written by | October 11, 2021

ಭಾರತೀಯ ಆರ್ಥಿಕತೆಯ ಮೇಲೆ gst ಪರಿಣಾಮ

×

Table of Content


ಭಾರತೀಯ ಆರ್ಥಿಕತೆಯ ಮೇಲೆ ಜಿಎಸ್‌ಟಿಯ ಪರಿಣಾಮ

ಜಿಎಸ್ಟಿ ಅಥವಾ ಸರಕು ಮತ್ತು ಸೇವಾ ತೆರಿಗೆ ಇದು ಜುಲೈ 1, 2017 ರಿಂದ ಜಾರಿಗೆ ಬಂದಿದೆ. ಈ ತೆರಿಗೆಯನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸುವ ಉದ್ದೇಶವು ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿರುವ ಎಲ್ಲಾ ಪರೋಕ್ಷ ತೆರಿಗೆಗಳನ್ನು ಒಂದೇ ಸಮಗ್ರ ತೆರಿಗೆಯೊಂದಿಗೆ ಬದಲಾಯಿಸುವುದು. ಜಿಎಸ್‌ಟಿ ಮುಕಾಂತರ ಕೇಂದ್ರ ಅಬಕಾರಿ ತೆರಿಗೆ, ಸೇವಾ ತೆರಿಗೆ, ವ್ಯಾಟ್ ಮತ್ತು ಮನರಂಜನಾ ತೆರಿಗೆಯಂತಹ ಎಲ್ಲಾ ಪರೋಕ್ಷ ತೆರಿಗೆಗಳು. ಈ ಪ್ರಮುಖ ಹೆಜ್ಜೆ ಭಾರತದ ನಾಗರಿಕರಿಗೆ ಈ ಹಿಂದೆ ಎದುರಿಸಿದ ತೊಂದರೆಗಳಿಲ್ಲದೆ ತಮ್ಮ ತೆರಿಗೆಗಳನ್ನು ಸುಲಭವಾಗಿ ಸಲ್ಲಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತಿದೆ. ಮತ್ತು ಇದರಲ್ಲಿ ನಾವು ಏನನ್ನು ಹೇಳಲು ಬಯಸುತ್ತಿದ್ದೀವಿ ಎಂದರೆ, ಭಾರತೀಯ ಆರ್ಥಿಕತೆಯ ಮೇಲೆ ಜಿಎಸ್‌ಟಿಯ ಪ್ರಭಾವವನ್ನು ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ.

 ಈ ಜಿಎಸ್ಟಿ ಎಂದರೆ ಏನು ಎಂದು ತಿಳಿಯೋಣ ಬನ್ನಿ. ಇದು ದೇಶಾದ್ಯಂತ ಸರಕು ಮತ್ತು ಸೇವೆಗಳ ಉತ್ಪಾದನೆ ಮತ್ತು ಮಾರಾಟದ ಮೇಲೆ ಸರಕು ಮತ್ತು ಸೇವಾ ತೆರಿಗೆಯನ್ನು ವಿಧಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಉತ್ಪಾದನಾ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಹಂತದಲ್ಲೂ ತೆರಿಗೆಯನ್ನು ವಿಧಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಜಿಎಸ್ಟಿ ಗ್ರಾಹಕ ಮತ್ತು ಉತ್ಪಾದಕ ಎರಡಕ್ಕೂ ಕೂಡ ಇದು ಅನ್ವಯಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಗಮ್ಯಸ್ಥಾನ ಆಧಾರಿತ ತೆರಿಗೆಯಾಗಿದೆ. ಇದರರ್ಥ ಏನೆಂದರೆ ಜಿಎಸ್‌ಟಿಯನ್ನು ಸೇವನೆಯ ಹಂತದಲ್ಲಿ ಸಂಗ್ರಹಿಸಬೇಕು. ಆದ್ದರಿಂದ, ಒಂದು ಉತ್ಪನ್ನವನ್ನು ಮುಂಬೈಯಲ್ಲಿ ತಯಾರಿಸಿ ಡೆಲ್ಲಿನಲ್ಲಿ ಮಾರಾಟ ಮಾಡಿದರೆ, ಡೆಲ್ಲಿನಲ್ಲಿ ತೆರಿಗೆ ವಿಧಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದಲ್ಲದೆ, ಉತ್ಪಾದನಾ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಹಂತದಲ್ಲೂ ಉತ್ಪನ್ನಕ್ಕೆ ಮೌಲ್ಯವನ್ನು ಸೇರಿಸಿದಾಗ, ಜಿಎಸ್ಟಿಯನ್ನು ವಿಧಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಈ ಜಿಎಸ್ಟಿ ಅಥವಾ ಸರಕು ಮತ್ತು ಸೇವಾ ತೆರಿಗೆ ಅನ್ನುವುದು ಭಾರತೀಯ ಆರ್ಥಿಕತೆಯ ಮೇಲೆ ಹೇಗೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತದೆ ಎಂದು ತಿಳಿಯೋಣ ಬನ್ನಿ. ಉತ್ಪಾದಕರ ಮೇಲಿನ ತೆರಿಗೆ ಹೊರೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚಿನ ಉತ್ಪಾದನೆಯ ಮುಕಾಂತರ ಬೆಳವಣಿಗೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ ತೆರಿಗೆ ರಚನೆಯು ಅಸಂಖ್ಯಾತ ತೆರಿಗೆ ಷರತ್ತುಗಳೊಂದಿಗೆ ಜಿಎಸ್ಟಿ ಎನ್ನುವುದು ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ, ತಯಾರಕರು ತಮ್ಮ ಗರಿಷ್ಠ ಸಾಮರ್ಥ್ಯಕ್ಕೆ ಉತ್ಪಾದನೆಯನ್ನು ತಡೆಯುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಬೆಳವಣಿಗೆಯನ್ನು ಕುಂಠಿತಗೊಳಿಸಲೂಬಹುದು. ಉತ್ಪಾದಕರಿಗೆ ತೆರಿಗೆ ಸಾಲ ನೀಡುವ ಮುಕಾಂತರ ಜಿಎಸ್‌ಟಿ ಈ ಸಮಸ್ಯೆಯನ್ನು ನೋಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಚೆಕ್ ಪೋಸ್ಟ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಟೋಲ್ ಪ್ಲಾಜಾಗಳಂತಹ ವಿಭಿನ್ನ ತೆರಿಗೆ ಅಡೆತಡೆಗಳು, ಸಾಗಿಸಲಾಗದ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ವ್ಯರ್ಥ ಮಾಡಲು ಕಾರಣವಾಗುತ್ತವೆ. ಬಫರ್ ಸ್ಟಾಕ್ ಮತ್ತು ಗೋದಾಮಿನ ವೆಚ್ಚಗಳ ಹೆಚ್ಚಿನ ಅಗತ್ಯಗಳಿಂದಾಗಿ ಈ ದಂಡವು ಪ್ರಮುಖ ವೆಚ್ಚಗಳಾಗಿ ರೂಪಾಂತರಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಒಂದೇ ತೆರಿಗೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ಈ ರಸ್ತೆ ತಡೆ ನಿವಾರಿಸುತ್ತದೆ. ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಪಾರದರ್ಶಕತೆ ಇರುತ್ತದೆ ಏಕೆಂದರೆ ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ಎಷ್ಟು ತೆರಿಗೆ ವಿಧಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ ಮತ್ತು ಯಾವ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಎಂದು ನಿಖರವಾಗಿ ತಿಳಿಯುತ್ತದೆ. ತೆರಿಗೆಯ ಆಧಾರವನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸುವ ಮುಕಾಂತರ ಜಿಎಸ್‌ಟಿ ಸರ್ಕಾರದ ಆದಾಯವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ. ಸರಕು ಅಥವಾ ಸೇವಾ ಸರಪಳಿಯಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಾಪಕರು ಪಾವತಿಸುವ ತೆರಿಗೆಗೆ ಜಿಎಸ್ಟಿ ಸಾಲವನ್ನು ಸಹ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಇದು ವಿವಿಧ ನೋಂದಾಯಿತ ವಿತರಕರಿಂದ ಕಚ್ಚಾ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಖರೀದಿಸಲು ನಿರ್ಮಾಪಕರನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವ ನಿರೀಕ್ಷೆಯಿದೆ ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಾರಾಟಗಾರರು ಮತ್ತು ಪೂರೈಕೆದಾರರನ್ನು ತೆರಿಗೆಯ ವ್ಯಾಪ್ತಿಗೆ ತರಲು ಆಶಿಸಲಾಗಿದೆ. ಜಿಎಸ್ಟಿ ರಫ್ತಿಗೆ ಅನ್ವಯವಾಗುವ ಕಸ್ಟಮ್ನ ಸುಂಕವನ್ನು ಇದು ತೆಗೆದುಹಾಕುತ್ತದೆ. ವಹಿವಾಟಿನ ಕಡಿಮೆ ವೆಚ್ಚದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ವಿದೇಶಿ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳಲ್ಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರದ ಸ್ಪರ್ಧಾತ್ಮಕತೆಯೂ ಕೂಡ ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತದೆ.

ಈ ಜಿಎಸ್ಟಿ ಎನ್ನುವುದು ಅಲ್ಪಾವಧಿಯ ಪರಿಣಾಮದ ಜೊತೆಗೆ ಗ್ರಾಹಕರ ದೃಷ್ಟಿಕೋನದಿಂದ, ಅವರು ಈಗ ಅವರು ಸೇವಿಸುವ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸರಕು ಮತ್ತು ಸೇವೆಗಳಿಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ತೆರಿಗೆಯನ್ನು ಪಾವತಿಸಬೇಕಾಗಿತ್ತು. ದೈನಂದಿನ ದಿನನಿತ್ಯದ ಬಹುಪಾಲು ವಸ್ತುಗಳು ಈಗ ಅದೇ ಅಥವಾ ಸ್ವಲ್ಪ ಹೆಚ್ಚಿನ ತೆರಿಗೆ ದರವನ್ನು ಸೆಳೆಯುತ್ತವೆ. ಇದಲ್ಲದೆ, ಜೊತೆಗೆ ಜಿಎಸ್ಟಿ ಅನುಷ್ಠಾನವು ಅದರ ಅನುಸರಣೆಯ ವೆಚ್ಚವನ್ನು ಸಹ ಹೊಂದಿದೆ. ಸಣ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದ ತಯಾರಕರು ಮತ್ತು ವ್ಯಾಪಾರಿಗಳಿಗೆ ಈ ಅನುಸರಣೆಯ ವೆಚ್ಚವು ನಿಷೇಧಿತ ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚಿನದಾಗಿದೆ ಎಂದು ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ, ಹೆಚ್ಚು ಜನರು ಇದನ್ನು ವಿರೋಧಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಏಕೆಂದರೆ ಅವರು ತಮ್ಮ ಸರಕುಗಳಿಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ದರದಲ್ಲಿ ಬೆಲೆ ನಿಗದಿಪಡಿಸಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ವಿರೋಧಿಸುತ್ತಾರೆ. 

ದೀರ್ಘಕಾಲೀನ ಪ್ರಯೋಜನಗಳ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿಯೋಣ ಬನ್ನಿ, ಈ ಜಿಎಸ್ಟಿ ಕೇವಲ ಕಡಿಮೆ ತೆರಿಗೆ ದರವನ್ನು ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೇ, ಕನಿಷ್ಠ ತೆರಿಗೆ ಚಪ್ಪಡಿಗಳನ್ನು ಸಹ ನೀಡುತ್ತದೆ ಎಂದು ನಿರೀಕ್ಷಿಸಲಾಗಿದೇ. ಸರಕು ಮತ್ತು ಸೇವಾ ತೆರಿಗೆ ಆರ್ಥಿಕತೆಯನ್ನು ಸುಧಾರಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದ ದೇಶಗಳು, ಕೇವಲ ಎರಡು ಅಥವಾ ಮೂರು ದರಗಳನ್ನು ಮಾತ್ರ ಅನ್ವಯಿಸುತ್ತವೆ. ಒಂದು ಸರಾಸರಿ ದರ, ಅಗತ್ಯ ಸರಕುಗಳಿಗೆ ಕಡಿಮೆ ದರ ಮತ್ತು ಐಷಾರಾಮಿ ಸರಕುಗಳಿಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ತೆರಿಗೆ ದರ. ಪ್ರಸ್ತುತ, ಭಾರತದಲ್ಲಿ, ನಾವು ಐದು ಚಪ್ಪಡಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದೇವೆ, ಮೂರು ದರಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದೇವೆ. ಸಮಗ್ರ ದರ, ಕೇಂದ್ರ ದರ ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯ ದರ. ಇವುಗಳ ಜೊತೆಗೆ, ಸೆಸ್ ಸಹ ಕೂಡಾ ವಿಧಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆದಾಯವನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಭಯವು ಸರ್ಕಾರವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಅಥವಾ ಕಡಿಮೆ ದರದಲ್ಲಿ ಜೂಜಾಟದಿಂದ ದೂರವಿರಿಸಿದೆ. ಯಾವುದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಶೀಘ್ರದಲ್ಲೇ ಶಿಫ್ಟ್ ಅನ್ನು ನೋಡಲು ಇದು ತುಂಬಾ ಅಸಂಭವವಾಗಿದೆ. ಆರ್‌ಎನ್‌ಆರ್ ಎಂದರೆ ಆದಾಯ ತಟಸ್ಥ ದರ ಎಂದು. ತಲುಪಿದ ನಂತರ ದರಗಳನ್ನು ಮರುಪರಿಶೀಲಿಸಬಹುದು ಎಂದು ಸರ್ಕಾರ ಹೇಳುತ್ತಿದೆ. ಸ್ಥೂಲ ಆರ್ಥಿಕ ಸೂಚಕಗಳ ಮೇಲೆ ಜಿಎಸ್‌ಟಿಯ ಪ್ರಭಾವವು ಮಧ್ಯಮ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಬಹಳ ಸಕಾರಾತ್ಮಕವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ತೆರಿಗೆಗಳ ಕ್ಯಾಸ್ಕೇಡಿಂಗ್ ಅಂದರೆ ತೆರಿಗೆ ಮೇಲಿನ ತೆರಿಗೆ ಎಂದು, ಇದು ಪರಿಣಾಮವನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕುವುದರಿಂದ ಹಣದುಬ್ಬರ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತದೆ. ವಿಸ್ತೃತ ತೆರಿಗೆ ನಿವ್ವಳದೊಂದಿಗೆ ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೆ ತೆರಿಗೆಯಿಂದ ಬರುವ ಆದಾಯವು ಹೆಚ್ಚಾಗುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯಿದೆ ಮತ್ತು ಹಣಕಾಸಿನ ಕೊರತೆಯು ಪರಿಶೀಲನೆಯ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಉಳಿಯುವ ನಿರೀಕ್ಷೆ ಕೂಡ ಇದೆ. ಇದಲ್ಲದೆ, ರಫ್ತು ಬೆಳೆಯುತ್ತದೆ, ಆದರೆ ಎಫ್‌ಡಿಐ ಅಂದರೆ ವಿದೇಶಿ ನೇರ ಹೂಡಿಕೆ ಎಂದು ಇದು ಕೂಡ ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತದೆ. ದೇಶದ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಇದುವರೆಗಿನ ಪ್ರಮುಖ ತೆರಿಗೆ ಸುಧಾರಣೆಯ ಅನುಷ್ಠಾನದೊಂದಿಗೆ ವ್ಯಾಪಾರ ಮಾಡಲು ಸುಲಭವಾಗುವಂತೆ ದೇಶವು ಹಲವಾರು ಏಣಿಗಳನ್ನು ಏರುತ್ತದೆ ಎಂದು ಉದ್ಯಮದ ಮುಖಂಡರು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ.

ನಮ್ಮ ಭಾರತವು ಬಲವಾದ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಸಮರ್ಥವಾಗಿದೆ. ಅದರಂತೆಯೇ ಏಳು ಶೇಕಡಾ ಬೆಳವಣಿಗೆಯನ್ನು ಈಗ ಲಘುವಾಗಿ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಅದಕ್ಕೆ “ನಾವು ಏಳು ಶೇಕಡಾಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆಯಿದ್ದರೆ, ನಾವು ಏನಾದರೂ ತಪ್ಪು ಮಾಡುತ್ತಿರಬೇಕು” ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತದೆ, ಮುಂದಿನ ಹತ್ತು ವರ್ಷಗಳಿಂದ  ಹದಿನೈದು ವರ್ಷಗಳವರೆಗೆ ಭಾರತವು ಬೆಳೆಯಬೇಕಾದ ಆಧಾರವಾಗಿದೆ. ಆದರೆ ಕಾರ್ಮಿಕ ಬಲಕ್ಕೆ ಸೇರುವ ಜನರಿಗೆ ಭಾರತವು ತಿಂಗಳಿಗೆ ಒಂದು ಮಿಲಿಯನ್ ಉದ್ಯೋಗಗಳನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ದೇಶವು ಇಂದು ಮೂರು ಪ್ರಮುಖ ಅಡೆತಡೆಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸುತ್ತಿದೆ. ಯಾವುದೆಂದರೆ ಒಂದು ಹರಿದ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯ, ಆರಂಭಿಕ ಹಂತಗಳಲ್ಲಿ ಆರ್ಥಿಕತೆಯನ್ನು ಓಡಿಸುವ ಒಂದು ಉದ್ಯಮ ನಿರ್ಮಾಣವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳುತ್ತಿದೆ. ಮೂಲಸೌಕರ್ಯವು ಬೆಳವಣಿಗೆಯನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುತ್ತದೆ. ನಂತರ ಎರಡನೆಯದಾಗಿ, ಅಲ್ಪಾವಧಿಯ ಗುರಿ ಎಂದರೆ  ವಿದ್ಯುತ್ ಕ್ಷೇತ್ರವನ್ನು ಸ್ವಚ್ಚಗೊಳಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಉತ್ಪಾದಿಸುವ ವಿದ್ಯುತ್ ನಿಜವಾಗಿ ವಿದ್ಯುತ್ ಬಯಸುವ ಜನರಿಗೆ ಹೋಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಅಗತ್ಯವಾಗಿದೆ. ಬ್ಯಾಂಕುಗಳನ್ನು ಸ್ವಚ್ಚಗೊಳಿಸುವುದು ಭಾರತದ ಬೆಳವಣಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಮೂರನೇ ಪ್ರಮುಖ ಅಡಚಣೆಯಾಗಿದೆ. ಭಾರತದಲ್ಲಿನ ಸಮಸ್ಯೆಯ ಒಂದು ಭಾಗವೆಂದರೆ ರಾಜಕೀಯ ನಿರ್ಧಾರ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವಲ್ಲಿ ಅಧಿಕಾರದ ಕೇಂದ್ರೀಕರಣವಿದೆ. ಭಾರತವು ಕೇಂದ್ರದಿಂದ ಕೆಲಸ ಮಾಡಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ.ಅದಕ್ಕೆ ನೀವು ಅನೇಕ ಜನರು ಹೊರೆಯನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವಾಗ ಭಾರತ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಮತ್ತು ಇಂದು ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರವು ವಿಪರೀತ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತವಾಗಿದೆ. ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿ ಕಚೇರಿಯ ಆರೋಹಣದ ಅಗತ್ಯವಿರುವ ನಿರ್ಧಾರಗಳ ಪ್ರಮಾಣವೇ ಇದಕ್ಕೆ ಉದಾಹರಣೆಯಾಗಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಬಹುದು. ಅವರು ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಸರ್ದಾರ್ ವಲ್ಲಭಭಾಯಿ ಪಟೇಲ್ ಅವರ ಪ್ರತಿಮೆಯನ್ನು ಮಾಡಿದರು, ಆ  ಪ್ರತಿಮೆಯು ಏಕತೆಯ ಅನಾವರಣವನ್ನು ಪಿಎಂಒ ಅನುಮೋದನೆಯ ಅಗತ್ಯವಿರುವ ಬೃಹತ್ ಯೋಜನೆಗೆ ಉದಾಹರಣೆಯಾಗಿ ಅದನ್ನು ಎತ್ತಿ ತೋರಿಸಿದರು.

ಈ ಜಿಎಸ್ಟಿ ಪ್ರಕಾರಗಳು ಎಂದರೆ ಯಾವುವು ಎಂದು ತಿಳಿಯೋಣ ಬನ್ನಿ. ಈ ಜಿಎಸ್ಟಿ ಪ್ರಕಾರಗಳು ಹೀಗಿವೆ ನೋಡಿ. ಮೊದಲನೆಯದು ಸಿಜಿಎಸ್ಟಿ ಕೇಂದ್ರ ಸರಕು ಮತ್ತು ಸೇವಾ ತೆರಿಗೆ. ಸರಕು ಮತ್ತು ಸೇವೆಗಳ ಅಂತರ ಮಾರಾಟದ ಮೇಲೆ ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರವು ತೆರಿಗೆಯನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸುತ್ತದೆ. ಎರಡನೆಯದಾಗಿ ಎಸ್‌ಜಿಎಸ್‌ಟಿ ರಾಜ್ಯ ಸರಕು ಮತ್ತು ಸೇವಾ ತೆರಿಗೆ. ಸೇವೆಗಳು ಮತ್ತು ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ಅಂತರ ಪೂರೈಕೆಯ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರವು ಈ ತೆರಿಗೆಯನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸುತ್ತದೆ. ಮೂರನೆಯದು ಐಜಿಎಸ್ಟಿ ಇಂಟಿಗ್ರೇಟೆಡ್ ಗೂಡ್ಸ್ ಅಂಡ್ ಸರ್ವೀಸಸ್ ಟ್ಯಾಕ್ಸ್. ಎರಡು ರಾಜ್ಯಗಳ ನಡುವೆ ಉತ್ಪನ್ನಗಳು ಮತ್ತು ಸೇವೆಗಳ ಪೂರೈಕೆಯ ಮೇಲೆ ತೆರಿಗೆಯನ್ನು ವಿಧಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ತೆರಿಗೆಗಳನ್ನು ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರಗಳ ನಡುವೆ ಹಂಚಲಾಗುತ್ತದೆ. ಭಾರತೀಯ ಆರ್ಥಿಕತೆಯ ಮೇಲೆ ಜಿಎಸ್‌ಟಿಯ ಪರಿಣಾಮ ಜಿಎಸ್ಟಿ ಅನುಷ್ಠಾನವು ಭಾರತದ ಆರ್ಥಿಕತೆಯನ್ನು ಈ ಕೆಳಗಿನ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತದೆ. ತೆರಿಗೆ ರಚನೆಯ ಸರಳೀಕರಣಗಳನ್ನು ನೋಡೋಣ. ಜಿಎಸ್ಟಿ ದೇಶದ ತೆರಿಗೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಸರಳೀಕರಿಸಿದೆ. ಜಿಎಸ್ಟಿ ಒಂದೇ ತೆರಿಗೆಯಾಗಿರುವುದರಿಂದ, ಸರಬರಾಜು ಸರಪಳಿಯ ಅನೇಕ ಹಂತಗಳಲ್ಲಿ ತೆರಿಗೆಗಳನ್ನು ಲೆಕ್ಕಹಾಕುವುದು ಸುಲಭವಾಗಿದೆ. ಇದರ ಮುಕಾಂತರ, ಗ್ರಾಹಕರು ಮತ್ತು ತಯಾರಕರು ತಾವು ವಿಧಿಸುವ ತೆರಿಗೆಯ ಪ್ರಮಾಣ ಮತ್ತು ಅದರ ಆಧಾರಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಸ್ಪಷ್ಟವಾದ ಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಾರೆ. ಇದರ ಜೊತೆಗೆ, ತೆರಿಗೆ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಮತ್ತು ಅಧಿಕಾರಿಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುವಲ್ಲಿನ ತೊಂದರೆಗಳನ್ನು ಸಹ ಕೂಡ ತಪ್ಪಿಸಬಹುದು. ಉತ್ಪಾದನೆಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವುದು. ಭಾರತೀಯ ಚಿಲ್ಲರೆ ಉದ್ಯಮದ ಪ್ರಕಾರ, ಒಟ್ಟು ತೆರಿಗೆ ಘಟಕವು ಉತ್ಪನ್ನ ವೆಚ್ಚದ ಸುಮಾರು 30 ಶೇಕಡ ಆಗಿದೆ. ಜಿಎಸ್‌ಟಿಯ ಪ್ರಭಾವದಿಂದಾಗಿ ತೆರಿಗೆ ಕಡಿಮೆಯಾಗಿದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ, ಅಂತಿಮ ಗ್ರಾಹಕರು ಕಡಿಮೆ ತೆರಿಗೆಯನ್ನು ಪಾವತಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ತೆರಿಗೆಗಳ ಕಡಿಮೆ ಹೊರೆ ಚಿಲ್ಲರೆ ಮತ್ತು ಇತರ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳ ಉತ್ಪಾದನೆ ಮತ್ತು ಬೆಳವಣಿಗೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಿದೆ. ಎಸ್‌ಎಂಇ ಬೆಂಬಲ ಅಂದರೆ ಏನು ನೋಡೋಣ. ಸಣ್ಣ ಮತ್ತು ಮಧ್ಯಮ ಉದ್ಯಮಗಳು ಈಗ ಜಿಎಸ್ಟಿ ಪರಿಚಯಿಸಿದ ಸಂಯೋಜನೆ ಯೋಜನೆಯಡಿ ನೋಂದಾಯಿಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು. ಈ ಯೋಜನೆಯ ಮುಕಾಂತರ ಅವರು ತಮ್ಮ ವಾರ್ಷಿಕ ವಹಿವಾಟಿನ ಪ್ರಕಾರ ತೆರಿಗೆ ಪಾವತಿಸುತ್ತಾರೆ. ಆದ್ದರಿಂದ, ವಾರ್ಷಿಕ ವಹಿವಾಟು ಒಂದೂವರೆ ಕೋಟಿ ಮಾತ್ರ ಶೇಕಡ1, ಜಿಎಸ್ಟಿ ಪಾವತಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಇದಲ್ಲದೆ, ಇತರ ಉದ್ಯಮಗಳು ರೂ. ಜಿಎಸ್‌ಟಿಯಾಗಿ ಶೇಕಡ6, ಪಾವತಿಸಲು ಐವತ್ತು ಲಕ್ಷ ರೂ ಪಾವತಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ.

ಈ ಟೋಲ್ ಪ್ಲಾಜಾಗಳು ಮತ್ತು ಚೆಕ್ ಪೋಸ್ಟ್‌ಗಳಂತಹ ತೆರಿಗೆ ರಸ್ತೆ ತಡೆಗಳನ್ನು ಕಂಪನಿಗಳು ಈಗ ತಪ್ಪಿಸಬಹುದು. ಅಂದರೆ  ಮುಂಚಿನ, ಇವುಗಳು ಸಾಗಿಸುವಾಗ ಸಂಸ್ಕರಿಸದ ಉತ್ಪನ್ನಗಳನ್ನು ಹಾನಿಗೊಳಿಸುವುದು ಸೇರಿದಂತೆ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಿದವು. ಆದ್ದರಿಂದ, ಹಾನಿಯನ್ನು ಸರಿದೂಗಿಸಲು ತಯಾರಕರು ಬಫರ್ ಸ್ಟಾಕ್ ಅನ್ನು ಇಟ್ಟುಕೊಳ್ಳಬೇಕಾಗಿತ್ತು. ಸಂಗ್ರಹಿಸುವ ಮತ್ತು ಉಗ್ರಾಣದ ಈ ಓವರ್ಹೆಡ್ ವೆಚ್ಚಗಳು ಅವರ ಲಾಭಕ್ಕೆ ಅಡ್ಡಿಯುಂಟುಮಾಡುತ್ತವೆ ಯಾದರು. ಒಂದೇ ತೆರಿಗೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ಈ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಿದೆ. ಅವರು ಈಗ ತಮ್ಮ ಸರಕುಗಳನ್ನು ಭಾರತದಾದ್ಯಂತ ಸುಲಭವಾಗಿ ಸಾಗಿಸಬಹುದು. ಇದು ಅವರ ಪ್ಯಾನ್ ಇಂಡಿಯಾ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗಳ ಸುಧಾರಣೆಗೆ ಇದು ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ. ರಫ್ತುಗಳು ಹೆಚ್ಚಳವಾಗಿವೆ. ಜಿಎಸ್‌ಟಿ ಸರಕುಗಳನ್ನು ರಫ್ತು ಮಾಡುವ ಮೇಲಿನ ಸುಂಕವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಿದೆ. ಜಿಎಸ್‌ಟಿಯಿಂದಾಗಿ ಸ್ಥಳೀಯ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳಲ್ಲಿ ಉತ್ಪಾದನಾ ವೆಚ್ಚವೂ ಕಡಿಮೆಯಾಗಿದೆ. ಈ ಎಲ್ಲ ಅಂಶಗಳು ದೇಶದ ರಫ್ತು ದರವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಿವೆ. ಕಂಪನಿಗಳು ತಮ್ಮ ವ್ಯವಹಾರಗಳನ್ನು ಜಾಗತಿಕವಾಗಿ ವಿಸ್ತರಿಸುವಾಗ ಹೆಚ್ಚು ಸ್ಪರ್ಧಾತ್ಮಕವಾಗಿವೆ. ಜಿಎಸ್‌ಟಿ ಪರಿಚಯ ರಾಜ್ಯ ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರಗಳ ತೆರಿಗೆಯನ್ನು ವಿಲೀನಗೊಳಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದೆ. ಬಹು ತೆರಿಗೆಗಳ ಕ್ಯಾಸ್ಕೇಡಿಂಗ್ ಪರಿಣಾಮವನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕಲು ಇದು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದ್ದ. ಆದ್ದರಿಂದ, ತೆರಿಗೆಗಳ ಹೊರೆ ಕಂಪನಿಗಳು ಮತ್ತು ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ಕಡಿಮೆಯಾಗಿದೆ. ಇದು ಮಾತ್ರವಲ್ಲ, ತೆರಿಗೆದಾರರ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಳವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಆದ್ದರಿಂದ, ತೆರಿಗೆ ಆದಾಯವೂ ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತಲೇ ಇದೆ. ಒಟ್ಟಾರೆ ತೆರಿಗೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಲು ಈಗ ಸುಲಭವಾಗಿದೆ. ಇದಲ್ಲದೆ, ಸಣ್ಣ ಮತ್ತು ಮಧ್ಯಮ ಗಾತ್ರದ ಉದ್ಯಮಗಳು ತಮ್ಮ ವ್ಯವಹಾರಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ಸಮರ್ಥವಾಗಿವೆ. ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳಲ್ಲಿ ತಮ್ಮನ್ನು ತಾವು ಸ್ಥಾಪಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಜಿಎಸ್ಟಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಭಾರತೀಯ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಿಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಎಂದು ನಿರೀಕ್ಷಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ.

ಈ ಜಿಎಸ್ಟಿ ಸುಧಾರಣೆಗಳ ಪರಿಣಾಮಗಳು ಭಾರತದ ಆರ್ಥಿಕತೆಯ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಬಂಡವಾಳ ರಚನೆ ಮತ್ತು  ಹೂಡಿಕೆ ಹಾಗೂ ಬಳಕೆ ಮತ್ತು ಉದ್ಯೋಗಕ್ಕೆ ಬಹಳ ಸಕಾರಾತ್ಮಕವಾಗಿವೆ. ಹೆಚ್ಚಿನ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ದರವು ಮಾನದಂಡಕ್ಕೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ 6.3 ಪ್ರತಿಶತಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಅನುಮತಿಸುತ್ತದೆ. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ, ಈ ಜಿಎಸ್ಟಿಯು ಭಾರತೀಯ ಆರ್ಥಿಕತೆಯ ಬಂಡವಾಳದ ತೀವ್ರತೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ ಆದರೂ.  ಉದ್ಯೋಗದ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮವು ಸಕಾರಾತ್ಮಕವಾಗಿದೆ ಆದರೆ ಜಿಎಸ್ಟಿ ಸುಧಾರಣೆಗಳು ಉದ್ಯೋಗವನ್ನು ಮಾನದಂಡಕ್ಕಿಂತ ಕೇವಲ ಒಂದು ಪ್ರತಿಶತದಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ. ಬಂಡವಾಳದ ಮೂಲಕ ಕಾರ್ಮಿಕರ ಬದಲಿಯಾಗಿ ಇದು ಭಾಗಶಃ ಕಾರಣವಾಗಿದೆ. ಹೆಚ್ಚಿನ ಉದ್ಯೋಗವನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಲು ಮಾನವ ಬಂಡವಾಳದಲ್ಲಿ ಹೂಡಿಕೆಯೊಂದಿಗೆ ಕಾರ್ಮಿಕ ತೀವ್ರ ಸೇವಾ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳ ವಿಸ್ತರಣೆಯ ಸಹ ಅಗತ್ಯವಿದೆ.

ಹಕ್ಕು ನಿರಾಕರಣೆ :
ಈ ವೆಬ್‌ಸೈಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಒದಗಿಸಲಾದ ಮಾಹಿತಿ, ಉತ್ಪನ್ನ ಮತ್ತು ಸೇವೆಗಳನ್ನು ""ಇರುವಂತೆ"" ಮತ್ತು ""ಲಭ್ಯವಿರುವಂತೆ"" ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಯಾವುದೇ ಖಾತರಿ ಅಥವಾ ಪ್ರಾತಿನಿಧ್ಯವಿಲ್ಲದೆ, ಎಕ್ಸ್‌ಪ್ರೆಸ್ ಅಥವಾ ಸೂಚ್ಯವಾಗಿ ಒದಗಿಸಲಾಗಿದೆ. Khatabook ಬ್ಲಾಗ್‌ಗಳು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಹಣಕಾಸಿನ ಉತ್ಪನ್ನಗಳು ಮತ್ತು ಸೇವೆಗಳ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಚರ್ಚೆಗಾಗಿ ಮೀಸಲಾಗಿದೆ. ಸೇವೆಯು ನಿಮ್ಮ ಅವಶ್ಯಕತೆಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸುತ್ತದೆ ಅಥವಾ ಅದು ಅಡೆತಡೆಯಿಲ್ಲದೆ, ಸಮಯೋಚಿತ ಮತ್ತು ಸುರಕ್ಷಿತವಾಗಿರುತ್ತದೆ ಎಂದು Khatabook ಗ್ಯಾರಂಟಿ ನೀಡುವುದಿಲ್ಲ. ದೋಷಗಳು ಯಾವುದಾದರೂ ಇದ್ದರೆ ಸರಿಪಡಿಸಲಾಗುವುದು. ಇಲ್ಲಿ ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ವಸ್ತು ಮತ್ತು ಮಾಹಿತಿಯು ಸಾಮಾನ್ಯ ಮಾಹಿತಿ ಉದ್ದೇಶಗಳಿಗಾಗಿ ಮಾತ್ರ. ಯಾವುದೇ ಕಾನೂನು, ಹಣಕಾಸು ಅಥವಾ ವ್ಯವಹಾರ ನಿರ್ಧಾರಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲು ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸುವ ಮೊದಲು ವೃತ್ತಿಪರರನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸಿ. ಈ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು ನಿಮ್ಮ ಸ್ವಂತ ನಿರ್ಧಾರಕ್ಕೆ ಬಿಟ್ಟಿದ್ದು. ವೆಬ್‌ಸೈಟ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ಯಾವುದೇ ಸುಳ್ಳು, ತಪ್ಪಾದ ಅಥವಾ ಅಪೂರ್ಣ ಮಾಹಿತಿಗೆ Khatabook ಜವಾಬ್ದಾರನಾಗಿರುವುದಿಲ್ಲ. ಈ ವೆಬ್‌ಸೈಟ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ಮಾಹಿತಿಯು ನವೀಕರಿಸಲಾಗಿದೆ, ಪ್ರಸ್ತುತವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ನಿಖರವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಎಲ್ಲಾ ಪ್ರಯತ್ನಗಳನ್ನು ಮಾಡಲಾಗಿದ್ದರೂ, ವೆಬ್‌ಸೈಟ್ ಅಥವಾ ಮಾಹಿತಿ, ಉತ್ಪನ್ನ, ಸೇವೆಗಳು ಅಥವಾ ಸಂಬಂಧಿತವಾಗಿ ಸಂಪೂರ್ಣತೆ, ವಿಶ್ವಾಸಾರ್ಹತೆ, ನಿಖರತೆ, ಸೂಕ್ತತೆ ಅಥವಾ ಲಭ್ಯತೆಯ ಬಗ್ಗೆ Khatabook ಯಾವುದೇ ಖಾತರಿ ನೀಡುವುದಿಲ್ಲ. ವೆಬ್‌ಸೈಟ್ ತಾತ್ಕಾಲಿಕವಾಗಿ ಲಭ್ಯವಿಲ್ಲದಿದ್ದರೆ, ಯಾವುದೇ ತಾಂತ್ರಿಕ ಸಮಸ್ಯೆಗಳಿಂದ ಅಥವಾ ಅದರ ನಿಯಂತ್ರಣವನ್ನು ಮೀರಿ ಮತ್ತು ಈ ವೆಬ್‌ಸೈಟ್‌ನ ಬಳಕೆ ಅಥವಾ ಪ್ರವೇಶದ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಅನುಭವಿಸಿದ ಯಾವುದೇ ನಷ್ಟ ಅಥವಾ ಹಾನಿಗೆ ಅಥವಾ ಈ ವೆಬ್‌ಸೈಟ್ ಅನ್ನು ಬಳಸಲು ಅಥವಾ ಪ್ರವೇಶಿಸಲು ಅಸಮರ್ಥತೆಗೆ Khatabook ಜವಾಬ್ದಾರನಾಗಿರುವುದಿಲ್ಲ.
ಹಕ್ಕು ನಿರಾಕರಣೆ :
ಈ ವೆಬ್‌ಸೈಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಒದಗಿಸಲಾದ ಮಾಹಿತಿ, ಉತ್ಪನ್ನ ಮತ್ತು ಸೇವೆಗಳನ್ನು ""ಇರುವಂತೆ"" ಮತ್ತು ""ಲಭ್ಯವಿರುವಂತೆ"" ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಯಾವುದೇ ಖಾತರಿ ಅಥವಾ ಪ್ರಾತಿನಿಧ್ಯವಿಲ್ಲದೆ, ಎಕ್ಸ್‌ಪ್ರೆಸ್ ಅಥವಾ ಸೂಚ್ಯವಾಗಿ ಒದಗಿಸಲಾಗಿದೆ. Khatabook ಬ್ಲಾಗ್‌ಗಳು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಹಣಕಾಸಿನ ಉತ್ಪನ್ನಗಳು ಮತ್ತು ಸೇವೆಗಳ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಚರ್ಚೆಗಾಗಿ ಮೀಸಲಾಗಿದೆ. ಸೇವೆಯು ನಿಮ್ಮ ಅವಶ್ಯಕತೆಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸುತ್ತದೆ ಅಥವಾ ಅದು ಅಡೆತಡೆಯಿಲ್ಲದೆ, ಸಮಯೋಚಿತ ಮತ್ತು ಸುರಕ್ಷಿತವಾಗಿರುತ್ತದೆ ಎಂದು Khatabook ಗ್ಯಾರಂಟಿ ನೀಡುವುದಿಲ್ಲ. ದೋಷಗಳು ಯಾವುದಾದರೂ ಇದ್ದರೆ ಸರಿಪಡಿಸಲಾಗುವುದು. ಇಲ್ಲಿ ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ವಸ್ತು ಮತ್ತು ಮಾಹಿತಿಯು ಸಾಮಾನ್ಯ ಮಾಹಿತಿ ಉದ್ದೇಶಗಳಿಗಾಗಿ ಮಾತ್ರ. ಯಾವುದೇ ಕಾನೂನು, ಹಣಕಾಸು ಅಥವಾ ವ್ಯವಹಾರ ನಿರ್ಧಾರಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲು ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸುವ ಮೊದಲು ವೃತ್ತಿಪರರನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸಿ. ಈ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು ನಿಮ್ಮ ಸ್ವಂತ ನಿರ್ಧಾರಕ್ಕೆ ಬಿಟ್ಟಿದ್ದು. ವೆಬ್‌ಸೈಟ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ಯಾವುದೇ ಸುಳ್ಳು, ತಪ್ಪಾದ ಅಥವಾ ಅಪೂರ್ಣ ಮಾಹಿತಿಗೆ Khatabook ಜವಾಬ್ದಾರನಾಗಿರುವುದಿಲ್ಲ. ಈ ವೆಬ್‌ಸೈಟ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ಮಾಹಿತಿಯು ನವೀಕರಿಸಲಾಗಿದೆ, ಪ್ರಸ್ತುತವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ನಿಖರವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಎಲ್ಲಾ ಪ್ರಯತ್ನಗಳನ್ನು ಮಾಡಲಾಗಿದ್ದರೂ, ವೆಬ್‌ಸೈಟ್ ಅಥವಾ ಮಾಹಿತಿ, ಉತ್ಪನ್ನ, ಸೇವೆಗಳು ಅಥವಾ ಸಂಬಂಧಿತವಾಗಿ ಸಂಪೂರ್ಣತೆ, ವಿಶ್ವಾಸಾರ್ಹತೆ, ನಿಖರತೆ, ಸೂಕ್ತತೆ ಅಥವಾ ಲಭ್ಯತೆಯ ಬಗ್ಗೆ Khatabook ಯಾವುದೇ ಖಾತರಿ ನೀಡುವುದಿಲ್ಲ. ವೆಬ್‌ಸೈಟ್ ತಾತ್ಕಾಲಿಕವಾಗಿ ಲಭ್ಯವಿಲ್ಲದಿದ್ದರೆ, ಯಾವುದೇ ತಾಂತ್ರಿಕ ಸಮಸ್ಯೆಗಳಿಂದ ಅಥವಾ ಅದರ ನಿಯಂತ್ರಣವನ್ನು ಮೀರಿ ಮತ್ತು ಈ ವೆಬ್‌ಸೈಟ್‌ನ ಬಳಕೆ ಅಥವಾ ಪ್ರವೇಶದ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಅನುಭವಿಸಿದ ಯಾವುದೇ ನಷ್ಟ ಅಥವಾ ಹಾನಿಗೆ ಅಥವಾ ಈ ವೆಬ್‌ಸೈಟ್ ಅನ್ನು ಬಳಸಲು ಅಥವಾ ಪ್ರವೇಶಿಸಲು ಅಸಮರ್ಥತೆಗೆ Khatabook ಜವಾಬ್ದಾರನಾಗಿರುವುದಿಲ್ಲ.