written by | October 11, 2021

HSN & NIC కోడ్‌లు జనరల్ స్టోర్ కోసం

×

Table of Content


హెచ్‌ఎస్‌ఎన్‌, ఎన్‌ఐసీ కోడ్‌లు.. జనరల్‌ స్టోర్‌ కు వాటితో ఉన్న సంబంధం

ఎన్‌ఐసీ అనగా నేషనల్‌ ఇండస్ట్రీయల్‌ క్లాసిఫికేషన్‌ కోడ్‌, హెచ్‌ఎస్‌ఎన్‌ అనగా హార్మోనైజ్డ్ సిస్టమ్ ఆఫ్ నామిక్‌క్లేచర్‌. ఎన్ఐసీ జాతీయ స్థాయిలోనిది కాగా హెచ్‌ఎస్‌ఎన్‌ అంతర్జాతీయ స్థాయికి సంబంధించినది. ఆర్థిక కార్యకలాపాలను ప్రభుత్వం తెలుసుకునేందుకు ఎన్‌ఐసీ ఉపయోగపడుతుంది. అదే వివిధ దేశాల మధ్య వ్యాపారం నెరిపేందుకు, వస్తువులను ఏక రీతిలో వర్గీకరించేందుకు హెచ్ఎస్‌ఎన్‌ ఉపయోగపడుతుంది. 

నేషనల్‌ ఇండస్ట్రీయల్‌ క్లాసిఫికేషన్‌ కోడ్‌ –

నేషనల్‌ ఇండస్ట్రీయల్‌ క్లాసిఫికేషన్‌ కోడ్‌ (ఎన్ఐసి కోడ్) అనేది వివిధ ఆర్థిక కార్యకలాపాల కోసం కంపేరేబుల్‌ డాటా బేస్‌ అభివృద్ధి, నిర్వహణ కోసం ఉపయోగించే ఒక ప్రామాణికం. దేశ సంపదకు… ప్రతి ఆర్థిక కార్యకలాపం ఏ విధంగా తోడ్పడుతున్నదో తెలుసుకోవటం, విశ్లేషించటం లాంటి ఉద్దేశ్యంతో ఈ కోడ్ అభివృద్ధి చేశారు. 

జూన్  2017లో డిపార్ట్‌మెంట్‌ ఆఫ్‌ పాలసీ అండ్‌ ప్రమోషన్‌… ఎన్ఐసి 1987 వెర్షన్ నుంచి ఎన్ఐసి 2008 కు మారాలని నిర్ణయించింది. అప్పటి నుండి, అన్ని భారతీయ కంపెనీలు NIC 2008 ను అనుసరించాలని ప్రభుత్వం సూచించింది.

ఎన్ఐసి 2008…అంతర్జాతీయ వర్గీకరణ విధానానికి అనుగుణంగా ఉంటుంది. రిజిస్ట్రేషన్ సజావుగా జరిగేందుకు  ఇది చట్టపరమైన ప్రక్రియను సులభంగా జరిగేలా చూస్తుంది. 

ఎన్‌ఐసీ కోడ్‌ ఎక్కడెక్కడ అవసరం? 

1) ఉద్యోగ్‌ ఆధార్‌:

మైక్రో, స్మాల్ అండ్ మీడియం ఎంటర్‌ప్రైజ్ డెవలప్‌మెంట్ యాక్ట్, 2006 (ఎమ్‌ఎస్‌ఎమ్‌ఈడీ చట్టం) ప్రకారం భారతదేశంలోని సూక్ష్మ, చిన్న మరియు మధ్య తరహా వ్యాపారాలకు అందించిన రిజిస్ట్రేషనే ఉద్యోగ్‌ ఆధార్‌. ఉద్యోగ్‌ ఆధార్ కోసం దరఖాస్తు చేస్తున్నప్పుడు, ఎన్ఐసి కోడ్ సమర్పించాల్సిన అవసరం ఉంటుంది. 

2) కంపెనీ రిజిస్ట్రేషన్ / ఎల్‌ఎల్‌పీ రిజిస్ట్రేషన్:

సంస్థ లేదా ఎల్‌ఎల్‌పీ ని ప్రారంభించాలంటే … కార్పొరేట్‌ వ్యవహారాల శాఖ వద్ద రిజిస్ట్రేషన్‌ చేయించాల్సి ఉంటుంది. ఈ రిజిస్ట్రేషన్‌ ప్రక్రియలో ఎన్‌ఐసీ కోడ్‌ ఉపయోగపడుతుంది. 

రిటైలర్ల కోసం ఎన్‌ఐసీ నంబర్‌…

ఎమ్‌ఎస్‌ఎమ్‌ఈరిజిష్ట్రార్‌. ఆర్గ్‌ వెబ్‌సైట్‌ ను సందర్శించి ఎన్‌ఐసీ కోడ్‌ను తేలికగా తెలుసుకోవచ్చు. మీరు ఈ వెబ్‌సైట్‌ను సందర్శించకపోతే … రిటైల్ వ్యాపారం కోసం ఎన్‌ఐసి కోడ్ కనుగొనడం కష్టతరమౌతుంది. రిటైల్ వ్యాపారం కోసం ఎన్‌ఐసీ కోడ్ ఎక్కువగా రెండు అంకెల సంఖ్యగా ఉంటుంది. ఇది కంపెనీ నుండి కంపెనీకి మారుతుంది. మీ వ్యాపారం గురించి భారత ప్రభుత్వం తెలుసుకోవటానికి… రిటైల్ వ్యాపారం కోసం ఎన్ఐసి కోడ్ పొందడం చాలా అవసరం. సంస్థ ఉద్యోగ్‌ ఆధార్ ప్రకారం రిజిస్ట్రేషన్ చేసుకున్నట్లయితే… ప్రభుత్వం చెప్పిన మార్గదర్శకాలను అనుసరించేందుకు, ఎన్ఐసి కోడ్ వ్యాపారంతో సంబంధం ఉంటుంది. 

హెచ్‌ఎస్‌ఎన్‌ కోడ్ అంటే ఏమిటి? 

హెచ్‌ఎస్‌ఎన్‌ కోడ్ అంటే “హార్మోనైజ్డ్ సిస్టమ్ ఆఫ్ నామిక్‌క్లేచర్‌”. ప్రపంచవ్యాప్తంగా వస్తువుల క్రమబద్ధమైన వర్గీకరణ కోసం ఈ వ్యవస్థ ఉపయోగపడుతుంది. హెచ్‌ఎస్‌ఎన్‌ కోడ్ 6-అంకెల యూనిఫాం కోడ్. ఇది 5000+ ఉత్పత్తులను వర్గీకరిస్తుంది. ప్రపంచవ్యాప్తంగా దీనికి అంగీకారం ఉంది. దీనిని ప్రపంచ కస్టమ్స్ సంస్థ (డబ్ల్యుసిఓ) అభివృద్ధి చేసింది. ఇది 1988 సంవత్సరంలో అమల్లోకి వచ్చింది.

హెచ్‌ఎస్‌ఎన్‌ కోడ్ ఎలా పనిచేస్తుంది? 

ఇది సుమారు 5,000 వస్తువుల సమూహాలను కలిగి ఉంది. ప్రతి ఒక్కటి ఆరు అంకెల కోడ్ ద్వారా గుర్తించబడి, చట్టపరమైన తార్కిక నిర్మాణంలో ఏర్పాటు చేయబడి ఉంది. ఏకరీతి వర్గీకరణను సాధించడానికి ఇది సరైన నియమాలను కలిగి ఉంది. 

హెచ్‌ఎస్‌ఎన్‌ ఎందుకు ముఖ్యమైనది?

హెచ్‌ఎస్‌ఎన్‌ ముఖ్య ఉద్దేశ్యం ప్రపంచం నలుమూలల నుండి వస్తువులను క్రమబద్ధమైన, తార్కిక పద్ధతిలో వర్గీకరించడం. ఇది వస్తువుల్లో ఏకరీతి వర్గీకరణను చేస్తుంది. తద్వారా అంతర్జాతీయ వాణిజ్యాన్ని సులభతరం చేస్తుంది.

ప్రపంచ వ్యాప్తంగా .. 

హెచ్‌ఎస్‌ఎన్‌ వ్యవస్థను 200 కంటే ఎక్కువ దేశాలు అంగీకరిస్తున్నాయి. దీనిని అన్ని దేశాలు అంగీకరించేందుకు కారణాలు… 

  • ఏకరీతి వర్గీకరణ
  • కస్టమ్స్ సుంకాలకు ఆధారం
  • అంతర్జాతీయ వాణిజ్య గణాంకాల సేకరణ

అంతర్జాతీయ వాణిజ్యంలో 98% పైగా వస్తువులకు…  హెచ్ఎస్‌ఎన్‌ పరంగా వర్గీకరణ ఉంది. 

అన్ని వస్తువులకు హార్మోనైజ్డ్ సిస్టమ్ ఆఫ్ నామిన్‌క్లేచర్‌ సంఖ్యను.. చాలా దేశాలు అంగీకరించాయి. దాదాపు అన్ని వస్తువులకు హెచ్‌ఎస్‌ఎన్‌ సంఖ్య దాదాపు ఒకే విధంగా ఉంటుంది. అయితే కొన్ని దేశాలలో ఉపయోగించే హెచ్‌ఎస్‌ఎన్‌ సంఖ్య వర్గీకరించబడిన వస్తువుల స్వభావం ఆధారంగా చాలా చిన్న మార్పులకు లోనవుతోంది. 

హెచ్‌ఎస్‌ఎన్‌ స్వరూపం.

హెచ్‌ఎస్‌ఎన్‌ కోడ్‌.. ఆర్థిక కార్యకలాపాలు లేదా భాగాల ద్వారా తార్కికంగా నిర్వహించబడుతుంది. ఉదాహరణకు, జంతువులు, జంతు ఉత్పత్తులు  ఒక విభాగంలో కనిపిస్తాయి. యంత్రాలు, యాంత్రిక ఉపకరణాలు మరొక విభాగంలో కనిపిస్తాయి. హెచ్‌ఎస్‌ఎన్‌ ను 21 విభాగాలుగా ఏర్పాటు చేశారు.  వీటిని 99 అధ్యాయాలుగా విభజించారు. 99 హెచ్‌ఎస్ అధ్యాయాలు… 1,244 శీర్షికలు, 5224 ఉపశీర్షికలుగా విభజించబడ్డాయి. విభాగం. అధ్యాయం శీర్షికలు విస్తృత వర్గాల వస్తువులను వివరిస్తాయి. అయితే శీర్షికలు, ఉపశీర్షికలు ఉత్పత్తులను మరింత వివరంగా వివరిస్తాయి. 

సాధారణంగా, హెచ్‌ఎస్‌ విభాగాలు, అధ్యాయాలు…  ఉత్పత్తి యొక్క తయారీ స్థాయికి లేదా దాని సాంకేతిక సంక్లిష్టతకు అనుగుణంగా ఏర్పాటు చేయబడతాయి. ఉదాహరణకు… ప్రత్యక్ష జంతువులు, కూరగాయలు వంటి సహజ వస్తువులు హెచ్‌ఎస్‌ ప్రారంభ విభాగాలలో ఉన్నాయి. అయితే యంత్రాలు, ఖచ్చితమైన పరికరాలు వంటి మరింత అభివృద్ధి చెందిన వస్తువులు తరువాత విభాగాలలో ఉన్నాయి. 

వ్యక్తిగత విభాగాలలోని అధ్యాయాలు సాధారణంగా సంక్లిష్టత లేదా తయారీ స్థాయి క్రమంలో నిర్వహించబడతాయి. ఉదాహరణకు… సెక్షన్ X (కలప గుజ్జు లేదా ఇతర ఫైబరస్ సెల్యులోసిక్ పదార్థం, వ్యర్థాలు, స్క్రాప్, కాగితం లేదా పేపర్‌బోర్డ్; పేపర్, పేపర్‌బోర్డ్, దాని కథనాలు)…  చాప్టర్ 47 కలప గుజ్జు లేదా ఇతర ఫైబరస్ సెల్యులోసిక్ పదార్థాల కోసం అందిస్తుంది. 

49 వ అధ్యాయం ముద్రిత పుస్తకాలు, వార్తాపత్రికలు, ఇతర ముద్రిత విషయాల గురించి వివరిస్తుంది. చివరగా, వ్యక్తిగత అధ్యాయాలలోని శీర్షికలు ఇలాంటి క్రమాన్ని అనుసరిస్తాయి. ఉదాహరణకు, అధ్యాయం 50 (సిల్క్) లోని మొదటి శీర్షిక పట్టు పురుగు కోకోన్ల గురించి తెలియజేస్తుంది. అయితే పట్టుతో చేసిన వస్తువులు.. అధ్యాయం తరువాతి శీర్షికల్లో ఉంటాయి. 

హెచ్‌ఎస్‌ఎన్‌ కోడ్ 6 అంకెలను కలిగి ఉంటుంది. మొదటి రెండు అంకెలు హెచ్‌ఎస్‌ఎన్‌ అధ్యాయాన్ని సూచిస్తాయి. రెండవ రెండు అంకెలు హెచ్‌ఎస్‌ఎన్‌ శీర్షికను సూచిస్తాయి. మూడవ రెండు అంకెలు హెచ్‌ఎస్‌ఎన్‌ ఉపశీర్షికను సూచిస్తాయి.

ఉదాహరణ –  హెచ్ఎస్ కోడ్ 1006.30.. ఇందులో చాప్టర్ 10 (తృణధాన్యాలు), శీర్షిక 06 (బియ్యం), ఉపశీర్షిక 30 (సెమీ మిల్లింగ్ లేదా పూర్తిగా మిల్లింగ్ బియ్యం, పాలిష్ చేసినా లేదా మెరుస్తున్నాయో సూచిస్తుంది). 

భారతదేశంలో హెచ్‌ఎస్‌ఎన్

భారతదేశం 1971 నుండి ప్రపంచ కస్టమ్స్ సంస్థ (WCO) లో సభ్య దేశంగా ఉంది. ఇది మొదట కస్టమ్స్, సెంట్రల్ ఎక్సైజ్ పన్ను కోసం… వస్తువులను వర్గీకరించడానికి 6-అంకెల హెచ్‌ఎస్‌ఎన్‌ సంకేతాలను ఉపయోగిస్తోంది. తరువాత కస్టమ్స్ సెంట్రల్ ఎక్సైజ్ శాఖ… సంకేతాలను మరింత ఖచ్చితమైనవిగా చేయడానికి మరో రెండు అంకెలను జోడించింది. దీని ఫలితంగా 8 అంకెల వర్గీకరణ జరిగింది.

జీఎస్టీలో హెచ్‌ఎస్‌ఎన్

జీఎస్టీ ప్రకారం పన్ను చెల్లింపుదారు జారీ చేసే ప్రతి ఇన్‌వాయిస్‌లో ఈ హెచ్‌ఎస్‌ఎన్ సంఖ్యను పొందుపరచాలి. ఉపయోగించాల్సిన హెచ్‌ఎస్‌ఎన్ అంకెల సంఖ్యను తెలుసుకోవడానికి మునుపటి సంవత్సరానికి టర్నోవర్‌ను ఒక ప్రతిపాదికగా పరిగణనలోకి తీసుకుంటారు. జీఎస్టీ కింద ఎగుమతి మరియు దిగుమతుల విషయంలో హెచ్‌ఎస్‌ఎన్ కోడ్ మొత్తం 8 అంకెలు తప్పనిసరి

జీఎస్టీ కింద హెచ్‌ఎస్‌ఎన్ ఎందుకు ముఖ్యమైనది?

జీఎస్టీని క్రమబద్ధంగా, ప్రపంచవ్యాప్తంగా ఆమోదించేది చేసేందుకు ఉద్దేశించినదే హెచ్‌ఎస్‌ఎన్ నంబర్‌ . వస్తువుల యొక్క వివరణాత్మక వర్ణనను అప్‌లోడ్ చేయవలసిన అవసరాన్ని హెచ్‌ఎస్‌ఎన్‌ నంబర్‌ తొలగిస్తుంది. జీఎస్టీ రిటర్నులు స్వయంచాలకం అయినందుకు ఇది సమయాన్ని ఆదా చేస్తుంది, రిటర్నులు దాఖలు చేయటాన్ని సులభతరం చేస్తుంది. ఒక డీలర్ , సేవలను అందించే వ్యక్తి జీఎస్టీఆర్‌ లో హెచ్‌ఎస్‌ఎన్‌ వారీగా అమ్మకాల సారాంశాన్ని అందించాలి.

ఒక ఉత్పత్తికి సంబంధించి హెచ్‌ఎస్‌ఎన్‌ జాబితాలో, దాని సంబంధిత హెచ్‌ఎస్‌ఎన్‌ కోడ్‌లో ఎలా కనుక్కోవాలి? 

వస్తువుల యొక్క హెచ్‌ఎస్‌ఎన్‌ నంబర్లు తెలుసుకోవడానికి సులభమైన హెచ్‌ఎన్‌ఎన్‌ కాలిక్యులేటర్లను వివిధ సంస్థలు అందుబాటులోకి తీసుకొచ్చాయి.

జనరల్‌ స్టోర్‌….

ఒక జనరల్‌ స్టోర్‌ (జనరల్ మర్చండైజ్ స్టోర్) అనేది ఒక గ్రామీణ లేదా చిన్న-పట్టణంలో ఉండే దుకాణం.  పట్టణాల్లో కూడా ఇవి ఉండవచ్చు. ఇది సాధారణ వస్తువుల వస్తువులను కలిగి ఉంటుంది. ఇది విస్తృతమైన సరుకులను కలిగి ఉండవచ్చు. ఈ దుకామాలకు… కొన్నిసార్లు ఒక చిన్న స్థలంలో, పట్టణం, చుట్టుపక్కల గ్రామీణ ప్రాంతాల ప్రజలు తమ సాధారణ వస్తువులన్నింటినీ కొనుగోలు చేయడానికి వస్తారు. ఈ దుకాణంలో సాధారణంగా రోజు వారీగా ఉపయోగపడే వస్తువులు ఉంటాయి. గిడ్డంగుల నుంచి ఇక్కడికి సరుకులు సరఫరా అవుతాయి. ఇది సంప్రదాయ స్టోర్‌లకు భిన్నమైనది. ఇది ఎక్కువ మంది ఉపయోగించుకునే దుకాణంగా ఉంటుంది. సాధారణ దుకాణాలు తరచుగా పాలు, బ్రెడ్‌ వంటి ప్రధాన ఆహార పదార్థాలను… హార్డ్‌వేర్‌, విద్యుత్ సామాగ్రి వంటి వివిధ గృహ వస్తువులను విక్రయిస్తాయి. 

జనరల్‌ స్టోర్‌ అనేదా పాత భావన. ఒకప్పుడు ఇవి ఎక్కువగా ఉండేవి. ప్రస్తుతం మారిన కాలమాన పరిస్థతులకు అనుగుణంగా… వీటి పరిధి తగ్గిపోయింది. 

జనరల్‌ స్టోర్‌పై హెచ్‌ఎస్‌ఎన్‌ ప్రభావం..

జనరల్‌ స్టోర్‌లు జీఎస్టీ చెల్లించాల్సి ఉంటుంది. ఇందులో భాగంగా హెచ్‌ఎస్‌ఎన్‌ నంబర్‌ కావాల్సి ఉంటుంది. ఒక్కో వస్తువుకు సంబంధించి ఒక్కో కోడ్‌ ఉంటుంది. వాటి గురించి జనర్‌ స్టోర్‌ నిర్వహించుకునే వారికి అవగాహన ఉండాల్సి ఉంటుంది. రిటర్న్స్‌ ఫైలింగ్‌ సందర్భంలో వీటి ఉపయోగం ఎక్కువగా ఉంటుంది. 

జనరల్‌ స్టోర్‌పై ఎన్‌ఐసీ ప్రభావం… 

రిటైల్‌ అమ్మకాల్లో పలు వస్తువులకు సంబంధించి ఎన్‌ఐసీ తీసుకోవాల్సి ఉంటుంది. ఇది లేనిపక్షంలో ప్రభుత్వం.. వస్తువులకు సంబంధించిన డాటా పొందలేదు. సాధారణంగానే జీఎస్టీ వల్ల జనరల్‌ స్టోర్లపై ప్రభావం పడింది. జీఎస్టీలో పలు అంశాలున్నాయి. వాటినన్నింటిని పరిగణనలోకి రిటర్నులు దాఖలు చేసే సమయంలో పరిగణనలోకి తీసుకోవాల్సి ఉంటుంది. సాంకేతిక అంశాలు, గణాంకాలపై ఎక్కువ అవగాహన, ప్రతి అంశంపై స్పష్టత ఉండాల్సి ఉంటుంది. 

మొత్తంగా ఎన్‌ఐసీ, హెచ్‌ఎస్‌ఎన్‌లు రెండూ కలిపి జనరల్‌ స్టోర్లపై ప్రభావం చూపెట్టాయి. 

నిరాకరణ :
ఈ వెబ్ సైట్ లో అందించబడ్డ సమాచారం, ఉత్పత్తులు మరియు సర్వీసులు ఎలాంటి వారెంటీ లేదా ప్రాతినిధ్యం, లేకుండా మాత్రమే ''లభ్యమవుతాయనే' కండిషన్ తో అందించబడతాయి. Khatabook బ్లాగులు అన్నీ ఆర్థిక సేవలు మరియు ఉత్పత్తుల పై వినియోగదారులకు అవగాహన కలిపించడానికి మాత్రమే వ్రాయబడినవి. ఈ సర్వీసులు మీ అవసరాలన్నిటికి సరిపోతాయని, అంతరాయం లేకుండా పని చేస్తాయని, అన్ని సమయాల్లో సురక్షితమైనవని, రెగ్యులర్ గా పని చేస్తాయని, ఏమైనా సమస్యలు ఉంటే, సరిచేయబడతాయని Khatabook వారు ఎలాంటి గ్యారెంటీ ఇవ్వడం లేదు. ఇక్కడ ఉన్న సమాచారం కేవలం సాధారణ ప్రయోజనాలకు మాత్రమే. ఏదైనా చట్టపరమైన, ఆర్థిక లేదా వ్యాపార పరమైన నిర్ణయాలు తీసుకోవడానికి ఈ సమాచారంపై ఆధారపడేటట్టు అయితే ముందుగా ప్రొఫెషనల్ ని సంప్రదించండి. ఈ సమాచారాన్ని మీ లాభానికి వాడుకొనేటప్పుడు, పూర్తి రిస్క్ కు మీరే బాధ్యులు. వెబ్ సైట్ లో ఉన్న ఏదైనా తప్పుడు, లేదా అసంపూర్ణ సమాచారానికి Khatabook బాధ్యత వహించదు. ఈ వెబ్ సైట్ లో ఉన్న సమాచారం అప్ డేట్ చేయబడి, ఖచ్చితమైనది అని ధృవీకరించడానికి మేము ప్రయత్నాలు చేసినప్పటికీ, వెబ్ సైట్ కు సంబంధించి సంపూర్ణత, విశ్వసనీయత, ఖచ్చితత్త్వం, అనుకూలత లేదా లభ్యత లేదా ఏదైనా ప్రయోజనం కొరకు వెబ్ సైట్ లో ఉన్న సమాచారం, ప్రొడక్ట్, సర్వీసులు లేదా సంబంధిత గ్రాఫిక్స్ పై Khatabook ఎలాంటి గ్యారెంటీ ఇవ్వదు. ఏదైనా సాంకేతిక సమస్యలు లేదా ఇతరత్రా సమస్యలు లేదా అందుకు మించి దేనివల్లనైన ఈ వెబ్ సైట్ ని పనిచేయకపోయినా, లేదా యాక్సెస్ పోయినా, అందువల్ల ఎవరికైనా ఏదైనా నష్టం లేదా డ్యామేజీ కలిగినా, దానికి Khatabook బాధ్యత వహించదు.
నిరాకరణ :
ఈ వెబ్ సైట్ లో అందించబడ్డ సమాచారం, ఉత్పత్తులు మరియు సర్వీసులు ఎలాంటి వారెంటీ లేదా ప్రాతినిధ్యం, లేకుండా మాత్రమే ''లభ్యమవుతాయనే' కండిషన్ తో అందించబడతాయి. Khatabook బ్లాగులు అన్నీ ఆర్థిక సేవలు మరియు ఉత్పత్తుల పై వినియోగదారులకు అవగాహన కలిపించడానికి మాత్రమే వ్రాయబడినవి. ఈ సర్వీసులు మీ అవసరాలన్నిటికి సరిపోతాయని, అంతరాయం లేకుండా పని చేస్తాయని, అన్ని సమయాల్లో సురక్షితమైనవని, రెగ్యులర్ గా పని చేస్తాయని, ఏమైనా సమస్యలు ఉంటే, సరిచేయబడతాయని Khatabook వారు ఎలాంటి గ్యారెంటీ ఇవ్వడం లేదు. ఇక్కడ ఉన్న సమాచారం కేవలం సాధారణ ప్రయోజనాలకు మాత్రమే. ఏదైనా చట్టపరమైన, ఆర్థిక లేదా వ్యాపార పరమైన నిర్ణయాలు తీసుకోవడానికి ఈ సమాచారంపై ఆధారపడేటట్టు అయితే ముందుగా ప్రొఫెషనల్ ని సంప్రదించండి. ఈ సమాచారాన్ని మీ లాభానికి వాడుకొనేటప్పుడు, పూర్తి రిస్క్ కు మీరే బాధ్యులు. వెబ్ సైట్ లో ఉన్న ఏదైనా తప్పుడు, లేదా అసంపూర్ణ సమాచారానికి Khatabook బాధ్యత వహించదు. ఈ వెబ్ సైట్ లో ఉన్న సమాచారం అప్ డేట్ చేయబడి, ఖచ్చితమైనది అని ధృవీకరించడానికి మేము ప్రయత్నాలు చేసినప్పటికీ, వెబ్ సైట్ కు సంబంధించి సంపూర్ణత, విశ్వసనీయత, ఖచ్చితత్త్వం, అనుకూలత లేదా లభ్యత లేదా ఏదైనా ప్రయోజనం కొరకు వెబ్ సైట్ లో ఉన్న సమాచారం, ప్రొడక్ట్, సర్వీసులు లేదా సంబంధిత గ్రాఫిక్స్ పై Khatabook ఎలాంటి గ్యారెంటీ ఇవ్వదు. ఏదైనా సాంకేతిక సమస్యలు లేదా ఇతరత్రా సమస్యలు లేదా అందుకు మించి దేనివల్లనైన ఈ వెబ్ సైట్ ని పనిచేయకపోయినా, లేదా యాక్సెస్ పోయినా, అందువల్ల ఎవరికైనా ఏదైనా నష్టం లేదా డ్యామేజీ కలిగినా, దానికి Khatabook బాధ్యత వహించదు.