकांमध्ये पुन्हा वितरीत करते.
दुसरे म्हणजे, कर टाळणे अशक्य आहे. घाऊक विक्रेता आणि किरकोळ विक्रेत्याने खरेदी व विक्रीचे पावत्या अगदी तंतोतंत पाळणे आवश्यक आहे. अन्यथा, हक्क सांगितलेल्या रकमेची जुळणी होईल आणि त्यांचे परतफेड होणार नाही. हे अनुपालन सुनिश्चित करते.

जीएसटी सुपीरियर कसे आहे?

जीएसटीएन म्हणून ओळखल्या जाणार्‍या आयटी प्रणालीवर संपूर्ण प्रक्रिया अवलंबून असल्याने आणि प्रत्येक व्यावसायिकाची ओळख एका अद्वितीय जीएसटीआयएनने केली आहे, म्हणून सरकारने केलेले प्रयत्न कमी आहेत. यापूर्वी विक्री कर अधिका-यांना नियमित भेट द्याव्या लागतील आणि व्यवसायाद्वारे केलेल्या विक्रीचा अंदाज लावावा लागला. मग त्यांना ते वास्तविक विक्री कर परतावांशी जुळवावे लागले. केवळ त्रुटीच नव्हे तर खंडणी आणि लाचखोरीचीही शक्यता होती. परंतु जीएसटीएन प्रणालीअंतर्गत कोणत्याही व्यवसायाला लागणार्‍या वस्तूंची आवक माउसच्या क्लिकवर तपासता येते. स्लॅबवर अवलंबून टक्केवारी म्हणून इनफ्लो आणि क्लोजिंग स्टॉकमधील फरक म्हणजे विक्री आणि कर. अर्थात, वास्तविक जीवनात वास्तविक आकडेवारी आणि अनुमानित व्यक्तींमध्ये काही विचलन असेल परंतु ते सहन करण्यायोग्य मर्यादेत असेल. ज्या व्यवसायाने आयआरआरमध्ये 8 कोटी रुपयांचा माल विकत घेतला आहे आणि गोदामात 5 कोटी आयआरआर आहे, तो 60 लाख रुपयांचा माल विकल्याचा दावा करू शकत नाही. छाननीची ही पातळी यापूर्वी आढळली नाही. हे केवळ सत्यापित केले जाऊ शकत नाही, परंतु नमुने दर्शविण्यासाठी सॉफ्टवेअर मदत करू शकते. अशा प्रकारे लक्षावधी व्यवसायांचे विवरण स्वतः क्रमवारी लावण्याची आवश्यकता नाही. जर विसंगती लक्षात घेतली तरच मानवी घटक यात सामील होतील.

बंद होणारे विचारजीएसटीवरील

आम्ही आशा करतो कीआपला निबंध वाचकांना जीएसटी कसा कार्य करतो हे सांगण्यात यशस्वीरित्या सक्षम झाला आहे. जीएसटीवरील हा निबंध लिहिताना संशोधनानुसार सुचविल्याप्रमाणे सर्वसाधारणपणे वस्तू आणि सेवांच्या किंमतीत 3 ते 6 टक्के कपात आहे. अर्थात जेव्हा आपण सुपरमार्केटमधून खरेदी करता तेव्हा वास्तविक जीवनात नेहमीच हे दिसत नाही. जीएसटी प्रणालीचा फायदा घेत उत्पादकांनी किंमती किंचित वाढवल्या असतील. बिस्किटांच्या पॅकेटच्या एमआरपीवरून, नफ्याच्या फरकाने काही वाढ झाली आहे की नाही हे जाणून घेण्याचा कोणताही मार्ग नाही. तसेच जीएसटी लागू झाल्यापासून आंतरराष्ट्रीय बाजारात कच्च्या तेलाच्या किंमतीत सुमारे 20% वाढ झाली आहे. जीएसटीच्या कार्यक्षमतेमुळे शोषून घेण्यात आलेल्या किंमतीत वाढ झाली आहे. 2019-2020. या आर्थिक वर्षाच्या पहिल्या तिमाहीत सरकारने दरमहा जीएसटी म्हणून रु. 1 लाख कोटी जमा केले. जीएसटीने आपल्यास आणलेल्या वेदनांचे हे प्रमाण अनेकांनी पाहिले आहे. सरकारचे अधिक उत्पन्न चांगल्या पायाभूत सुविधांमध्ये आणि रेषेखालील राहणीमानातील उच्च भाषेत अनुवादित करेल.

जीएसटी स्पष्टीकरण प्रत्येकासाठी